Chỉ số creatinin thấp là bao nhiêu?
Creatinin là một sản phẩm thải được tạo ra từ quá trình hoạt động của các cơ. Nó được lọc qua thận và đào thải ra ngoài cơ thể qua nước tiểu.
Chỉ số creatinin trong máu phản ánh khối lượng cơ bắp và chức năng lọc của thận.
Mức creatinin được coi là thấp thường phụ thuộc vào giới tính, tuổi tác và khối lượng cơ. Theo Hiệp hội Hóa học Lâm sàng và Y học Phòng thí nghiệm Quốc tế (IFCC), một mức creatinin được xem là thấp thường nằm dưới ngưỡng tham chiếu sau [1]:
- Ở nam giới trưởng thành: Dưới 0.7 mg/dL (hoặc dưới 62 micromol/L).
- Ở nữ giới trưởng thành: Dưới 0.5 mg/dL (hoặc dưới 44 micromol/L).
Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là các phòng xét nghiệm khác nhau có thể sử dụng ngưỡng tham chiếu khác nhau một chút. Bác sĩ sẽ là người đánh giá kết quả dựa trên tình trạng sức khỏe tổng thể của bạn.
Nguyên nhân khiến chỉ số creatinin thấp
Không giống như creatinin cao thường báo hiệu thận có vấn đề, creatinin thấp thường liên quan đến các yếu tố như khối lượng cơ, dinh dưỡng hoặc một số bệnh lý khác.
Khối lượng cơ bắp thấp
Vì creatinin được sản xuất từ hoạt động của cơ, nên những người có khối lượng cơ thấp tự nhiên sẽ có nồng độ creatinin trong máu thấp hơn. Điều này thường gặp ở:
- Người cao tuổi: Quá trình lão hóa tự nhiên dẫn đến teo cơ (sarcopenia).
- Người suy dinh dưỡng, ăn uống thiếu chất đạm.
- Người mắc các bệnh mãn tính gây sụt cân, teo cơ nghiêm trọng.
- Người ốm yếu, ít vận động thể chất.
Creatinin thấp do mắc bệnh về gan
Gan đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa protein và tạo ra creatine – tiền chất để tạo ra creatinin.
Khi chức năng gan bị suy giảm nghiêm trọng (ví dụ như trong bệnh xơ gan, viêm gan nặng), quá trình sản xuất creatine bị gián đoạn, dẫn đến nguồn để tạo creatinin cũng giảm theo, gây ra tình trạng creatinin máu thấp [2].
Do chế độ ăn uống
Lượng creatinin trong cơ thể một phần phụ thuộc vào lượng protein (đạm) bạn nạp vào từ chế độ ăn.
Những người ăn chay trường kỳ, ăn kiêng quá mức hoặc chế độ ăn nghèo nàn chất đạm có thể dẫn đến mức creatinin thấp hơn bình thường.
Phụ nữ đang mang thai
Khi mang thai, lưu lượng máu qua thận tăng lên đáng kể, dẫn đến tốc độ lọc cầu thận (GFR) tăng cao.
Điều này khiến thận lọc và đào thải creatinin ra ngoài nhanh hơn, dẫn đến nồng độ creatinin trong máu của thai phụ thường thấp hơn so với phụ nữ bình thường. Đây là một hiện tượng sinh lý bình thường.
Dấu hiệu cho thấy chỉ số creatinin thấp
Bản thân chỉ số creatinin thấp thường không gây ra bất kỳ triệu chứng cụ thể nào.
Các dấu hiệu mà người bệnh có thể gặp phải thường là biểu hiện của nguyên nhân cơ bản gây ra tình trạng này:
- Mệt mỏi, suy nhược cơ thể: Thường gặp ở người suy dinh dưỡng, khối lượng cơ thấp.
- Chán ăn, sụt cân không rõ nguyên nhân.
- Cảm giác yếu cơ, dễ mệt mỏi khi vận động nhẹ.
