Hội chứng kháng Phospholipid là gì?
Hội chứng kháng phospholipid (Antiphospholipid Syndrome – APS) là một rối loạn tự miễn dịch trong đó hệ miễn dịch sản sinh ra các kháng thể bất thường chống lại chính các thành phần tự nhiên của cơ thể, đặc biệt là phospholipid – một thành phần quan trọng cấu tạo màng tế bào máu.
Ở người khỏe mạnh, kháng thể được hệ miễn dịch tạo ra nhằm nhận diện và tiêu diệt tác nhân gây hại từ bên ngoài.
Tuy nhiên, trong APS, cơ thể nhầm lẫn, coi phospholipid và một số protein liên kết với chúng là “kháng nguyên lạ”, từ đó sinh ra các tự kháng thể. Những kháng thể này được gọi chung là kháng thể kháng phospholipid (aPL), bao gồm:
- Kháng thể anticardiolipin (IgG hoặc IgM)
- Kháng thể kháng beta-2 glycoprotein I (anti-β2GPI, IgG hoặc IgM)
- Lupus anticoagulant (LA) – chất kháng đông lupus trong máu
Các kháng thể này không chỉ tấn công nhầm vào cấu trúc của cơ thể mà còn gây rối loạn quá trình đông máu, làm hình thành cục máu đông (huyết khối) bên trong lòng mạch. Hậu quả là bệnh nhân có nguy cơ cao gặp phải các biến chứng nghiêm trọng như:
- Huyết khối động mạch gây nhồi máu não, nhồi máu cơ tim.
- Huyết khối tĩnh mạch sâu ở chi dưới.
- Thuyên tắc phổi.
- Biến chứng thai kì: sảy thai, thai lưu, sinh non,… .
Ý nghĩa của xét nghiệm Anti Phospholipid
Xét nghiệm Anti Phospholipid là xét nghiệm dùng để phát hiện sự hiện diện của các kháng thể kháng aPL trong máu.
Việc làm xét nghiệm này giúp bác sĩ chẩn đoán và đánh giá hội chứng APS, một rối loạn tự miễn liên quan đến tình trạng tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, biến chứng tim mạch và thai kỳ:
Nếu kết quả âm tính: Tức là không phát hiện hoặc chỉ có lượng kháng thể ở mức rất thấp, nguy cơ mắc APS được xem là thấp.
Tuy nhiên, trong trường hợp bệnh nhân vẫn có triệu chứng lâm sàng điển hình, kết quả âm tính không đủ để loại trừ hoàn toàn, do đó bác sĩ thường:
- Lặp lại xét nghiệm aPL sau ≥ 12 tuần.
- Kết hợp thêm các xét nghiệm đông máu, huyết thanh học và hình ảnh học.
- Đánh giá bệnh tự miễn đi kèm.
Nếu kết quả nghi ngờ: Nồng độ kháng thể gần ngưỡng dương tính, Trong nhiều trường hợp, tình trạng này có thể xảy ra thoáng qua do một số yếu tố như nhiễm trùng, dùng thuốc hoặc rối loạn miễn dịch tạm thời.
Do đó, bác sĩ thường không dựa ngay vào kết quả này để chẩn đoán APS mà sẽ yêu cầu người bệnh lặp lại xét nghiệm sau ít nhất 12 tuần.
Nếu quả dương tính: Nghĩa là có kháng thể kháng phospholipid (aPL) trong máu. Nếu kết quả đi kèm triệu chứng lâm sàng đặc trưng như huyết khối hoặc biến chứng thai kỳ, bệnh nhân có thể đủ tiêu chuẩn chẩn đoán APS.
Ngược lại, nếu bệnh nhân chưa có biểu hiện, tình trạng này được gọi là dương tính cận lâm sàng, và vẫn cần được theo dõi định kỳ vì nguy cơ biến chứng có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào.
Xem thêm:
- Tổng hợp các xét nghiệm cần làm trước khi mang thai
- Xét nghiệm tuyến giáp thai kỳ để bảo vệ sức khỏe mẹ và bé
Ngoài ra xét nghiệm giúp đánh giá mức độ nguy cơ phụ thuộc vào số lượng và loại kháng thể được phát hiện giúp bác sĩ có hướng can thiệp kịp thời
- Dương tính một loại kháng thể thường có nguy cơ trung bình
- Dương tính kép (anticardiolipin và anti-β2GPI) phản ánh nguy cơ cao hơn.
- Dương tính đồng thời với cả ba loại kháng thể bệnh nhân được xếp vào nhóm nguy cơ rất cao
Đối tượng nên làm xét nghiệm Anti Phospholipid
- Bệnh nhân có huyết khối động mạch hoặc tĩnh mạch tái phát mà không tìm được nguyên nhân khác.
