1. Vì sao nữ giới nên tầm soát ung thư cổ tử cung?
Nữ giới cần tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ vì đây là ung thư phụ khoa phổ biến hàng đầu ở Việt Nam, nhưng lại có thể phòng ngừa và chữa khỏi gần như hoàn toàn nếu phát hiện sớm.
- Phổ biến hàng đầu: Đây là loại ung thư phần phụ phổ biến nhất ở nữ giới Việt Nam (sau ung thư vú), với hàng ngàn ca mắc mới và tử vong mỗi năm.
- Nguyên nhân rõ ràng (HPV): Hầu hết các ca bệnh đều do nhiễm virus HPV (Human Papillomavirus), một loại virus rất phổ biến ở phụ nữ đã có quan hệ tình dục.
- Diễn tiến Âm thầm: Bệnh thường không có triệu chứng ở giai đoạn sớm, chỉ phát hiện khi đã tiến triển nặng. Tầm soát giúp phát hiện các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư sớm, khi đó việc điều trị còn đơn giản và chi phí hợp lý.
- Hiệu quả phòng ngừa cao: Quá trình tế bào cổ tử cung trở thành ung thư thường mất 3 đến 7 năm. Tầm soát định kỳ có thể phát hiện những thay đổi này, cho phép bác sĩ điều trị loại bỏ các tế bào bất thường, bảo tồn khả năng sinh sản và nâng cao hiệu quả chữa khỏi bệnh.
- Nâng cao Nhận thức: Ở Việt Nam, nhiều phụ nữ ít khám phụ khoa định kỳ. Việc chủ động tầm soát giúp giảm tỷ lệ mắc và tử vong, đồng thời cải thiện nhận thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản.
2. Những ai nên tầm soát ung thư cổ tử cung?
Việc tầm soát ung thư cổ tử cung được khuyến nghị cho hầu hết phụ nữ trong độ tuổi có nguy cơ, đặc biệt là những người đã từng có quan hệ tình dục.
- Phụ nữ trong độ tuổi 21 đến 65 đã từng có quan hệ tình dục đều cần được tầm soát định kỳ.
- Nhóm tuổi 21–29: Nên làm Pap smear (phết tế bào cổ tử cung) mỗi 3 năm.
- Nhóm tuổi 30–65: Có thể lựa chọn một trong các phương pháp sau: Pap smear mỗi 3 năm, hoặc xét nghiệm HPV DNA mỗi 5 năm, hoặc kết hợp cả hai phương pháp.
- Nhóm nguy cơ cao: Những người có yếu tố nguy cơ đặc biệt (như nhiễm HPV kéo dài, suy giảm miễn dịch, hoặc tiền sử tổn thương cổ tử cung) cần được tầm soát sớm hơn và thường xuyên hơn theo chỉ định của bác sĩ.
- Nhóm có thể ngừng tầm soát: Chỉ áp dụng cho phụ nữ trên 65 tuổi nếu đã có kết quả âm tính liên tục trong nhiều năm và không có nguy cơ cao.
3. Khi nào cần tầm soát ung thư cổ tử cung?
Việc bao lâu thì tầm soát ung thư cổ tử cung cần dựa trên độ tuổi, để tối ưu hóa việc phát hiện sớm và phòng ngừa bệnh. Cụ thể như sau:
3.1. Phụ nữ từ 21 đến 29 tuổi
Ở nhóm tuổi này, khuyến nghị tập trung vào việc sàng lọc tế bào học:
- Chỉ nên thực hiện xét nghiệm Pap (phết tế bào cổ tử cung) mỗi 3 năm một lần nếu kết quả bình thường.
- Không khuyến cáo thực hiện xét nghiệm HPV (trừ khi kết quả Pap test cho thấy có bất thường) vì nhiễm HPV ở lứa tuổi này thường tự khỏi.
3.2. Phụ nữ từ 30 đến 65 tuổi
Phụ nữ từ 30 – 65 tuổi, thời gian tầm soát ung thư cổ tử cung sẽ có sự khác biệt với giai đoạn trước và tần suất dày hơn:
- Xét nghiệm Pap: Tần suất 3 năm /lần.
- Xét nghiệm HPV: Tần suất 5 năm/lần.
- Kết hợp cả hai (Pap và HPV – Co-testing): Đây là lựa chọn tối ưu nhất, thực hiện mỗi 5 năm một lần nếu cả hai kết quả đều bình thường.
3.3. Người trên 65 tuổi
Phụ nữ ở độ tuổi này thường có thể ngừng tầm soát, nhưng cần có điều kiện:
- Có thể ngừng tầm soát nếu đã có kết quả xét nghiệm bình thường liên tục trong vòng 10 năm trước đó (cụ thể: ít nhất 3 lần Pap test bình thường hoặc 2 lần kết hợp Pap/HPV test bình thường).
- Tuy nhiên, nếu bạn từng có tiền sử mắc các bệnh liên quan đến ung thư cổ tử cung (tổn thương tiền ung thư độ cao) hoặc có yếu tố nguy cơ (như suy giảm miễn dịch), bạn vẫn cần tiếp tục tầm soát theo chỉ định cụ thể của bác sĩ.
4. Tần suất tầm soát ung thư cổ tử cung
Tần suất tầm soát ung thư cổ tử cung chủ yếu dựa trên độ tuổi và phương pháp xét nghiệm được lựa chọn. Cụ thể như sau:
- Tuổi 21 đến 29: Khuyến nghị làm Pap smear (phết tế bào cổ tử cung) mỗi 3 năm một lần. (Xét nghiệm HPV thường không được khuyến cáo ở nhóm tuổi này).
