Chỉ số GGT là gì?
GGT (Gamma-Glutamyl Transferase) là một loại enzyme gắn ở màng tế bào là chủ yếu, chức năng chính của enzyme này là vận chuyển các axit amin (aa) qua màng tế bào. GGT có ở nhiều cơ quan khác nhau (thận, tụy, gan, lách, ruột non…), hoạt độ GGT ở ống thận gấp nhiều lần so với các cơ quan khác.
Chỉ số GGT phản ánh nồng độ GGT trong máu, là một chỉ số rất nhạy cảm với tình trạng biến đổi lưu thông mật trong gan, đặc biệt là ứ, tắc nghẽn dịch mật.
Ý nghĩa của chỉ số xét nghiệm sinh hóa GGT
– Là một trong những thông số xét nghiệm được các bác sĩ chỉ định ngay khi có những nghi ngờ tổn thương gan hoặc bệnh lý tại gan do các nguyên nhân khác nhau. Các triệu chứng ở bệnh nhân thường gặp bao gồm: chán ăn, sợ mỡ, đau bụng kèm táo lỏng thất thường, phân bạc màu hoặc trắng như phân cò, ngứa da nhiều, vàng da vàng mắt và niêm mạc…
– Đánh giá sự tuân thủ liệu pháp dinh dưỡng trong điều trị ở những bệnh nhân nghiện rượu đang trong chế độ cai rượu, hoặc kiêng rượu tuyệt đối trên bệnh nhân nghiện rượu có chỉ định hạn chế rượu bia.
– Theo dõi nồng độ GGT giúp theo dõi đáp ứng điều trị đối với bệnh gan rượu không biến chứng.
– Nồng độ GGT tăng cũng là một chỉ số dự báo nguy cơ tiểu đường. Hoạt độ GGT cũng đóng vai trò là một marker có giá trị để đánh giá sự ứ đọng lipid ở gan và gan nhiễm mỡ, là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng kháng Insulin và tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến tiểu đường típ 2 […]
– Tuy nhiên, nồng độ GGT không nên chỉ được xét nghiệm đơn lẻ, nên chỉ định xét nghiệm với các chỉ số men gan khác (AST, ALT, ALP):
- GGT là một trong những xét nghiệm có vai trò quan trọng nhất để xác định tình trạng ứ mật trong gan, nồng độ GGT rất nhạy cảm với tình trạng ứ mật bởi vì GGT được đào thải theo đường mật.
- Nếu ALP tăng thì xét nghiệm GGT cùng với ALP sẽ góp phần xác định nguyên nhân gây tăng ALP do bệnh lý gan mật; nếu nồng độ ALP tăng nhưng nồng độ GGT không tăng thì định hướng chẩn đoán tới bệnh lý về xương.
- Nếu nồng độ GGT tăng cao cùng với nồng độ AST và ALT và tỷ số AST/ALT (chỉ số De Ritis) > 2 giúp định hướng chẩn đoán viêm gan cấp do rượu.
Xét nghiệm GGT để phát hiện những rối loạn về chức năng gan
– Mức tăng GGT càng lớn thì tổn thương gan càng nhiều.
Chỉ số GGT bao nhiêu là nguy hiểm?
Nồng độ GGT bình thường đối với cơ thể khỏe mạnh là 9 – 48 U/L. Tuy nhiên giá trị bình thường này thường thay đổi phụ thuộc và tuổi, giới tính, cơ sở thực hiện xét nghiệm.
Khi nồng độ GGT tăng thì tùy mức độ tăng, thời gian tăng nhanh, sớm sẽ có những định hướng nguyên nhân đánh giá mức độ nguy hiểm của tình trạng này. Có thể có các mức độ tăng nhẹ, tăng vừa và tăng cao.
- Nồng độ GGT tăng gấp 2 lần thì gan có thể bị tổn thương nhẹ.
- Nồng độ GGT tăng từ 2 – 5 lần cho biết gan có thể bị tổn thương mức độ trung bình.
- Nồng độ GGT tăng gấp > 5 lần cho biết gan có thể bị tổn thương khá nặng.
- Trường hợp nếu nồng độ GGT tăng trên 5000 U/L thì cảnh báo người bệnh có thể đang gặp phải tình trạng nghiêm trọng về ứ mật hoặc bệnh lý gan nặng (xơ gan hoặc ung thư gan).
Xem thêm: Xét nghiệm chức năng gan và lưu ý khi thực hiện
Nguyên nhân khiến chỉ số GGT tăng cao
– Hội chứng ứ mật (Cholestasis) hay tắc mật trong gan (Intrahepatic Cholestasis): tình trạng dòng chảy của mật bị giảm hoặc tắc nghẽn trong gan. Do hiện tượng cảm ứng tổng hợp enzyme khiến cho nồng độ GGT tăng rất sớm và tăng rõ trong ứ mật. Tình trạng này có thể gặp ở cả phụ nữ mang thai và gọi là ứ mật trong gan thai kỳ (Intrahepatic Cholestasis of Pregnancy).
Nồng độ GGT rất nhạy cảm với tình trạng ứ mật
– Bệnh viêm gan: Các bệnh viêm gan virus A, B, C trong giai đoạn cấp có thể gây tổn thương gan lớn, làm tăng nồng độ GGT.
