1. Cúm A có lây không?
Cúm A là một bệnh có lây lan và lây lan với tốc độ nhanh chóng. Virus cúm A có khả năng phát triển và nhân lên nhanh chóng trong đường hô hấp của người bệnh, từ đó dễ dàng phát tán ra môi trường xung quanh thông qua các hoạt động hàng ngày.
Chỉ cần một người mắc bệnh ho, hắt hơi, hoặc thậm chí nói chuyện, các giọt bắn nhỏ li ti chứa virus có thể được phát ra và lơ lửng trong không khí, sẵn sàng xâm nhập vào cơ thể người khác khi họ hít phải.
Chính vì tốc độ lây lan nhanh chóng và hiệu quả này, cúm A thường gây ra các đợt dịch bệnh trong cộng đồng. Tại Mỹ, dịch cúm mùa 2024-2025 diễn biến nghiêm trọng, khiến nhiều trường học phải đóng cửa.
Theo NBC News, tỷ lệ bệnh nhân cúm tại Mỹ đã tăng lên từ 18% đến 34% trong tháng 1/2025. Tỷ lệ phát hiện cúm tăng cao ở nhiều bang, cho thấy dịch chưa đạt đỉnh
Còn tại Việt Nam, đầu năm 2025 ghi nhận 912 ca mắc cúm (chủ yếu A/H1N1, A/H3N2, cúm B). Số ca cúm nặng đang tăng ở một số bệnh viện lớn tại Hà Nội, đặc biệt ở bệnh nhân có bệnh nền. Số ca khám cúm A tại một bệnh viện tăng gấp 6 lần so với tháng 12/2024.
Cúm A có lây nhiễm và khả năng lây nhiễm nhanh chóng
2. Cúm a lây qua đường nào?
Cúm A lây lan chủ yếu qua các hình thức sau:
- Lây truyền trực tiếp trong không khí: Khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, các giọt bắn chứa virus sẽ phát tán vào không khí và có thể xâm nhập vào cơ thể người khác khi họ hít phải.
- Tiếp xúc gián tiếp qua vật dụng: Virus cúm A có thể tồn tại trên các vật dụng và đồ dùng sinh hoạt bị nhiễm khuẩn như cốc, chén, quần áo. Người khỏe mạnh có thể bị lây nhiễm nếu chạm vào những vật dụng này rồi đưa tay lên miệng, mũi hoặc mắt.
- Tiếp xúc với động vật nhiễm bệnh: Cúm A có thể lây truyền từ động vật nhiễm bệnh như: gà, vịt, lợn,… sang người khi tiếp xúc trực tiếp.
- Lây lan trong môi trường tập trung đông người: Những nơi có mật độ người cao như lễ hội, trường học, công viên, nơi công sở tạo điều kiện thuận lợi cho virus cúm A lây lan nhanh chóng do sự tiếp xúc gần gũi giữa nhiều người.
Cúm A lây lan trong các môi trường đông người
3. Đối tượng bị lây nhiễm cúm A
Bệnh cúm A có thể xảy ra với bất kỳ ai. Dưới đây là những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cúm A cao hơn:
- Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi và nhất là trẻ dưới 2 tuổi: Hệ miễn dịch của trẻ còn non yếu và chưa phát triển toàn diện, khiến trẻ dễ bị virus tấn công và gây bệnh.
- Người lớn tuổi (trên 65 tuổi): Hệ miễn dịch của người lớn tuổi thường suy yếu theo thời gian, làm giảm khả năng chống lại virus cúm.
- Phụ nữ mang thai: Hệ miễn dịch của phụ nữ mang thai có sự thay đổi để bảo vệ thai nhi, nhưng điều này cũng khiến họ dễ bị nhiễm cúm và có nguy cơ gặp biến chứng cao hơn, đặc biệt trong giai đoạn giữa và cuối thai kỳ.
- Người có hệ miễn dịch suy yếu: Những người mắc các bệnh như HIV/AIDS, ung thư, người đang điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch có hệ miễn dịch kém, dễ bị nhiễm cúm và bệnh thường diễn tiến nặng hơn.
- Người mắc các bệnh mãn tính: Những người có các bệnh nền mãn tính như bệnh tim, bệnh phổi (hen suyễn, COPD), tiểu đường, bệnh thận, bệnh gan, rối loạn chuyển hóa… có nguy cơ cao bị biến chứng nghiêm trọng nếu mắc cúm A.