- Tuổi 30 đến 65: Có ba lựa chọn tối ưu: Pap smear đơn thuần 3 năm/lần. Xét nghiệm HPV 5 năm/lần. Kết hợp Pap và HPV (Co-testing) lựa chọn ưu tiên, tần suất 5 năm/lần.
- Sau 65 tuổi: Hầu hết phụ nữ có thể ngừng tầm soát nếu đã có kết quả âm tính liên tục trong 10 năm trước đó và không có tiền sử bệnh lý nguy cơ cao.
Lưu ý: Phụ nữ có nguy cơ cao (như nhiễm HPV kéo dài hoặc suy giảm miễn dịch) cần tầm soát sớm hơn và thường xuyên hơn theo chỉ định riêng của bác sĩ.
5. Dấu hiệu cho thấy cần đi tầm soát ung thư cổ tử cung sớm
Phụ nữ cần chủ động đi tầm soát ung thư cổ tử cung sớm ngay khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường, không nên chờ đến lịch hẹn định kỳ, đặc biệt là các dấu hiệu sau:
- Chảy máu âm đạo bất thường: Chảy máu sau khi quan hệ, chảy máu giữa các kỳ kinh hoặc sau khi thụt rửa âm đạo, chảy máu sau khi mãn kinh, chu kỳ kinh nguyệt kéo dài hoặc lượng máu ra nhiều bất thường.
- Dịch âm đạo bất thường: Dịch có mùi hôi khó chịu hoặc có màu lạ (vàng, xanh), hoặc có lẫn máu, hoặc có kết cấu loãng như nước/đặc hơn bình thường (đôi khi có mủ).
- Đau khi quan hệ hoặc đau vùng chậu: Cảm giác đau rát hoặc chảy máu trong và sau khi quan hệ tình dục. Đau vùng chậu hoặc đau lưng dưới âm ỉ kéo dài không rõ nguyên nhân (cơn đau có thể lan xuống đùi hoặc chân).
- Thay đổi thói quen tiểu tiện/Đại tiện: Khi khối u lớn chèn ép, có thể gây khó tiểu tiện, tiểu tiện không kiểm soát, táo bón hoặc (ở giai đoạn muộn) nước tiểu có lẫn máu.
- Các dấu hiệu giai đoạn muộn: Sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài, sưng phù chân (do u chèn ép mạch máu).
Khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào trong số trên, bạn cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa ngay lập tức để được thăm khám và chỉ định xét nghiệm chẩn đoán kịp thời.
6. Tầm soát ung thư cổ tử cung có phức tạp không?
Tầm soát ung thư cổ tử cung là một quy trình đơn giản, nhanh chóng và không phức tạp, thường chỉ mất khoảng 15−20 phút và hầu như không gây đau đớn. Quy trình này nhằm tìm kiếm các tế bào bất thường hoặc sự hiện diện của virus HPV. Bao gồm các bước sau:
Khám Lâm sàng
Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý và tiêm chủng HPV của bạn, sau đó khám tổng quát ban đầu.
Thực hiện Xét nghiệm:
- Xét nghiệm Pap (Pap smear): Bác sĩ sử dụng dụng cụ chuyên dụng để mở rộng âm đạo (mỏ vịt) và dùng que/bàn chải nhỏ phết nhẹ nhàng một ít tế bào từ cổ tử cung. Mẫu tế bào này được phân tích để tìm kiếm tế bào bất thường.
- Xét nghiệm HPV (HPV test): Thường được lấy mẫu cùng lúc với Pap test, nhằm phát hiện virus HPV, nguyên nhân chính gây bệnh.
- Soi cổ tử cung (Nếu cần): Nếu kết quả Pap hoặc HPV bất thường, bác sĩ sẽ dùng kính hiển vi phóng đại để quan sát kỹ hơn bề mặt cổ tử cung.
Nhận kết quả và Tư vấn:
Sau khi có kết quả, bác sĩ sẽ giải thích và đưa ra chỉ định tiếp theo.
Lưu ý: Để việc tầm soát thuận lợi: Bạn nên đi khám sau khi sạch kinh 3−5 ngày, và không thụt rửa âm đạo hoặc dùng thuốc đặt âm đạo trong vòng 2−3 ngày trước khi khám.
7. Nên tầm soát ung thư cổ tử cung ở đâu?
Để tầm soát ung thư cổ tử cung một cách chính xác và tin cậy, bạn có thể lựa chọn Mirai Healthcare – một cơ sở y tế áp dụng tiêu chuẩn Nhật Bản trong khám và chẩn đoán. Lý do:
- Tiêu chuẩn Nhật Bản: Phòng khám áp dụng quy trình và kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn y tế Nhật Bản, đảm bảo độ tin cậy cao của kết quả xét nghiệm.
- Máy móc Hiện đại: Mirai được trang bị các thiết bị xét nghiệm và hình ảnh hiện đại, giúp thực hiện các xét nghiệm quan trọng như Pap smear và HPV test với độ chính xác cao, hỗ trợ phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư.
- Tư vấn Chính xác: Kết quả xét nghiệm sẽ được phân tích kỹ lưỡng và đi kèm với sự tư vấn chính xác, hiệu quả từ bác sĩ, giúp bạn hiểu rõ tình trạng sức khỏe của mình và đưa ra kế hoạch theo dõi/điều trị phù hợp.
Lựa chọn Mirai Healthcare giúp bạn an tâm về chất lượng sàng lọc và sự riêng tư trong suốt quá trình thăm khám.
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc khi nào cần tầm soát ung thư cổ tử cung. Tần suất thăm khám sẽ phụ thuộc vào độ tuổi và thể trạng của từng người.
Nếu vẫn còn thắc mắc bạn hãy inbox cho Mirai Healthcare qua website https://miraihealthcare.vn/ hoặc Hotline 1900 9186 để được tư vấn cụ thể và tận tình.
