Cảnh báo 5 dấu hiệu ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu

1. Ung thư tuyến giáp là gì?

Ung thư tuyến giáp là một loại ung thư xảy ra khi các tế bào bình thường của tuyến giáp, một tuyến nội tiết nhỏ hình cánh bướm nằm ở đáy cổ, bắt đầu biến đổi một cách bất thường và phát triển không kiểm soát. 

Thay vì tuân theo các cơ chế điều hòa sinh trưởng và chết tự nhiên của tế bào, các tế bào ung thư này nhân lên, xâm lấn các mô xung quanh và có khả năng di căn khắp cơ thể.

Theo thống kê từ Hiệp hội Quốc tế Chống Ung thư, ung thư tuyến giáp chiếm khoảng 0.5 đến 1% trong tổng số các trường hợp ung thư được điều trị. Điều đáng chú ý là, các nghiên cứu cho thấy có khoảng 1% số ca tử vong có liên quan đến ung thư tuyến giáp, cho thấy đây là một loại ung thư tương đối phổ biến.

TS.BS. Ngô Xuân Quý nhận thấy số ca khám và điều trị u tuyến giáp, đặc biệt là ung thư tuyến giáp, ngày càng tăng. Ung thư tuyến giáp là ung thư nội tiết thường gặp nhất (chiếm 92 – 95% tổng số ca bệnh) và chiếm 3,6% tổng số ung thư. Năm 2018, toàn cầu ghi nhận khoảng 567.000 ca mới, với xu hướng tăng. 

Một điểm đáng lưu ý nữa là tỷ lệ mắc ung thư tuyến giáp ở phụ nữ cao hơn đáng kể so với nam giới. Theo các nhà nghiên cứu yếu tố hormone có thể đóng một vai trò nhất định trong sự phát triển của bệnh. 

Việc nhận thức rõ về nguy cơ và tầm quan trọng của việc phát hiện sớm là vô cùng quan trọng để có thể can thiệp điều trị kịp thời, nâng cao cơ hội chữa khỏi và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Ung thư tuyến giáp là tình trạng tuyến giáp hoạt động bất thường

2. Ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu  

Ung thư tuyến giáp giai đoạn sớm là tình trạng các tế bào ung thư phát triển trong phạm vi tuyến giáp, chưa lan rộng (xâm lấn) sang các cấu trúc lân cận ở cổ hoặc di căn đến các hạch bạch huyết vùng cổ hay các cơ quan xa hơn trong cơ thể. 

Việc phát hiện bệnh ở giai đoạn này mang lại tiên lượng điều trị vô cùng tốt, với khả năng chữa khỏi hoàn toàn rất cao nhờ các phương pháp điều trị hiện có. Dưới đây là các loại ung thư tuyến giáp phổ biến hiện nay:

• Ung thư tuyến giáp thể nhú: Đây là loại ung thư tuyến giáp phổ biến nhất, chiếm khoảng 80 – 85% các trường hợp. Bệnh phát triển chậm và thường có tiên lượng rất tốt, đặc biệt khi được phát hiện và điều trị ở giai đoạn sớm.
• Ung thư tuyến giáp thể nang: Chiếm khoảng 10 – 15% các trường hợp ung thư tuyến giáp, có cấu trúc giống như các nang nhỏ của tuyến giáp bình thường. So với ung thư thể nhú, ung thư thể nang có xu hướng xâm lấn và di căn xa hơn. Tuy nhiên tiên lượng điều trị vẫn thường tốt nếu được phát hiện sớm.
• Ung thư tuyến giáp thể tủy: Chiếm khoảng 3 – 5% tổng số ca ung thư tuyến giáp và thường phát triển từ các tế bào C của tuyến giáp. Ung thư thể tủy có thể xảy ra lẻ tẻ hoặc liên quan đến các hội chứng di truyền đa u tuyến nội tiết.
• Ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa: Loại ung thư tuyến giáp này hiếm gặp, chỉ chiếm khoảng 1 – 2% các trường hợp, nhưng lại là loại ác tính nhất và phát triển rất nhanh.

Ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu là tình trạng các tế bào ung thư phát triển trong phạm vi tuyến giáp

3. 5 dấu hiệu cảnh báo ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu  

Ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu thường diễn tiến âm thầm, do đó nhiều trường hợp được phát hiện tình cờ trong quá trình khám sức khỏe tổng quát. Tuy nhiên, khi khối u tuyến giáp phát triển đủ lớn, có thể gây ra một số triệu chứng cảnh báo sau:

• Không có dấu hiệu, phát hiện tình cờ do khám sức khỏe: Ở giai đoạn rất sớm, khối u tuyến giáp thường còn nhỏ và chưa gây ra bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào. Do đó, nhiều người bệnh hoàn toàn không dấu hiệu bất thường và chỉ phát hiện bệnh ngẫu nhiên khi siêu âm tuyến giáp hoặc khám sức khỏe định kỳ.
• Sờ thấy khối bất thường vùng cổ: Khi khối u tuyến giáp phát triển lớn hơn, có thể sờ thấy một cục hoặc khối u ở vùng trước cổ. Khối u này không gây ra triệu chứng đau và có thể nhận thấy u di chuyển khi nuốt. Tuy nhiên, không phải tất cả các khối u ở cổ đều là ung thư tuyến giáp, mà có thể bướu giáp lành tính, nang giáp,…
• Khàn tiếng: Dây thần kinh thanh quản chi phối giọng nói nằm rất gần tuyến giáp. Nếu khối u tuyến giáp xâm lấn hoặc chèn ép lên dây thần kinh này, có thể gây ra tình trạng khàn tiếng, thay đổi giọng nói. 
• Nuốt khó do vướng nghẹn: Khối u tuyến giáp lớn có thể chèn ép vào thực quản, ống dẫn thức ăn từ miệng xuống dạ dày, gây ra cảm giác vướng nghẹn, khó nuốt hoặc đau khi nuốt. Tình trạng này có thể tăng dần theo thời gian khi khối u phát triển.
• Khó thở: Khí quản (đường thở) cũng nằm gần tuyến giáp ở vùng cổ. Nếu khối u tuyến giáp phát triển với kích thước lớn và chèn ép vào khí quản,có thể gây ra cảm giác khó thở, hụt hơi, thở rít hoặc thở khò khè. Đây là một triệu chứng nghiêm trọng và cần được can thiệp y tế kịp thời.

Những dấu hiệu Ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu được phát hiện khi khám sức khỏe

Xem thêm:

• 10 Dấu hiệu bệnh tuyến giáp ở nữ không được chủ quan
• Cường giáp: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

4. Nguyên nhân và nguy cơ gây ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu  

Những yếu tố sau đây có thể dẫn đến nguy cơ và làm tăng khả năng phát triển bệnh ung thư tuyến giáp:

• Tiền sử chiếu xạ, đặc biệt ở trẻ em: Việc tiếp xúc với bức xạ, đặc biệt là vùng đầu và cổ khi còn trẻ, có thể làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển ung thư tuyến giáp nhiều năm sau đó. Bức xạ có thể gây tổn thương DNA của tế bào tuyến giáp, dẫn đến các đột biến và sự phát triển không kiểm soát.
• Yếu tố gia đình: Tiền sử gia đình có người mắc ung thư tuyến giáp, đặc biệt là các thể tủy hoặc thể nhú, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở các thành viên khác trong gia đình.
• Tuổi: Bất kể ai cũng có thể bị ung thư tuyến giáp, tuy nhiên hai nhóm tuổi thường gặp là: thanh thiếu niên (10 – 20 tuổi) và người trung niên đến cao tuổi (40 – 60 tuổi). Sự thay đổi hormone và các quá trình sinh học khác liên quan đến tuổi tác có thể đóng vai trò trong sự phát triển của bệnh.
• Giới tính: Phái nữ giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn phái nam từ 2 đến 3 lần. Điều này gợi ý rằng hormone giới tính nữ (estrogen) có thể có vai trò trong sự phát triển của bệnh.
• Những bất thường tuyến giáp: Những bất thường ở tuyến giáp như: nhân đơn độc, tiền sử bướu giáp, giảm hormone tuyến giáp có thể làm tăng khả năng xảy ra các đột biến dẫn đến ung thư.
• Các đột biến trong gen: Một số đột biến gen có liên quan đến tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp như: đột biến trong gen RET,  đột biến trong gen BRAF và RAS thường gặp trong ung thư tuyến giáp thể nhú và thể nang. 

Phái nữ có khả năng mắc bệnh ung thư tuyến giáp cao hơn hẳn so với phái nam 

5. Chẩn đoán và phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu  

Ung thư tuyến giáp giai đoạn 1 có thể chữa khỏi nếu được phát hiện và điều trị sớm. Dưới đây là các phương pháp chẩn đoán và điều trị ung thư tuyến giáp:

5.1. Chẩn đoán ung thư tuyến giáp 

Để chẩn đoán ung thư tuyến giáp bác sĩ sẽ thực hiện các phương pháp sau:

Xem thêm: Khám, xét nghiệm tuyến giáp: Chi phí và phương pháp thực hiện

5.2. Cách điều trị ung thư tuyến giáp  

Để điều trị bệnh lý ung thư tuyến giáp, bác sĩ sẽ thực hiện một trong các biện pháp sau:

Phẫu thuật: 

Đây thường là phương pháp điều trị phổ biến nhất với mục đích loại bỏ càng nhiều tế bào ung thư càng tốt. Tùy thuộc vào kích thước khối u, mức độ xâm lấn và loại ung thư, bác sĩ có thể thực hiện các loại phẫu thuật sau:

• Cắt bỏ toàn bộ tuyến giáp: Thực hiện với các bệnh nhân ung thư tuyến giáp có kích thước lớn, ung thư đã lan ra cả hai thùy tuyến giáp, hoặc các loại ung thư có nguy cơ tái phát cao. 
• Cắt bỏ một thùy tuyến giáp và eo: Được cân nhắc cho các trường hợp ung thư nhỏ, khu trú ở một thùy và không có dấu hiệu lan rộng. Sau phẫu thuật này, một số bệnh nhân có thể không cần dùng hormone tuyến giáp thay thế hoặc chỉ cần dùng liều thấp.
• Cắt bỏ gần như hoàn toàn tuyến giáp: Mục đích giảm nguy cơ tái phát ung thư mà vẫn có thể duy trì một phần chức năng tuyến giáp tự nhiên.

Việc lựa chọn phương pháp phẫu thuật cụ thể sẽ được bác sĩ cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tình trạng bệnh của từng người.

Phẫu thuật cắt bỏ một phần hoàn toàn tuyến giáp là giải pháp hiệu quả để điều trị ung thư tuyến giáp

Điều trị bằng Iod phóng xạ 

Đây là phương pháp điều trị thường được chỉ định sau khi bệnh nhân đã trải qua phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ tuyến giáp (hoặc gần toàn bộ) đối với các loại ung thư tuyến giáp biệt hóa (thể nhú và thể nang). Mục đích chính của phương pháp này là tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại, điều trị di căn xa và ngăn ngừa bệnh tái phát.

Liệu pháp hormone thay thế

Sau khi phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ tuyến giáp, cơ thể sẽ không còn khả năng sản xuất hormone tuyến giáp tự nhiên. Hormone tuyến giáp đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì các chức năng sống cơ bản của cơ thể, bao gồm chuyển hóa năng lượng, điều hòa nhiệt độ, chức năng tim mạch và thần kinh. 

Do đó, việc bổ sung hormone tuyến giáp tổng hợp là bắt buộc và cần được thực hiện suốt đời. Liều lượng hormone thay thế sẽ được bác sĩ điều chỉnh định kỳ dựa trên tình trạng bệnh của từng bệnh nhân.

6. Chế độ ăn uống cho bệnh nhân ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu 

Chế độ ăn uống đóng vai trò hỗ trợ quan trọng trong quá trình điều trị và phục hồi của bệnh nhân ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu. Do đó, người bệnh cần lưu ý về chế độ dinh dưỡng như sau:

Thực phẩm nên ăn

• Rau có màu xanh đậm (ví dụ: rau bina, cải xoăn): Giàu magiê và các khoáng chất cần thiết cho chức năng tế bào, đồng thời cung cấp vitamin C và chất xơ hỗ trợ hệ miễn dịch và tiêu hóa.
• Các loại hạt (ví dụ: hạnh nhân, óc chó) và quả mọng (ví dụ: việt quất, dâu tây): Hạt chứa protein thực vật, vitamin E và các khoáng chất, trong khi quả mọng lại dồi dào chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.
• Hải sản (ví dụ: cá, tôm, cua): Là nguồn cung cấp protein chất lượng cao và các vitamin (như vitamin D, vitamin B12), cũng như i-ốt tự nhiên (cần thiết cho chức năng tuyến giáp còn lại nếu chưa cắt bỏ toàn bộ).

Các loại rau có màu xanh đậm là lựa chọn thân thiện cho người bệnh ung thư tuyến giáp

Thực phẩm không nên ăn:

• Thực phẩm chế biến sẵn (ví dụ: xúc xích, đồ hộp): Thường chứa nhiều chất bảo quản, phụ gia nhân tạo, và hàm lượng muối cao, có thể gây căng thẳng cho hệ thống miễn dịch và các cơ quan khác trong cơ thể.
• Nội tạng động vật (ví dụ: gan, lòng): Giàu cholesterol và chất béo bão hòa, có thể không tốt cho sức khỏe tim mạch và có thể chứa các chất chuyển hóa không mong muốn.
• Đồ nướng, đồ ăn cay nóng: Các phương pháp chế biến ở nhiệt độ cao có thể tạo ra các hợp chất gây ung thư tiềm ẩn, còn đồ ăn cay nóng có thể gây kích ứng hệ tiêu hóa, ảnh hưởng đến quá trình hấp thu dinh dưỡng.

Như vậy, dấu hiệu ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu thường không rõ ràng. Do đó, cảnh giác với các dấu hiệu bất thường nhỏ ở vùng cổ và kết hợp với khám sức khỏe định kỳ tại cơ sở y tế uy tín như Mirai Healthcare sẽ giúp bạn phát hiện bệnh ở giai đoạn có tiên lượng điều trị tốt nhất.