- Người trẻ (<50 tuổi) không có yếu tố nguy cơ tim mạch nhưng bị đột quỵ, nhồi máu cơ tim, thuyên tắc phổi hoặc huyết khối chi.
- Biến chứng trong thai kỳ: từng bị sảy thai liên tiếp từ hai đến ba lần trở lên, có thai lưu không rõ nguyên nhân, hoặc sinh non do tiền sản giật hoặc suy nhau thai.
- Những người mắc bệnh tự miễn, đặc biệt là lupus ban đỏ hệ thống. Đây là nhóm có nguy cơ cao xuất hiện kháng thể kháng phospholipid.
- Ở những bệnh nhân có kết quả xét nghiệm đông máu bất thường, chẳng hạn aPTT kéo dài không rõ nguyên nhân
Câu hỏi thường gặp
Xét nghiệm Anti Phospholipid có cần nhịn ăn không?
Thông thường, xét nghiệm Anti Phospholipid không bắt buộc phải nhịn ăn. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân đồng thời thực hiện các xét nghiệm sinh hóa khác (đường máu, mỡ máu), bác sĩ có thể khuyến cáo nhịn ăn từ 8–12 giờ trước khi lấy máu.
Để đảm bảo chính xác, người bệnh nên tuân theo hướng dẫn của cán bộ y tế.
Xét nghiệm Anti Phospholipid bao lâu có kết quả?
Thời gian trả kết quả có thể khác nhau tùy từng bệnh viện hoặc phòng xét nghiệm. Thông thường, kết quả sẽ có sau 1–2 ngày làm việc. Ở một số nơi, thời gian có thể lâu hơn do phụ thuộc vào:
- Cơ sở y tế thực hiện xét nghiệm
- Phương pháp, kỹ thuật làm xét nghiệm
- Số lượng xét nghiệm người bệnh cần thực hiện
- Trang thiết bị xét nghiệm
- Bác sĩ thực hiện xét nghiệm
- Chuyên môn của điều dưỡng, kỹ thuật viên làm xét nghiệm.
Xét nghiệm Anti Phospholipid có ảnh hưởng đến thai kỳ không?
Trên thực tế, bản thân xét nghiệm hoàn toàn an toàn vì chỉ cần lấy một lượng máu nhỏ từ tĩnh mạch, không gây hại cho mẹ và thai nhi.
Điều quan trọng hơn là kết quả xét nghiệm lại có ý nghĩa lớn đối với thai kỳ. Nếu một phụ nữ mang thai dương tính với kháng thể kháng phospholipid, nguy cơ sảy thai, thai lưu, tiền sản giật hoặc sinh non sẽ tăng cao.
Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ cân nhắc các biện pháp dự phòng phù hợp nhằm giảm nguy cơ biến chứng và giúp thai kỳ an toàn hơn.
Xét nghiệm Anti Phospholipid ở đâu tin cậy
Để đảm bảo độ chính xác cao khi xét nghiệm Anti Phospholipid và các chỉ số khác liên quan đến hội chứng này, việc lựa chọn một cơ sở y tế uy tín là rất quan trọng. Phòng khám Đa khoa Mirai Healthcare là một địa chỉ đáng tin cậy, đặc biệt với những ưu điểm nổi bật sau:
Mirai Healthcare thuộc tập đoàn y tế Hoken Kagaku Kenkyujo với hơn 74 năm kinh nghiệm. Sự hợp tác này đảm bảo toàn bộ quy trình xét nghiệm, từ khâu lấy mẫu đến phân tích, đều được chuẩn hóa theo các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của Nhật Bản, mang lại sự yên tâm tuyệt đối về chất lượng.
Phòng khám được trang bị hệ thống máy móc tân tiến. Điển hình là máy xét nghiệm miễn dịch tự động, với công suất lớn, có thể xử lý hơn 1200 xét nghiệm/giờ.
Máy có khả năng phân tích các chỉ số kháng thể phức tạp như Anti Phospholipid một cách tự động và chính xác. Công nghệ này giúp hạn chế sai sót, rút ngắn thời gian trả kết quả, từ đó hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị kịp thời.
Mirai Healthcare cung cấp dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tận nơi miễn phí, giúp khách hàng tiết kiệm thời gian và công sức. Mọi quy trình đều được thực hiện bài bản, chuyên nghiệp bởi đội ngũ y bác sĩ, kỹ thuật viên được đào tạo chuyên sâu.
Mẫu bệnh phẩm được bảo quản đúng tiêu chuẩn, đảm bảo kết quả chính xác và tin cậy.
Nếu bạn cần giải đáp thêm về xét nghiệm Anti Phospholipid, vui lòng inbox với Mirai Healthcare qua website https://miraihealthcare.vn/ hoặc Hotline 1900 9186 để được tư vấn chi tiết.