- Người sống hoặc làm việc trong môi trường tập trung đông người: Những người sống trong các khu dân cư đông đúc, làm việc tại trường học, bệnh viện, nhà máy, văn phòng, hoặc các cơ sở chăm sóc dài hạn có nguy cơ tiếp xúc với virus cúm cao hơn.
- Người có thói quen vệ sinh cá nhân kém: Việc không rửa tay thường xuyên, đặc biệt sau khi ở nơi công cộng hoặc tiếp xúc với người bệnh, làm tăng nguy cơ lây nhiễm.
- Người chăm sóc bệnh nhân cúm: Những người trực tiếp chăm sóc người bệnh cúm có nguy cơ lây nhiễm rất cao nếu không thực hiện các biện pháp phòng hộ đúng cách.
- Người béo phì (BMI ≥ 40): Béo phì cũng được xem là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc cúm và các biến chứng nghiêm trọng.
Trẻ em với hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ mắc cúm A
4. Cách hạn chế cúm A lây nhiễm
Để hạn chế sự lây lan của cúm A, bạn cần thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp phòng ngừa như sau:
Vệ sinh cá nhân sạch sẽ
- Rửa tay thường xuyên và đúng cách: Sau khi ho, hắt hơi, chạm vào các bề mặt công cộng (tay nắm cửa, nút thang máy, lan can), trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh hay tiếp xúc với người bệnh. Rửa tay kỹ bằng xà phòng và xả trực tiếp dưới vòi nước sạch.
- Tránh chạm tay lên mặt (mắt, mũi, miệng): Tay chúng ta thường xuyên tiếp xúc với nhiều bề mặt có thể chứa virus. Việc đưa tay lên mặt tạo cơ hội cho virus xâm nhập vào cơ thể qua niêm mạc mắt, mũi và miệng.
- Đeo khẩu trang: Khẩu trang giúp ngăn chặn các giọt bắn từ người bệnh phát tán ra môi trường và bảo vệ người đeo khỏi hít phải virus. Do đó, nên đeo khẩu trang khi đến nơi công cộng.
Đeo khẩu trang khi đến nơi công cộng là một trong những cách ngăn ngừa bệnh cúm A
Hạn chế tiếp xúc với người bệnh và các khu vực có nguy cơ lây nhiễm
- Tránh tiếp xúc gần với người có triệu chứng cúm: Nếu có thể, hãy giữ khoảng cách ít nhất 1 mét với những người có biểu hiện ho, hắt hơi, sốt hoặc các triệu chứng khác của bệnh cúm.
- Tránh đến những nơi tập trung đông người khi có dịch: Trong thời gian có dịch cúm, nên hạn chế đến những nơi công cộng, sự kiện lớn, hoặc các khu vực có nguy cơ lây nhiễm cao nếu không thực sự cần thiết.
- Ở nhà khi bị bệnh: Nếu bạn có các triệu chứng của cúm A, hãy ở nhà, nghỉ ngơi và tự cách ly để tránh lây lan cho người khác.
Nâng cao sức đề kháng và tăng cường thể lực
- Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng: Đảm bảo chế độ ăn uống cân bằng, cung cấp đủ các nhóm chất (bột đường, đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất) để hỗ trợ hệ miễn dịch.
- Uống đủ nước: Duy trì cơ thể đủ nước giúp các cơ quan hoạt động tốt và tăng cường khả năng đào thải độc tố.
- Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ đủ và chất lượng rất quan trọng cho hệ miễn dịch. Nên ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi đêm.
- Tập thể dục thường xuyên: Vận động nhẹ nhàng và đều đặn giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và hệ miễn dịch.
- Giảm căng thẳng: Stress kéo dài có thể làm suy yếu hệ miễn dịch. Bạn cần thường xuyên thực hiện các biện pháp thư giãn như nghe nhạc, đi bộ,… để giảm căng thẳng.
Tiêm vắc xin cúm
Đây là biện pháp phòng ngừa đặc hiệu và hiệu quả nhất để giảm nguy cơ mắc cúm và các biến chứng nghiêm trọng. Đối tượng tiêm phòng vắc xin cúm hàng năm là trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên, người lớn tuổi, phụ nữ mang thai và người có bệnh mãn tính.
Tiêm phòng sẽ giúp bạn giảm nguy cơ mắc cúm A
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc cúm A có lây không. Đây là bệnh có khả năng lây nhiễm cao chủ yếu qua đường hô hấp và tiếp xúc. Hãy chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa hạn chế sự lây lan của cúm A, bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.
Khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào, bạn nên đến ngay hệ thống phòng khám Mirai Healthcare để được thăm khám và điều trị kịp thời.
