Vì sao sức đề kháng giảm vào mùa đông?
Nhiều người nhận thấy mình dễ ốm hơn vào mùa đông dù chế độ sinh hoạt không thay đổi quá nhiều. Khi thời tiết chuyển lạnh, một loạt yếu tố môi trường và thói quen sống khiến cơ thể khó chống đỡ hơn. Hiểu rõ nguyên nhân giúp bạn lựa chọn đúng cách tăng đề kháng tự nhiên và xây dựng chiến lược tăng sức đề kháng mùa đông một cách chủ động.
Nhiệt độ lạnh làm chậm phản ứng miễn dịch
Khi cơ thể nhiễm lạnh, các tế bào miễn dịch phản ứng chậm hơn, đặc biệt là tế bào T, hoạt động chậm lại, làm suy giảm khả năng nhận diện và tiêu diệt virus hiệu quả, dẫn đến nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn và triệu chứng có thể nặng hơn. Đây là lý do virus cúm, virus cảm lạnh dễ dàng nhân lên và gây bệnh trong mùa lạnh.
Thiếu ánh nắng dẫn đến giảm vitamin D
Mùa đông giảm nắng khiến cơ thể thiếu vitamin D. Đây lại là dưỡng chất quan trọng giúp kích hoạt hệ miễn dịch. Khi nồng độ vitamin D thấp, cơ thể khó chống lại tác nhân gây bệnh, một trong những nguyên nhân khiến nhiều người muốn tìm cách tăng miễn dịch mùa lạnh.
Mùa đông thiếu nắng gây uể oải, mệt mỏi
Không khí khô khiến niêm mạc mũi – họng dễ tổn thương
Độ ẩm thấp làm lớp nhầy bảo vệ đường hô hấp trở nên khô, nứt, giảm chức năng “lọc” virus và vi khuẩn. Khi hàng rào đầu tiên suy yếu, cơ thể dễ nhiễm bệnh hơn. Không khí khô làm niêm mạc mũi họng mất độ ẩm, lớp chất nhầy đặc lại, lông mao không hoạt động hiệu quả, khiến virus, vi khuẩn dễ dàng xâm nhập
Ở trong phòng kín, virus dễ lây lan hơn
Trời lạnh khiến mọi người hạn chế ra ngoài và tập trung nhiều trong không gian kín như văn phòng, lớp học, trung tâm thương mại. Điều này làm tăng nguy cơ lây nhiễm virus đường hô hấp.
Xem thêm:
- Triệu chứng cúm A: Nhận biết sớm đề phòng biến chứng
- Viêm phổi do virus RSV: Triệu chứng, điều trị và phòng ngừa
Thói quen sinh hoạt thay đổi
Mùa đông thường kéo theo ngủ muộn, ít vận động, uống ít nước và ăn nhiều đồ ngọt, đồ béo. Thiếu ngủ làm rối loạn hormone, lười vận động giảm trao đổi chất, ăn nhiều đường/béo cung cấp năng lượng dư thừa và giảm vi chất, uống ít nước làm chậm tiêu hóa, tất cả cộng hưởng làm cơ thể yếu đi, dễ ốm hơn.
Những nguyên nhân trên lý giải vì sao cơ thể dễ bị cảm lạnh hoặc cúm khi thời tiết chuyển lạnh, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc áp dụng các cách tăng sức đề kháng mùa đông từ sớm.
Thói quen sinh hoạt xấu dẫn tới những bệnh lý nghiêm trọng
10 cách tự nhiên để tăng sức đề kháng trong mùa đông
Mùa đông không chỉ khiến cơ thể dễ nhiễm bệnh hơn mà còn làm quá trình hồi phục chậm hơn bình thường. Để duy trì sức khỏe ổn định, bạn có thể áp dụng những cách tăng đề kháng tự nhiên dưới đây
Tăng cường vitamin C từ thực phẩm tươi
Vitamin C đóng vai trò quan trọng kích hoạt tế bào miễn dịch. Cam, quýt, kiwi, ổi hay dâu tây là nguồn bổ sung lý tưởng. Duy trì thói quen này mỗi ngày giúp tăng sức đề kháng mùa đông một cách tự nhiên.
