7 Dấu hiệu ung thư vòm họng giai đoạn đầu và cách chẩn đoán

1. Ung thư vòm họng là gì?

Ung thư vòm họng là một loại ung thư ác tính hình thành và phát triển tại vùng vòm họng. Vị trí này nằm ở phía sau mũi và phía trên của họng. Mặc dù không phải là một loại ung thư phổ biến trên toàn cầu, ung thư vòm lại có tỷ lệ mắc cao hơn ở một số khu vực nhất định, đặc biệt là ở Đông Nam Á và Trung Quốc. 

Một trong những thách thức trong việc điều trị bệnh là các triệu chứng ban đầu thường không rõ ràng và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác, dẫn đến việc phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm trở nên khó khăn.

Dựa trên thống kê từ Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (GLOBOCAN) năm 2022, trên toàn thế giới ghi nhận khoảng 120.434 ca mắc mới và có tới 73.482 ca tử vong do ung thư vòm họng. 

Riêng tại Việt Nam, mỗi năm có 5.613 trường hợp mới mắc và 3.453 trường hợp tử vong vì căn bệnh này, đưa ung thư vòm họng xếp thứ 9 trong số các loại ung thư phổ biến nhất tại nước ta.

Ung thư vòm họng là bệnh lý ác tính hình thành và phát triển tại vùng vòm họng 

2. 7 Dấu hiệu ung thư vòm họng

Dấu hiệu ung thư vòm họng trong giai đoạn đầu không quá rõ rệt. Tuy nhiên, người bệnh sẽ có 7 dấu hiệu đặc trưng như sau: 

• Nghẹt mũi, chảy nước mũi thường là một bên: Vòm họng là một khoang nằm phía sau mũi và trên họng. Khi khối u phát triển ở khu vực này, gây tắc nghẽn một bên lỗ thông mũi, dẫn đến tình trạng nghẹt mũi một bên. 

• Chảy máu cam: Khối u phát triển có thể xâm lấn hoặc làm tổn thương các mạch máu ở vòm họng, gây chảy máu cam. Tình trạng chảy máu thường không nhiều và có thể tái phát nhiều lần.

• Giọng nói thay đổi, khàn tiếng: Mặc dù vòm họng không trực tiếp liên quan đến dây thanh âm (nằm ở thanh quản). Tuy nhiên, ung thư vòm họng sẽ hình thành khối u lớn gây chèn ép các cấu trúc lân cận, gây ra sự thay đổi giọng nói hoặc khàn tiếng. 

• Đau, ù tai, giảm thính lực, thường chỉ ở một bên: Vòm họng thông với tai giữa qua vòi nhĩ. Khối u phát triển ở vòm họng có thể gây tắc nghẽn vòi nhĩ, dẫn đến sự mất cân bằng áp suất ở tai giữa, gây ra cảm giác đau tức, ù tai.

• Đau đầu: Ung thư vòm họng có thể xâm lấn vào các cấu trúc khu vực sọ não hoặc gây áp lực lên các dây thần kinh, dẫn đến đau đầu. 

• Sưng hạch bạch huyết ở cổ: Các tế bào ung thư vòm họng có thể di căn đến các hạch bạch huyết ở cổ, làm hạch sưng to, thường không đau hoặc ít đau ở giai đoạn đầu. 

• Khó nuốt, cảm giác nghẹn: Khi khối u ở vòm họng phát triển đủ lớn, xâm lấn hoặc chèn ép vào vùng họng miệng, gây ra cảm giác vướng víu, khó chịu khi nuốt.

