Định lượng Triglycerid trong đánh giá rối loạn mỡ máu, tim mạch

Định lượng Triglycerid là gì?

Triglycerid – TG (hoặc triacylglycerid – TAG) là một este có gốc là glycerol và 3 acid béo, là thành phần chính có trong chất béo trong cơ thể của người và động vật có xương sống nói chung.

Tryglycerid là một loại chất béo tồn tại trong mô và huyết thanh. Chúng được tạo thành từ các chất béo khác và tinh bột trong quá trình tiêu thụ thực phẩm. Khi cơ thể hấp thụ năng lượng nhiều hơn so với năng lượng dành cho vận động và các hoạt động duy trì sự sống, lượng năng lượng dư thừa sẽ được tích luỹ dưới dạng 1 phần nhỏ glycogen và phần lớn dưỡi dạng các chất béo. Tryglycerid có vai trò dữ trữ, cung cấp năng lượng cũng như vận chuyển các loại chất béo khác phục vụ quá trình chuyển hoá và trao đổi chất.

Tryglycerid là một chỉ số chất béo trong mô và huyết thanh

Xét nghiệm Triglycerid huyết thanh là xét nghiệm xác địng nồng độ Triglycerid trong máu. Để xét nghiệm Triglycerid máu cho kết quả chính xác nhất, cần tuân thủ một số yêu cầu sau:

Yêu cầu nhịn ăn:

• Nhịn ăn trong 9 – 12 tiếng trước khi làm xét nghiệm (có thể uống nước nhưng không được sử dụng sữa, nước ngọt, soda…)
• Thức ăn và đồ uống (nhất là các thực phẩm giàu đường và đồ chế biến sẵn) có thể làm tăng tạm thời nồng độ Triglycerid trong máu, dẫn đến sai lệch trong kế quả xét nghiệm

Không được uống rượu, bia, đồ uống có cồn:

• Không được sử dụng các loại đồ uống trên ít nhất 24 – 48 giờ trước khi thực hiện xét nghiệm, đặc biệt là rượu (rượu có thể làm tăng mạnh Triglycerid trong máu)

Không uống rượu bia trước khi xét nghiệm Triglycerid

Cân nhắc khi sử dụng một số loại thuốc:

• Một số loại thuốc như steroid, thuốc chẹn beta, thuốc lợi tiểu, thuốc tránh thai, thuốc kiểm soát mỡ máu có thể gây ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm

Nên xét nghiệm Triglycerid máu trong thời kì khoẻ mạnh:

• Tránh xét nghiệm trong thơi gian bị bệnh, nhiễm trùng kéo dài, ngay sau phẫu thuật vì tình trạng viêm có thể gây sai lệch kết quả

Các yếu tố khác:

• Vận động lao động mạnh, tập thể dục quá sức trước xét nghiệm cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả.
• Phụ nữ trong thời kì mang thai thường có nồng độ Triglycerid máu cao hơn bình thường đôi chút

Vận động nhiều trước khi xét nghiệm cũng ảnh hưởng tới kết quả

Ý nghĩa của định lượng Triglycerid trong máu

Bản thân xét nghiệm Triglycerid trong huyết thanh không thể chẩn đoán chính xác được một bệnh lý cụ thể nào nhưng nó có thể là bằng chứng để định hướng đến một số tình trạng bệnh lí hoặc nguy cơ cao mắc các bệnh:

Nguy cơ tim mạch:

Xét nghiệm này có thể giúp bác sĩ đánh giá nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Nồng độ Triglycerid máu cao dễ dẫn đến các bệnh lí

•     Bệnh lí động mạch vành: nhồi máu cơ tim, bệnh thiếu máu cơ tim cục bộ mạn tính, bệnh thiếu máu cơ tim thầm lặng…
•     Đột quỵ: thường là dạng đột quỵ nhồi máu não
•     Các bệnh lí động mạch ngoại biên

Nồng độ Triglycerid máu cao dễ mắc bệnh lý tim mạch

Rối loạn chuyển hoá:

