1. Men gan cao là gì?
Men gan cao là gì? Đây chính là tình trạng nồng độ các enzym do gan sản xuất trong máu cao hơn so với mức bình thường. Điều này thường là dấu hiệu cho thấy gan đang bị tổn thương hoặc hoạt động không bình thường.
Gan có vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa chất béo, protein và loại bỏ độc tố khỏi cơ thể, và để thực hiện các chức năng này, gan tiết ra nhiều loại enzym. Khi các tế bào gan bị tổn thương, chúng giải phóng các enzym này vào máu, làm cho nồng độ men gan trong máu tăng lên.
Hiện nay, theo một số thống kê không chính thức, cứ 10 người thì có tới 6 người bị men gan cao.
Men gan cao là nồng độ các enzym do gan sản xuất trong máu cao hơn so với mức bình thường
2. Các mức độ men gan cao
Để xác định các mức độ men gan, bác sĩ sẽ dựa vào các chỉ số men gan cao sau đây:
| Tên chỉ số | Mức bình thường | Tình trạng bệnh |
| ALT | Dao động từ 7 – 55U/L | > 55U/L tổn thương tế bào gan |
| AST | Dao động từ 8 – 48 U/L | > 48U/L tổn thương tế bào gan hoặc tim |
| GGT | Dao động từ 9 – 48 U/L | > 48U/L gan hoặc hệ thống mật tổn thương |
| ALP (Alkaline phosphatase) | Dao động từ 45 đến 115 U/L | > 115U/L gan bị xơ hóa hoặc các bệnh lý về đường mật |
3. Nguyên nhân làm tăng chỉ số men gan
Chỉ số men gan tăng cao bắt nguồn từ các nguyên nhân cơ bản sau:
- Viêm gan: Viêm gan virus (A, B, C) hoặc do rượu sẽ tấn công trực tiếp các tế bào gan, gây viêm và phá hủy chúng. Khi tế bào gan bị tổn thương và chết, các enzym như ALT và AST sẽ bị rò rỉ vào máu, dẫn đến tăng cao nồng độ của chúng.
- Gan nhiễm mỡ: Sự tích tụ mỡ trong gan gây căng thẳng và tổn thương cho tế bào gan. Các tế bào gan bị quá tải và tổn thương có thể giải phóng men gan vào máu, dẫn đến tăng ALT, AST và GGT.
- Uống rượu bia quá mức: Uống rượu quá mức gây viêm và tổn thương tế bào gan theo thời gian. Tế bào gan bị tổn thương sẽ giải phóng men gan vào máu, làm tăng chỉ số ALT, AST và GGT.
- Sử dụng thuốc: Một số loại kháng sinh, giảm đau, chống viêm có thể gây độc cho gan, dẫn đến viêm và chết tế bào gan, làm tăng men gan (ALT, AST, ALP).
- Nhiễm trùng hoặc bệnh tự miễn: Viêm gan tự miễn (tình trạng hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm lẫn các tế bào gan), gây viêm và tổn thương gan mạn tính, dẫn đến tăng men gan (ALT, AST, IgG). Hoặc một số nhiễm trùng cũng có thể ảnh hưởng đến gan và gây tăng men gan.
- Các bệnh lý khác: Các bệnh lý như tiểu đường gây kháng insulin, làm gan nhiễm mỡ, góp phần tăng men gan; hoặc bệnh béo phì, tăng mỡ máu dẫn đến nồng độ lipid máu cao có thể góp phần vào tình trạng gan nhiễm mỡ. Từ đó có thể dẫn đến tăng men gan.
Uống nhiều rượu bia là một trong những nguyên nhân khiến men gan tăng cao
Xem thêm: Các xét nghiệm chức năng gan: Từ cơ bản đến nâng cao
4. Cách hạ men gan
Men gan cao có nguy hiểm không? Theo các chuyên gia sức khỏe men gan cao lâu ngày không điều trị có thể dẫn đến nhiều biến chứng như suy gan, xơ gan. Để hạ men gan hiệu quả, cần tập trung vào việc giải quyết nguyên nhân gốc rễ và điều chỉnh lối sống một cách khoa học. Cụ thể:
Ăn uống lành mạnh, duy trì cân nặng hợp lý:
- Ngừng hoàn toàn rượu bia: Ngừng hoặc kiêng rượu tuyệt đối tạo điều kiện cho gan phục hồi và giúp men gan giảm xuống.
- Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: Ưu tiên rau xanh, trái cây tươi, thực phẩm giàu chất xơ (ngũ cốc nguyên hạt) và hạn chế tối đa chất béo, đồ ăn nhanh, đồ chế biến sẵn, đường tinh luyện, giúp gan hoạt động nhẹ nhàng và hiệu quả hơn.
- Giảm cân nếu đang thừa cân hoặc béo phì: Giảm cân từ từ và bền vững sẽ giúp cải thiện đáng kể chức năng gan và hạ men gan.
- Uống đủ lượng nước cần thiết: Nước đóng vai trò quan trọng trong quá trình giải độc của gan và giúp cơ thể loại bỏ các chất thải.
Ngừng uống rượu để có một lá gan và cơ thể khỏe mạnh
Cần kiểm soát tốt các bệnh lý gián tiếp gây men gan cao
- Điều trị viêm gan theo chỉ định của bác sĩ: Nếu men gan cao do viêm gan virus (A, B, C) hoặc viêm gan tự miễn, cần tuân thủ phác đồ điều trị theo phác đồ của bác sĩ để kiểm soát tình trạng viêm và hạ men gan.
- Kiểm soát hiệu quả bệnh tiểu đường và mỡ máu: Điều trị và kiểm soát tốt đường huyết và lipid máu sẽ giúp giảm gánh nặng cho gan và cải thiện men gan.
- Sử dụng thuốc đúng theo hướng dẫn: Nếu nghi ngờ men gan cao là do tác dụng phụ của một loại thuốc đang dùng, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn về việc điều chỉnh liều lượng hoặc thay thế thuốc nếu cần thiết.
Cân nhắc sử dụng thảo dược hỗ trợ gan (tham khảo ý kiến bác sĩ)
Một số loại thảo dược có thể có lợi cho gan, nhưng cần sử dụng thận trọng và có sự hướng dẫn của chuyên gia y tế:
- Cây kế sữa (milk thistle): Hoạt chất silymarin trong cây kế sữa có khả năng chống oxy hóa và bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương.
- Atiso: Thường được biết đến với khả năng hỗ trợ chức năng thải độc của gan và có thể giúp giảm men gan.
- Nghệ: Curcumin trong nghệ có đặc tính chống viêm và có thể hỗ trợ phục hồi tổn thương gan.
Vận động mỗi ngày:
Tập thể dục thường xuyên không chỉ giúp giảm cân mà còn cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường sức khỏe tổng thể và hỗ trợ chức năng gan. Ít nhất nên tập luyện 30 phút với các vận động như đi bộ, chạy, chơi thể thao mỗi ngày.
Khám sức khỏe định kỳ và theo dõi men gan
Việc khám sức khỏe định kỳ và thực hiện xét nghiệm máu, bao gồm cả xét nghiệm men gan, giúp theo dõi sát sao tình trạng gan và phát hiện sớm các bất thường để có biện pháp can thiệp kịp thời.
Cảnh báo
Tuyệt đối không tự ý sử dụng bất kỳ loại thuốc hạ men gan nào mà không có sự chỉ định và theo dõi của bác sĩ. Việc tự ý dùng thuốc có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn và làm tổn thương gan thêm.
Tăng cường vận động, thể dục thể thao giúp cơ thể dẻo dai và ngăn ngừa men gan cao
Men gan cao là một trong những tình trạng cảnh báo nhiều nguy hiểm với sức khỏe và có thể dẫn tới xơ gan, thậm chí ung thư gan. Do đó, khách hàng cần thường xuyên thăm khám sức khỏe định kỳ tại các cơ sở y tế uy tín như Mirai Healthcare nhằm đánh giá đúng tình trạng và khắc phục sớm.