Sưng bạch huyết ở cổ là một trong những dấu hiệu nghi ngờ mắc ung thư vòm họng

Xem thêm: Khám sức khỏe tổng quát bao nhiêu tiền? Chi tiết từng gói

3. Nguyên nhân gây ung thư vòm họng

Dưới đây là các nguyên nhân chính gây bệnh và các nguyên nhân tác động làm tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng:

Nhóm nguyên nhân chính:

• Virus HPV: Một số chủng HPV lây qua đường quan hệ tình dục (bao gồm cả đường miệng) có thể gây ung thư hầu họng. Quan hệ bằng miệng làm tăng nguy cơ do virus tiếp xúc trực tiếp với niêm mạc họng, gây biến đổi tế bào.
• Thuốc lá: Hóa chất độc hại trong thuốc lá (hút chủ động và thụ động) không chỉ gây ung thư phổi mà còn tổn thương tế bào vòm họng, làm tăng nguy cơ phát triển thành ung thư.
• Rượu: Rượu làm tăng tác động gây ung thư của thuốc lá do kích thích niêm mạc họng và miệng, tạo điều kiện cho hóa chất xâm nhập tế bào dễ dàng hơn, đồng thời giảm khả năng đào thải độc tố của cơ thể.

Các nguyên nhân phụ khác:

• Dinh dưỡng: Thiếu hụt vitamin A và E trong chế độ ăn có thể làm tăng nguy cơ ung thư vòm họng, thanh quản và hầu họng do làm suy yếu khả năng bảo vệ tế bào.
• Nhai trầu: Thói quen nhai trầu với vôi sống, lá trầu và cau có liên quan đến tăng nguy cơ ung thư vòm họng do các thành phần có tính kích ứng và gây hại tế bào.
• Sắc tộc: Người châu Á da vàng có nguy cơ mắc ung thư vòm họng cao hơn so với người da trắng, cho thấy yếu tố di truyền hoặc môi trường sống có thể đóng vai trò.
• Nghề nghiệp: Tiếp xúc thường xuyên với hóa chất độc hại như bụi gỗ, amiang, sơn trong các ngành chế tác kim loại, dệt, gỗ và thực phẩm có thể làm tăng nguy cơ hình thành khối u ác tính ở vòm họng.
• Virus Epstein-Barr: Nhiễm virus Epstein-Barr có liên quan đến một số trường hợp ung thư vòm họng, đặc biệt là ung thư mũi hầu.
• Hội chứng Plummer-Vinson: Hội chứng này gây khó nuốt và thiếu sắt, có thể làm tăng tỷ lệ mắc ung thư vùng cổ họng.

Hút thuốc là làm tăng nguy cơ mắc bệnh lý ung thư vòm họng 

4. Cách chẩn đoán ung thư vòm họng

Bác sĩ sẽ áp dụng các biện pháp sau để chẩn đoán ung thư vòm họng:  

Bác sĩ sẽ thăm khám và sử dụng nhiều biện pháp chuyên sâu để chẩn đoán chính xác ung thư vòm họng

5. Phác đồ điều trị ung thư vòm họng

Phác đồ điều trị ung thư vòm họng được xây dựng dựa trên giai đoạn tiến triển của bệnh và tình trạng sức khỏe tổng thể của từng bệnh nhân, với các phương pháp chính sau:

• Xạ trị: Đây là phương pháp điều trị chủ yếu và phổ biến nhất đối với ung thư vòm họng. Xạ trị mục đích là tiêu diệt các tế bào ung thư bằng các tia bức xạ tại vùng vòm họng và các khu vực lân cận bị ảnh hưởng.
• Hóa trị: Phương pháp này sử dụng các loại thuốc đặc biệt để tiêu diệt tế bào ung thư trên toàn cơ thể. Hóa trị thường được kết hợp với xạ trị trong các trường hợp bệnh ở giai đoạn muộn hơn hoặc khi ung thư đã lan rộng ra ngoài vùng vòm họng (di căn xa).
• Phẫu thuật: Do vị trí khó tiếp cận của vòm họng, phẫu thuật ít khi được sử dụng trong điều trị ung thư vòm họng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt và chọn lọc, phẫu thuật có thể được cân nhắc để loại bỏ khối u hoặc các hạch di căn ở cổ.

