1. Trước khi xét nghiệm máu có được uống thuốc không?
Thông thường, bạn không nên uống thuốc trước khi xét nghiệm máu, trừ khi có chỉ định đặc biệt của bác sĩ. Việc uống thuốc có thể làm thay đổi các chỉ số trong máu, dẫn đến kết quả không chính xác. Điều này sẽ khiến bác sĩ chẩn đoán bệnh thiếu chính xác và đưa ra phác đồ điều trị kém hiệu quả.
Nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào (kể cả thuốc không kê đơn và thực phẩm chức năng), hãy thông báo cho bác sĩ. Điều này rất quan trọng vì một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả của nhiều xét nghiệm.
Ví dụ: Một số loại thuốc có thể làm tăng chỉ số amylase máu, một chỉ số quan trọng để đánh giá chức năng tụy. Các loại thuốc này bao gồm: Asparaginase, Aspirin, thuốc lợi tiểu thiazide, Indomethacin, thuốc giảm đaunhư codein và morphin,….
Vì vậy, cách tốt nhất là bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi xét nghiệm để biết liệu có cần ngừng thuốc tạm thời hay không.
2. Các lưu ý trước khi xét nghiệm máu
Dù chỉ là những thay đổi nhỏ trong sinh hoạt, cũng có thể ảnh hưởng lớn đến các chỉ số trong máu. Do đó, trước khi xét nghiệm bạn cần nắm rõ các lưu ý sau:
2.1. Các xét nghiệm máu cần nhịn ăn
Nhịn ăn trước khi xét nghiệm là yêu cầu bắt buộc đối với một số xét nghiệm, thường là những xét nghiệm liên quan đến đường huyết và mỡ máu. Sau khi ăn, các chất dinh dưỡng được chuyển hóa và hấp thụ vào máu, làm tăng nồng độ đường và mỡ trong máu, gây sai lệch kết quả.
Bạn nên nhịn ăn trước khi thực hiện các xét nghiệm sau:
- Xét nghiệm đường huyết (Glucose): Cần nhịn ăn từ 8 – 10 giờ trước khi lấy máu để tránh thức ăn chuyển hóa thành Glucose, làm tăng giả lượng đường trong máu.
- Xét nghiệm mỡ máu (Cholesterol, Triglycerides): Cần nhịn ăn từ 8 – 10 giờ để kết quả xét nghiệm không bị ảnh hưởng bởi lượng chất béo từ thực phẩm vừa nạp vào cơ thể.
- Xét nghiệm sắt trong máu: Cần nhịn ăn 4 – 6 giờ để tránh các thực phẩm chứa sắt hấp thụ nhanh vào máu, gây sai lệch chỉ số.
- Xét nghiệm chức năng gan: Cần nhịn ăn để đảm bảo kết quả chính xác, hỗ trợ chẩn đoán bệnh gan.
- Các xét nghiệm khác: Người bệnh cũng thường được yêu cầu nhịn ăn khi thực hiện các xét nghiệm như chức năng thận, Vitamin B12, và các xét nghiệm chuyển hóa khác.
2.2. Các xét nghiệm không cần nhịn ăn trước khi làm
Có một số loại xét nghiệm khác không bị ảnh hưởng bởi việc ăn uống. Bạn có thể ăn uống bình thường trước khi làm các xét nghiệm này:
- Xét nghiệm nội tiết: Hầu hết các xét nghiệm nội tiết tố (hormone) như TSH, FT3, FT (tuyến giáp), FSH, LH, Prolactin (sinh sản) không bị ảnh hưởng bởi thức ăn.
- Xét nghiệm tầm soát ung thư: Các chất chỉ điểm ung thư (tumor markers) như CEA, AFP, CA125, PSA,… không cần nhịn ăn vì nồng độ của chúng ít thay đổi sau khi ăn.
- Xét nghiệm Acid Uric trong máu: Thường được sử dụng để chẩn đoán và theo dõi bệnh Gút (Gout), xét nghiệm này không bắt buộc nhịn ăn.
- Xét nghiệm viêm gan B: Các xét nghiệm HBsAg, Anti-HBs, HBeAg,… không cần nhịn ăn vì chúng phát hiện kháng nguyên/kháng thể virus, không phải chất chuyển hóa.
- Xét nghiệm HIV: Kết quả không bị ảnh hưởng bởi thức ăn.
2.3. Các lưu ý khác trước khi làm xét nghiệm
Ngoài việc nhịn ăn, bạn cũng cần chú ý một số điều sau:
- Chất kích thích và đồ uống có cồn: Tuyệt đối không sử dụng bia, rượu, cà phê, thuốc lá và các đồ uống có ga. Các chất này tác động đến hệ tiêu hóa, có thể làm sai lệch kết quả xét nghiệm (ví dụ: đồ uống có ga khiến đường huyết tăng đột ngột).
- Nhai kẹo cao su: Hành động nhai kẹo cao su sẽ kích thích hoạt động của hệ tiêu hóa, có khả năng gây ra kết quả xét nghiệm không chính xác.
- Tập thể dục: Không nên tập thể dục nặng trong thời gian nhịn đói hoặc ngay trước khi xét nghiệm, vì điều này không chỉ gây đuối sức mà còn có thể ảnh hưởng đến một số chỉ số trong máu.
- Nói rõ về thuốc đang dùng: Hãy thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng, để bác sĩ nắm rõ và có những chỉ định xét nghiệm phù hợp.
- Giữ tâm lý thoải mái: Căng thẳng, lo lắng cũng có thể làm thay đổi các chỉ số sinh hóa. Do đó, bạn nên giữ tâm lý thoải mái và thư giãn trước khi lấy máu.
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn giải đáp thắc mắc trước khi xét nghiệm máu có được uống thuốc không. Để đảm bảo kết quả xét nghiệm máu chính xác, bạn không nên uống thuốc trước khi lấy máu, trừ khi có chỉ định đặc biệt từ bác sĩ.
Việc chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp các chỉ số sức khỏe của bạn được phản ánh đúng nhất, hỗ trợ bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác và phác đồ điều trị hiệu quả.