Triglycerid máu bất thường cũng có thể gợi ý

•     Hội chứng chuyển hoá (một nhóm bệnh lí bao gồm các tình trạng như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn chuyển hoá lipid)
•     Đái tháo đường type II hoặc tiền đái tháo đường
•     Kháng insulin liên quan đến béo phì

Xem thêm: Các chỉ số xét nghiệm tiểu đường giúp phát hiện sớm và điều trị

Nguy cơ viêm tuỵ:

Thường xét nghiệm khi các bệnh nhân có triệu chứng đau bụng đột ngột, dữ dội, không có tư thế giảm đau và có các yếu tố nghi ngờ tăng lipid máu. Nồng độ Triglycerid máu rất cao (≥ 5,6 – 11,3 mmol/l hay ≥ 500 – 1000 mg/dl) là yếu tố gây viêm tuỵ cấp.

Các bệnh lý khác:

•     Suy giáp: thường làm tăng nồng độ Triglycerid máu
•     Các bệnh lí gan: gan nhiễm mỡ, xơ gan, viêm gan
•     Bệnh thận: hội chứng thận hư
•     Rối loạn chuyển hoá lipid di truyền: tăng Triglycerid máu gia đình

 Triglycerid trong máu cao cảnh báo bệnh suy giáp

Chỉ số Triglycerid bình thường

Nồng độ Triglycerid huyết thanh ở người khoẻ mạnh duy trì trong khoảng 0 – 1,7 mmol/l (< 150 mg/dl). Ở mức độ này, thường không có các tổn thương trong cơ thể liên quan đến chuyển hoá Triglycerid. Triglycerid ở nồng độ này hỗ trợ các hoạt động bình thường của cơ thể, giúp các động mạch khoẻ, dẻo dai, hạn chế cá bệnh lí mạch máu và gan.

Chỉ số Triglycerid cao

Triglycerid máu ngưỡng cao: 1,7 – 2,2 mmol/l (150 -199 mg/dl)

Là dấu hiệu sớm của mất cân bằng chuyển hoá Triglycerid trong cơ thể, Triglycerid trong máu ở mức độ này có thể bắt đầu góp phần hình thành các mảng bám trong động mạch, đặc biệt là khi có cùng các yếu tố khác như LDL cao (một loại lipoprotein tỉ trọng thấp và có nhiều tác hại), hút thuốc lá

Triglycerid máu cao: 2,3 – 5,6 mmol/l (200 – 499 mg/dl)

Ở nồng độ này, Triglycerid có liên quan chặt chẽ đến các bệnh lý động mạch vành, hội chứng rối loạn chuyển hoá, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu

Ngoài ra, Triglycerid máu tăng cao còn góp phần làm tăng nặng trình trạng kháng insulin (một tình trạng không hấp thụ glucose vào trong tế bào dưới tác dung của insulin gây ra tăng nồng độ glucose trong máu), đặc biệt ở những người bệnh bị tiểu đường type II, gây ra rất nhiều khó khăn và biến chứng nặng nề trong quá trình điều trị. Ở người bình thường, nó làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type II

Triglycerid máu tăng cao làm tăng nguy cơ tiểu đường

Triglycerid máu rất cao: ≥ 5,6 mmol/l (≥ 500 mg/dl)

       Tăng nguy cơ gây viêm tuỵ cấp tính – một bệnh lý rất nguy hiểm, gây ra các biến chứng và di chứng nặng nề nếu không được phát hiện, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Chỉ số Triglycerid cảnh báo nguy cơ biến chứng

       Triglycerid máu cao là một yếu tố nguy cơ cao dẫn đến rất nhiều các biến chứng mãn tính cũng như cấp tính nguy hiểm như:

• Xơ vữa động mạch: Triglycerid máu cao có thể gây hẹp, xơ động mạch dẫn đến nhồi máu cơ tim, đột quỵ…
• Viêm tuỵ cấp: Triglycerid máu ở mức độ rất cao thường định hướng đến nguy cơ gây ra bệnh viêm tuỵ cấp
• Hội chứng chuyển hoá: các bệnh lí cao huyết áp, đái tháo đường…
• Nguy cơ mắc đái tháo đường type II
• Bệnh gan nhiễm mỡ: khi cơ thể dư thừa quá nhiều chất béo, chúng sẽ được tích lũy ở các mô, gan và tăng cao trong máu, chất béo tồn tại trong cơ thể thời gian dài có thể gây ra gan nhiễm mỡ, xơ gan.