6. 4 giai đoạn ung thư vòm họng

 Ung thư vòm họng gồm 4 giai đoạn, dựa trên mức độ lan rộng của khối u. Cụ thể như sau:

• Giai đoạn I: Ở giai đoạn này, khối u ung thư còn nhỏ và chỉ khu trú hoàn toàn ở vùng vòm họng. Nó chưa xâm lấn ra các mô xung quanh hoặc lan đến các hạch bạch huyết hay các cơ quan xa hơn trong cơ thể. 
• Giai đoạn II: Lúc này, khối u đã bắt đầu lan rộng ra khỏi vị trí ban đầu ở vòm họng và xâm lấn đến các mô lân cận. Tuy nhiên, ung thư vẫn chưa di căn đến các hạch bạch huyết ở cổ hoặc các cơ quan ở xa.
• Giai đoạn III: Trong giai đoạn này, ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết ở cổ, một hoặc cả hai bên cổ. Tuy nhiên, ung thư vẫn chưa di căn đến các cơ quan xa hơn trong cơ thể như phổi, xương hoặc gan. 
• Giai đoạn IV: Đây là giai đoạn tiến triển nhất của ung thư vòm họng. Lúc này, ung thư đã lan rộng đến các cơ quan ở xa trong cơ thể, chẳng hạn như phổi, xương, gan hoặc các vị trí khác. 

Ung thư vòm họng gồm có 4 giai đoạn bệnh 

7. Các biến chứng ung thư vòm họng

Ung thư vòm họng có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:

• Di căn xa: Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, các tế bào ung thư vòm họng có khả năng xâm nhập vào hệ thống tuần hoàn máu, bạch huyết và các bộ phận khác của cơ thể. 
• Suy giảm chức năng tai, mũi, họng: Ung thư vòm họng hình thành các u, có thể gây ra nhiều ảnh hưởng trực tiếp đến các chức năng quan trọng của tai, mũi, họng. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng nghe, ngửi, nuốt của người bệnh. 
• Ảnh hưởng tới hệ thần kinh: Vòm họng nằm ở vị trí gần nền sọ và có mối liên hệ mật thiết với nhiều dây thần kinh quan trọng chi phối vùng đầu, mặt và cổ. Khi khối u phát triển và xâm lấn vào các khu vực này, gây ra các vấn đề như: đau đầu, liệt dây thần kinh sọ,… 

8. Cách phòng ngừa ung thư vòm họng

Mặc dù không có cách nào đảm bảo phòng ngừa tuyệt đối ung thư vòm họng, việc chủ động thực hiện các biện pháp sau có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh. Bao gồm: 

• Tránh các yếu tố nguy cơ: Hạn chế tiêu thụ thực phẩm ướp muối như cá muối, dưa, cà muối, tránh tiếp xúc với khói thuốc, các chất độc hại công nghiệp,….
• Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống khoa học, thực hiện các hoạt động thể dục phù hợp thường xuyên, kiểm soát căng thẳng để cơ thể khỏe mạnh, dẻo dai.
• Theo dõi sức khỏe thường xuyên: Việc chủ động theo dõi sức khỏe và thăm khám định kỳ, đặc biệt đối với những người có các yếu tố nguy cơ cao hoặc xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ, có vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm bệnh.

Duy trì lối sống khỏe mạnh là một trong những biện pháp hữu hiệu để ngăn ngừa nhiều bệnh lý trong đó có ung thư vòm họng

Tóm lại, ung thư vòm họng là một bệnh lý ác tính nguy hiểm, nhận biết sớm các dấu hiệu bệnh đóng vai trò then chốt trong hiệu quả điều trị. 

Bên cạnh đó, chủ động phòng ngừa bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, tránh các yếu tố nguy cơ và thăm khám sức khỏe định kỳ tại Mirai Healthcare là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa ung thư vòm họng.