Bổ sung vitamin D
Ít nắng khiến cơ thể thiếu vitamin D, kéo theo hệ miễn dịch suy yếu. Bạn có thể tắm nắng buổi sáng 10–15 phút hoặc sử dụng thực phẩm giàu vitamin D như cá hồi, trứng, sữa. Đây là biện pháp tăng miễn dịch mùa lạnh rất hiệu quả.
Bổ sung vitamin D hợp lý giúp tăng đề kháng
Ưu tiên thực phẩm giàu kẽm
Kẽm giúp tăng sản xuất kháng thể, đẩy nhanh quá trình phục hồi. Một số lựa chọn tốt: hàu, hạt bí, hạt điều, yến mạch và thịt đỏ.
Uống nước ấm
Không khí lạnh làm bạn ít cảm thấy khát nhưng cơ thể vẫn cần nước để giữ ẩm niêm mạc hô hấp. Uống nước ấm giúp làm dịu cổ họng, hỗ trợ đào thải độc tố và cải thiện sức đề kháng.
Ngủ đủ giấc
Giấc ngủ là “nhà máy phục hồi” của hệ miễn dịch. trong lúc ngủ, hệ miễn dịch sản xuất các tế bào T và cytokine để chống lại nhiễm trùng, giúp cơ thể phục hồi và sửa chữa tế bào. Thiếu ngủ khiến cơ thể dễ bị cảm lạnh và cúm. Hãy cố gắng ngủ đủ 7–8 tiếng và hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ.
Giảm căng thẳng
Căng thẳng kéo dài làm tăng hormone cortisol, khiến hệ miễn dịch suy yếu. Chỉ cần vài phút học thiền, yoga nhẹ hoặc bài tập thở sâu mỗi ngày sẽ giúp cơ thể trở lại trạng thái cân bằng.
Học cách thư giãn, giảm áp lực để cơ thể khỏe mạnh
Bổ sung probiotic giúp tăng lợi khuẩn
Khoảng 70% hoạt động miễn dịch diễn ra tại đường ruột, cân bằng hệ vi sinh là cách rất hiệu quả để tăng sức đề kháng mùa đông. Bạn có thể bổ sung qua sữa chua, kefir, kim chi hoặc chế phẩm probiotic chất lượng.
Giữ ấm cơ thể đúng cách
Giữ ấm không chỉ giúp dễ chịu hơn mà còn giúp giảm nguy cơ nhiễm virus. Hãy chú trọng bảo vệ các vùng dễ mất nhiệt như cổ, tai, bàn tay và bàn chân. Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột khi ra ngoài hoặc bước vào phòng ấm.
Tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày
Bạn không cần tập quá sức. 20–30 phút đi bộ, yoga hoặc pilates cũng đủ để tăng tuần hoàn máu và nâng cao khả năng miễn dịch. Mỗi ngày vận động một chút tốt hơn nhiều so với tập nặng nhưng không đều.
Hạn chế đường, đồ uống có cồn
Đường và rượu làm giảm hiệu quả hoạt động của tế bào bạch cầu – tuyến phòng thủ đầu tiên của cơ thể. Giảm lượng đường và rượu trong mùa lạnh sẽ giúp cơ thể khỏe hơn và ít bị ốm vặt hơn.
Đối tượng cần tăng sức đề kháng đặc biệt trong mùa đông
Không phải ai cũng phản ứng như nhau trước thời tiết lạnh. Một số nhóm có hệ miễn dịch nhạy cảm hơn và dễ bị tác động khi môi trường thay đổi. Việc ưu tiên chăm sóc và tăng đề kháng mùa đông cho những đối tượng này giúp giảm nguy cơ bệnh hô hấp, cảm lạnh và cúm mùa.