Triglycerid máu cao dễ đến đến nhồi máu cơ tim

Cách kiểm soát chỉ số Triglycerid

Điều chỉnh chế độ ăn uống:

• Cắt giảm lượng đường trong khẩu phần: các loại thực phẩm nhanh như bánh kẹo, nước ngọt, bánh ngọt, bánh mì, snack…
• Hạn chế các thực phẩm giàu chất béo: tiêu thụ các thực phẩm như thịt nạc, cá, sữa, tránh các thực phẩm chiên rán, thức ăn chế biến sẵn
• Tăng cường sử dụng các thực phẩm có chất béo an toàn: dầu ô liu, bơ, dầu chế biến từ các loại hạt
• Hạn chế tiêu thụ rượu

Hạn chế chất béo để ổn định Triglycerid trong máu

Thay đổi thói quen sinh hoạt:

• Kiểm soát cân nặng, duy trì chỉ số khối cơ thể trong phạm vi hợp lí: giảm 5 – 10% trọng lượng cơ thể cũng có thể làm giảm đáng kể Triglycerid huyết thanh
• Tập thể dục thường xuyên: nên duy trì tập thể dục ít nhất 150 phút/ tuần với các hoạt động vừa phải (đi bộ, chạy bộ nhẹ, đạp xe)
• Bỏ thuốc lá

Đối với các bệnh nhân rối loạn chuyển hoá lipid, khi các phương pháp trên không đủ thay đổi đáng kể Triglycerid máu, người bệnh cần sử dụng thêm các loại thuốc kiểm soát Triglycerid máu như

• Fibrate (Fenofibrate, gemfibrozil)
• Thực phẩm bổ sung Omega – 3
• Niacin
• Statin (thường dùng để giảm cholesterol máu nhưng cũn có thể sử dụng để kiểm soát Triglycerid máu)

Kiểm tra Triglycerid máu thường xuyên

• Xét nghiệm Triglycerid máu khi đói 3 – 6 tháng/lần hoặc khi khám sức khoẻ tổng quát để chủ động bảo vệ sức khoẻ của mình.

 Xét nghiệm Triglycerid máu thường xuyên để bảo vệ sức khỏe

Làm xét nghiệm máu Triglycerid ở đâu?

Nhờ kế thừa truyền thống hơn 70 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe của tập đoàn Hoken Kagaku Kenkyuujo Nhật Bản, phòng khám Mirai luôn ưu tiên phát hiện sớm và phòng ngừa các vấn đề sức khỏe. Với kinh nghiệm chuyên môn nhiều thập kỷ, phòng khám luôn là địa chỉ uy tín trong sàng lọc, tư vấn, khám và điều trị. 

Xét nghiệm Triglyceride thường xuyên như một phần của kiểm tra sức khỏe định kỳ. Nồng độ Triglyceride tăng cao có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh tim mạch, gan nhiễm mỡ, hoặc thậm chí là viêm tụy cấp nếu không được kiểm tra. 

Phòng khám Mirai – địa chỉ xét nghiệm Triglycerid uy tín

Tại phòng khám Mirai, bệnh nhân được hưởng lợi từ cơ sở vật chất phòng xét nghiệm hiện đại và phương pháp xét nghiệm chính xác, đảm bảo kết quả đáng tin cậy. Đội ngũ y tế cung cấp hướng dẫn rõ ràng về cách diễn giải kết quả xét nghiệm và đề xuất các kế hoạch điều trị hoặc lối sống cá nhân hóa khi cần thiết. Bằng cách khuyến khích sàng lọc Triglyceride kịp thời, phòng khám Mirai giúp bệnh nhân bảo vệ sức khỏe tim mạch và sức khỏe tổng thể.