- Vàng da, vàng mắt, chướng bụng: Đây là những dấu hiệu cảnh báo bệnh lý về gan – nguyên nhân có thể dẫn đến creatinin thấp.
- Phù nề: Có thể liên quan đến tình trạng suy dinh dưỡng nặng gây giảm protein máu.
Phần lớn các trường hợp creatinin thấp được phát hiện tình cờ thông qua các xét nghiệm máu định kỳ hoặc khi đi khám các bệnh lý khác.
Làm sao để cải thiện chỉ số creatinin khi bị thấp?
Việc điều chỉnh chỉ số creatinin thấp phụ thuộc hoàn toàn vào nguyên nhân gây ra nó, mục tiêu không phải là tăng creatinin một cách máy móc, mà là giải quyết gốc rễ vấn đề sức khỏe.
- Cải thiện chế độ dinh dưỡng: Nếu nguyên nhân do suy dinh dưỡng hoặc chế độ ăn thiếu đạm, bạn cần xây dựng lại thực đơn cân bằng. Tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu protein chất lượng cao như thịt nạc, cá, trứng, sữa, các loại đậu. Trong một số trường hợp, có thể cần sự tư vấn của chuyên gia dinh dưỡng.
- Tập luyện thể dục thể thao phù hợp: Để tăng khối lượng cơ bắp, các bài tập rèn luyện sức mạnh (như nâng tạ, squat, chống đẩy) rất hữu ích. Hãy bắt đầu với cường độ nhẹ và tăng dần, tốt nhất nên có sự hướng dẫn của huấn luyện viên.
- Điều trị các bệnh lý nền: Nếu creatinin thấp là do các bệnh về gan, suy tim hoặc các bệnh mãn tính khác, việc quan trọng nhất là tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ để kiểm soát tốt các bệnh lý này.
- Theo dõi và tái khám định kỳ: Bạn nên xét nghiệm lại theo chỉ định của bác sĩ để đánh giá xem việc điều chỉnh lối sống và điều trị bệnh nền có hiệu quả hay không.
Xét nghiệm Creatinin nhanh, chuẩn tại Mirai Healthcare
Với Mirai Healthcare, bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi thực hiện xét nghiệm Creatinin, một chỉ số quan trọng để đánh giá chức năng thận.
Mirai Healthcare là trung tâm y tế thuộc Tập đoàn Hoken Kagaku Kenkyujo, một trong 5 tập đoàn y tế hàng đầu Nhật Bản với hơn 74 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực xét nghiệm lâm sàng, đảm bảo chất lượng và độ chính xác vượt trội theo tiêu chuẩn Nhật Bản.
Trung tâm sử dụng hệ thống máy xét nghiệm sinh hóa và miễn dịch ATELLICA tiên tiến. Hệ thống này có công suất cao, giúp phân tích hàng trăm mẫu xét nghiệm mỗi giờ, mang lại kết quả nhanh chóng, chính xác, tiết kiệm thời gian chờ đợi.
Bên cạnh đó, Mirai Healthcare cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp, tận tâm, bao gồm cả dịch vụ lấy mẫu tại nhà miễn phí, giúp bạn tiết kiệm thời gian và chủ động hơn trong việc theo dõi sức khỏe của mình.
Tóm lại, creatinin thấp thường ít nguy hiểm trực tiếp hơn creatinin cao, nhưng nó là một “tín hiệu” cho thấy cơ thể bạn đang có thể thiếu chất, teo cơ hoặc gặp vấn đề ở gan. Việc cần làm là tìm ra nguyên nhân và giải quyết nó một cách triệt để.
Tài liệu tham khảo
[1]. International Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine (IFCC). “Reference Intervals for Serum Creatinine.”
[2]. Sherman, D. S., & Fish, D. N. (2003). “Liver Disease and Nutrition.” Gastroenterology Clinics, 32(3), 645-662.
