Ung thư vú là bệnh ung thư phổ biến hàng đầu ở nữ giới trên toàn cầu, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của hàng triệu phụ nữ mỗi năm. Việc nhận thức rõ về bệnh, các yếu tố nguy cơ cũng như lợi ích của tầm soát sớm có thể giúp giảm tỉ lệ mắc và tử vong do căn bệnh này gây ra.
1. Thực trạng ung thư vú trên thế giới và Việt Nam
Theo thống kê của Tổ chức Ung thư toàn cầu (GLOBOCAN):
- Tại khu vực Đông Nam Á, tỷ lệ mắc ung thư vú chuẩn hóa theo tuổi là 41,2/100.000 phụ nữ, trong khi tỷ lệ tử vong là 15/100.000 phụ nữ.
- Tại Việt Nam, con số này lần lượt là 34,2/100.000 nữ giới mắc bệnh và 13,8/100.000 phụ nữ tử vong.
Đáng chú ý, trong năm 2020:
- Hơn 2,2 triệu phụ nữ trên thế giới được chẩn đoán mắc ung thư vú, khiến đây trở thành loại ung thư phổ biến nhất.
- Gần 685.000 trường hợp tử vong được ghi nhận do căn bệnh này.
- Châu Á chiếm 45% tổng số ca mắc ung thư vú toàn cầu, với dự đoán số ca mắc sẽ tăng 20,9% và tỷ lệ tử vong tăng 27,8% trong giai đoạn 2020-2030.
- Tại Việt Nam, ung thư vú chiếm 25,8% tổng số ca ung thư ở nữ giới, với 21.555 trường hợp mắc mới và 9.345 ca tử vong mỗi năm
2. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây ung thư vú
Mặc dù nguyên nhân chính xác của ung thư vú chưa được xác định rõ, nhưng nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:
Yếu tố không thể thay đổi
- Di truyền và tiền sử gia đình: Phụ nữ có người thân (mẹ, chị/em gái) mắc ung thư vú có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
- Tuổi tác: Nguy cơ mắc ung thư vú tăng theo tuổi, đặc biệt sau 40 tuổi.
- Đột biến gen: Các đột biến ở gen BRCA1 và BRCA2 làm tăng đáng kể nguy cơ mắc ung thư vú.
Yếu tố có thể thay đổi
- Lối sống không lành mạnh: Chế độ ăn uống nhiều chất béo bão hòa, ít rau xanh, uống rượu, hút thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Béo phì và ít vận động: Thừa cân sau mãn kinh làm tăng nguy cơ ung thư vú do sự gia tăng hormone estrogen.
- Tiếp xúc với hormone trong thời gian dài: Việc sử dụng liệu pháp hormone thay thế hoặc sinh con muộn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
3. Tầm quan trọng của tầm soát và phát hiện sớm ung thư vú
Theo các nghiên cứu, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tỷ lệ chữa khỏi ung thư vú có thể lên đến 90%. Chính vì vậy, việc chủ động kiểm tra sức khỏe và thực hiện các phương pháp tầm soát định kỳ là rất quan trọng, đặc biệt đối với phụ nữ từ 40 tuổi trở lên hoặc có yếu tố nguy cơ cao.
Ung thư vú là một căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện và điều trị sớm. Việc duy trì lối sống lành mạnh, nâng cao nhận thức và chủ động tầm soát định kỳ là chìa khóa giúp giảm nguy cơ mắc bệnh cũng như cải thiện cơ hội điều trị thành công. Đừng chờ đến khi có triệu chứng mới đi khám, hãy bắt đầu tầm soát ung thư vú ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe của chính mình!
