Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ đột quỵ cao, với khoảng 200.000 người bị đột quỵ mỗi năm. Đột quỵ là nguyên nhân thường gặp thứ hai gây tử vong tại nước ta nhưng chỉ có 20% người bệnh đến bệnh viện sớm. Trong số người sống sót sau đột quỵ, tỷ lệ bị khuyết tật do đột quỵ ở mức cao.
Đột quỵ thiếu máu não cấp tính là gì?
Đột quỵ là một bệnh cấp tính, xảy ra đột ngột và nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm. Đột quỵ não (thường gọi là đột quỵ) gồm 2 thể lâm sàng chính: đột quỵ thiếu máu não cục bộ cấp tính và đột quỵ xuất huyết não.
Đột quỵ thiếu máu não (cục bộ) cấp tính (acute ischemic stroke) hay còn gọi là nhồi máu não là tình trạng dòng máu đột ngột không lưu thông đến một khu vực của não làm mất chức năng thần kinh tương ứng.
Nguyên nhân gây đột quỵ thiếu máu não cấp tính
Đột quỵ thiếu máu não là hậu quả của các nguyên nhân gây giảm hoặc tắc nghẽn dòng máu (huyết khối ngoại sọ hoặc nội sọ gây lấp mạch). Thiếu máu cục bộ và tổn thương tế bào thần kinh không hồi phục khi lưu lượng máu não dưới 18 ml/100g mô não/phút, tế bào chết nhanh chóng khi lưu lượng máu dưới 10ml/100g mô não/phút.
Các yếu tố nguy cơ của nhồi máu não bao gồm các yếu tố có thể thay đổi và không thể thay đổi.
- Các yếu tố nguy cơ không thay đổi: Tuổi, chủng tộc, giới, Tiền sử đau nửa đầu kiểu migraine, loạn sản xơ cơ, di truyền (gia đình có ng bị đột quỵ hoặc bị các cơn thiếu máu não thoáng qua).
- Các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi:
- Tăng huyết áp (quan trọng nhất)
- Tiểu đường
- Bệnh tim: rung nhĩ, bệnh van tim, suy tim, hẹp van hai lá, bệnh tim bẩm sinh có luồng thông trái - phải, giãn tâm nhĩ và tâm thất.
- Rối loạn lipid máu
- Thiếu máu não thoáng qua (TIAs)
- Hẹp động mạch cảnh
- Tăng homocystine máu
- Các vấn đề về lối sống: uống rượu quá mức, hút thuốc lá, sử dụng ma túy, ít hoạt động thể lực
- Béo phì
- Dùng thuốc tránh thai hoặc dùng hormone sau giai đoạn mãn kinh
- Bệnh hồng cầu hình liềm
- Tắc động mạch lớn:
- Do xơ vữa động mạch
- Do huyết khối từ tim
Hiện nay, đột quỵ não diễn ra ngày càng phổ biến và có xu hướng trẻ hóa. Đột quỵ não là một trong những bệnh nguy hiểm và có thể gây tử vong nhanh chóng. Việc hiểu rõ về nguyên nhân của bệnh đột quỵ là rất quan trọng để có thể phòng ngừa và xử lý tình trạng này kịp thời.