– Xơ gan
– Ung thư gan nguyên phát (HCC)
– Bệnh lý khác tại gan: áp-xe gan, nhiễm ký sinh trung tại gan (sán lá gan…)
– Sử dụng thuốc và dùng thuốc quá liều: Thuốc hay gặp nhất là các thuốc giảm đau hạ sốt chứa Paracetamol; kháng sinh chống nấm; thuốc điều trị tiểu đường.
– Sử dụng rượu bia quá nhiều
– Bệnh lý khác: tiểu đường tuýp 2, tăng huyết áp
– Hội chứng chuyển hóa (Metabolic syndrome – MS):
– Nếu nồng độ GGT tăng đơn độc, tức là chỉ có xét nghiệm thấy nồng độ GGT tăng trong khi AST, ALT, ALP, Bilirubin, Prothrombin trong giới hạn bình thường, thì định hướng tới các nguyên nhân sau:
- Tăng GGT do các bệnh lý ngoài gan mật như bệnh tại tuyến tụy, nhồi máu cơ tim, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), tiểu đường tuýp 2.
- Tăng GGT do bệnh nhân sử dụng thuốc an thần.
- Tăng GGT ngay sau khi uống rượu.
– Cũng có tỷ lệ nhất định người bình thường có GGT tăng gấp 2-3 lần nhưng không có bất kỳ bệnh lý nào [2].
Nên làm gì khi chỉ số GGT trong xét nghiệm bất thường?
- Đề nghị được bác sĩ có chuyên môn tư vấn.
- Xét nghiệm đường máu và tầm soát nguy cơ tiền tiểu đường, tiểu đường típ 2; xét nghiệm các chỉ số mỡ máu (Triglycerid, Cholesterol, HDL-C, LDL-C).
- Siêu âm ổ bụng đặc biệt chú ý siêu âm gan mật, xét nghiệm nồng độ ALP, chụp CT ổ bụng, xác định tổn thương kiểu ứ mật trong gan hay không.
- Thực hiện các biện pháp sau để kiểm soát việc tăng nồng độ GGT: dừng tiếp xúc với các nguyên nhân gây tăng GGT như rượu, thuốc; điều trị nguyên nhân gây tăng GGT; thực hiện chế độ ăn uống nghỉ ngơi khoa học…
- Thực hiện xét nghiệm lại nồng độ GGT tại cơ sở xét nghiệm có uy tín, đảm bảo chất lượng.
Như vậy, do thiếu tính đặc hiệu cho các bệnh lý về gan, việc định lượng GGT cần được sử dụng trong sàng lọc các bệnh lý gan cùng với các xét nghiệm khác đặc biệt là ALP.
Địa chỉ xét nghiệm GGT uy tín tại Hà Nội
Để có kết quả xét nghiệm GGT (Gamma-Glutamyl Transferase) chính xác, việc lựa chọn một cơ sở y tế uy tín là vô cùng quan trọng. Mirai Healthcare là một trong những địa chỉ tin cậy hàng đầu tại Hà Nội được nhiều khách hàng lựa chọn nhờ sự kết hợp giữa tiêu chuẩn y khoa Nhật Bản và công nghệ hiện đại.
Mirai Healthcare thuộc Tập đoàn Hoken Kagaku Kenkyujo, một trong những tập đoàn y tế hàng đầu Nhật Bản với hơn 74 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực xét nghiệm lâm sàng. Mọi quy trình tại đây đều tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt, đảm bảo độ chính xác cao cho các chỉ số xét nghiệm.
Mirai Healthcare – địa chỉ uy tín tại Hà Nội để xét nghiệm GGT
Phòng khám được trang bị hệ thống máy móc tiên tiến, điển hình là Hệ thống máy xét nghiệm sinh hóa và miễn dịch ATELLICA. Thiết bị này có khả năng phân tích nhanh chóng và hiệu quả các chỉ số chức năng gan, bao gồm cả GGT. Với công suất xử lý lên tới 1.200 xét nghiệm/giờ, ATELLICA giúp trả kết quả nhanh chóng, hỗ trợ bác sĩ đưa ra đánh giá và tư vấn kịp thời.
Ngoài ra, Mirai Healthcare cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp, tận tâm và đặc biệt là dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tận nơi miễn phí, giúp khách hàng tiết kiệm thời gian và được thăm khám trong không gian thoải mái nhất.
Nếu bạn muốn tìm hiểu rõ hơn về chỉ số GGT trong xét nghiệm máu hoặc đặt lịch xét nghiệm hãy inbox ngay với Mirai Healthcare qua website https://miraihealthcare.vn/ hoặc Hotline 1900 9186 để tư vấn cụ thể.
TLTK:
[…]. Nguyễn Thị Hoa, Vũ Thị Hoài Thu (2021). Hoạt độ Enzym Gamma Glutamyl Transferase huyết tương ở bệnh nhân đái tháo đường. TNU Journal of Science and Technology 226(14): 245 – 250.
[2]. Cập nhật đánh giá xét nghiệm sinh hóa gan, Hội gan mật Việt Nam.