Trẻ em, nhất là nhóm dưới 6 tuổi
Hệ thống phòng thủ tự nhiên của trẻ chưa phát triển đầy đủ, khó chống lại virus, vi khuẩn. Niêm mạc mũi họng mỏng và dễ bị tổn thương khi thời tiết lạnh. Trẻ cũng có xu hướng tiếp xúc gần với bạn bè tại trường, tạo điều kiện virus lây lan nhanh hơn. Đây là nhóm cần được chăm sóc đặc biệt để tăng miễn dịch mùa lạnh.
Người lớn tuổi (trên 60 tuổi)
Khi tuổi tác tăng, hệ miễn dịch suy yếu, chức năng các cơ quan giảm, khiến người cao tuổi rất dễ mắc các bệnh hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản, nhất là khi trời lạnh, cùng với ô nhiễm không khí; các bệnh nền (tiểu đường, tim mạch, COPD) càng làm chậm hồi phục, nên tăng cường sức đề kháng và biện pháp phòng ngừa (giữ ấm, dinh dưỡng, tiêm phòng, tuân thủ điều trị) là cực kỳ quan trọng để bảo vệ sức khỏe.
Người có bệnh nền mạn tính
Những người mắc bệnh tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), đái tháo đường, hen suyễn hoặc suy giảm miễn dịch tự nhiên đều dễ bị biến chứng nặng hơn khi nhiễm virus mùa đông. Nhóm này cần theo dõi sát sao, tiêm phòng đầy đủ (cúm, COVID-19), dùng thuốc sớm khi ốm, tránh xa khói thuốc/ô nhiễm, và điều trị ổn định bệnh nền để tăng cường sức đề kháng, giảm nguy cơ nhập viện hoặc tử vong
Phụ nữ mang thai và sau sinh
Phụ nữ mang thai và sau sinh rất dễ bị cảm lạnh, cúm do thay đổi nội tiết, thiếu ngủ, dinh dưỡng kém, stress, khiến hệ miễn dịch suy giảm. Việc tăng cường sức đề kháng bằng dinh dưỡng cân bằng, ngủ đủ giấc, giảm stress và vận động nhẹ cực kỳ quan trọng để bảo vệ sức khỏe mẹ và bé. Các biện pháp cần thực hiện là ăn uống lành mạnh (nhiều rau xanh, trái cây), ngủ sâu, tập yoga, và tìm kiếm sự hỗ trợ tâm lý khi cần.
Phụ nữ mang thai cần giữ gìn để không bị nhiễm cúm
Người làm việc nơi đông người
Giáo viên, nhân viên văn phòng, nhân viên dịch vụ, bán lẻ hoặc y tế thường xuyên tiếp xúc gần với người khác, làm tăng khả năng phơi nhiễm virus. Việc chủ động tăng sức đề kháng mùa đông sẽ giúp hạn chế lây nhiễm và ốm vặt.
Người hay thức khuya, căng thẳng hoặc ít vận động
Thiếu ngủ, stress kéo dài và ít vận động là “tam giác độc hại” làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị cảm vặt mùa lạnh; để tăng cường, cần ngủ đủ, giảm stress (thiền, thở sâu) và vận động đều đặn, kết hợp ăn uống lành mạnh để cơ thể tự bảo vệ hiệu quả hơn.
Bổ sung dưỡng chất – duy trì thói quen sống lành mạnh – chủ động chăm sóc từ sớm. Đây là những cách tự nhiên, an toàn và bền vững giúp tăng sức đề kháng trong mùa đông, giảm nguy cơ cảm lạnh, cúm mùa và các bệnh hô hấp thường gặp. Chỉ cần duy trì đều đặn mỗi ngày, cơ thể sẽ khỏe hơn, ít ốm vặt và nhanh phục hồi hơn khi thời tiết thay đổi đột ngột.
Để được tư vấn chuyên sâu hoặc kiểm tra các chỉ số miễn dịch – hô hấp theo tiêu chuẩn Nhật Bản, bạn liên hệ Mirai Healthcare qua website https://miraihealthcare.vn/ hoặc Hotline 1900 9186 để được hỗ trợ chi tiết và đặt lịch khám nhanh nhất.
