AST trong xét nghiệm máu là gì?
Aspartate aminotransaminase (AST) là một enzyme có trong tế bào gan, có một phần trong các tế bào thận, tim, cơ. Khi tế bào gan bị tổn thương, các enzyme AST được giải phóng ồ ạt vào trong máu.
Chỉ số AST giúp đánh giá chức năng gan
Xét nghiệm AST là định lượng nồng độ enzzyme AST trong máu nhằm đánh giá tình trạng tổn thương gan. Các enzyme AST và ALT (Alanine aminostranferase) là các chất chỉ điểm có độ nhạy rất cao trong đánh giá tổn thương tế bào gan.
Nên làm xét nghiệm AST khi nào?
Gan là một trong các tạng quan trọng nhất của cơ thể, gan phụ trách rất nhiều chức năng như chuyển hoá chất dinh dưỡng, dự trữ glycogen, tổng hợp albumin, sản xuất dịch mật và thải độc.
Chính vì vậy nếu gan bị tổn thương sẽ gây ra rất nhiều rối loạn trong cơ thể, biểu hiện qua nhiều triệu chứng. Một trong số đó là gia tăng nồng độ enzyme AST trong huyết thanh.
Bạn nên xét nghiệm AST khi có các biểu hiện triệu chứng như: vàng da vàng mắt, mệt mỏi, suy nhược cơ thể kéo dài, chán ăn, đau vùng hạ sườn phải, ngứa da, nổi mề đay; hoặc có các yếu tố nguy cơ mắc các bệnh lý gan mật như: thường xuyên uống rượu bia, béo phì, tiểu đường, nghiện ma tuý, nhiễm virus viêm gan, tiền sử gia đình có người mắc các bệnh gan mạn tính, đang sử dụng các loại thuốc có độc tính đối với gan.
Ngoài ra bạn cũng có thể xét nghiệm AST khi cần phải theo dõi hiệu quả điều trị bệnh gan hoặc khi khám sức khỏe định kỳ.
Khi da bị vàng, bạn nên làm xét nghiệm AST
Ý nghĩa của xét nghiệm AST?
Xét nghiệm nồng độ AST huyết thanh giúp đánh giá chức năng gan, phát hiện các tổn thương gan cấp tính, phát hiện các tác dụng phụ của thuốc, ngộ độc thuốc, theo dõi các bệnh về gan và đánh giá nguy cơ mắc bệnh lý về gan.
Chỉ số AST bình thường nằm trong khoảng 0 – 37 U/l, ở nam nồng độ này thường cao hơn một chút. Với những người hoạt động thể lực quá mức cũng có thể gây ra tình trạng tăng nồng độ AST trong máu nhưng đây là tình trạng gia tăng nồng độ AST sinh lí và chỉ số này sẽ giảm sau vài ngày nếu được nghỉ ngơi và có chế độ dinh dưỡng hợp lý.
Trong trường hợp men gan tăng ở mức độ nhẹ và vừa (nhỏ hơn 4 – 5 lần giới hạn cho phép), có thể nghĩ tới các bệnh lý như viêm gan mạn tính, tắc nghẽn đường dẫn mật, các tổn thương mạn tính ở gan, xơ gan, hoặc các trường hợp sử dụng các thuốc giảm đau như paracetamol kéo dài hoặc quá liều.
Xét nghiệm nồng độ AST huyết thanh giúp đánh giá chức năng gan
Xem thêm: Xét nghiệm men gan: Ý nghĩa chỉ số và quy trình thực hiện
Khi nồng độ AST trong máu tăng cao > 200 U/l (có trường hợp > 1000 U/l), người bệnh có thể mắc các bệnh lý sau:
- Viêm gan siêu vi cấp.
- Suy gan cấp.
- Tổn thương gan mức độ nặng do nhiễm độc các hóa chất, chất độc hoặc do các loại thuốc điều trị.
- Truỵ mạch kéo dài.
Cần làm gì khi AST tăng cao?
Khi nồng độ AST huyết thanh tăng cao bất thường, người bệnh nên liên hệ với các bác sĩ để được tư vấn đầy đủ, hỏi khám bệnh và định hướng để tìm ra nguyên nhân chính xác nhất. Thông thường bác sĩ sẽ chỉ định thêm một số xét nghiệm như:
- Xét nghiệm ALT (là một xét nghiệm tương tự AST, cả 2 đều có độ nhạy và độ đặc hiệu tốt với những tổn thương ở tế bào gan).
- Xét nghiệm GGT (Gamma glutamyl transferase)
- Xét nghiệm ALP (Alkaline phosphatase)
- Xét nghiệm Albumin, Bilirubin, tiểu cầu, thời gian prothrombin (PT)
- Siêu âm, đánh giá độ đàn hồi gan (Fibroscan gan)
Ngoài ra, người bệnh cần:
- Nghỉ ngơi hợp lý, không lao động nặng khi men gan cao.
- Ăn uống đủ chất dinh dưỡng
Bên cạnh đó người bệnh cũng nên thay đổi sang lối sống khoa học:
- Sử dụng các thực phẩm ít dầu mỡ, ít đường, ăn nhiều rau xanh, hoa quả, các thực phẩm giàu chất xơ.
- Không ăn thịt mỡ khi men gan tăng, nên chuyển thịt nạc.
- Thực hiện chế độ luyện tập vừa phải, duy trì đều đặn, nghỉ ngơi hợp lí, tránh căng thẳng stress, tránh thức khuya và sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cà phê, ma tuý.
- Khám sức khỏe định kỳ 3- 6 tháng/lần.
Khi chỉ số AST tăng cao bạn cần thăm khám sức khỏe sớm
Các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số AST?
Những lưu ý khi làm xét nghiệm AST máu:
- Người bệnh không cần nhịn ăn trước khi làm xét nghiệm.
- Hạn chế vận động thể lực quá sức, thức khuya, stress, ngưng sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cà phê trước khi xét nghiệm 2 – 3 ngày.
- Ngưng dùng các thuốc không rõ nguồn gốc, các thuốc có độc tính cao đối với gan như Amoxicillin, Ceftriaxone, Clavulanate, Phenyltoin, Cabamazepine, Tacrine, Paracetamol, … để kết quả xét nghiệm phản ánh chính xác nhất.
- Sau khi xét nghiệm xong, người bệnh nên được nghỉ ngơi, hạn chế vận động thể lực, cần giữ sạch sẽ tại vị trí lấy máu.
Xét nghiệm AST ở đâu?
Xét nghiệm nồng độ men gan AST trong máu là một xét nghiệm phổ biến, dễ dàng tiếp cận được với đông đảo người dân, tuy nhiên kỹ thuật xét nghiệm cần được thực hiện bởi các y bác sĩ được đào tạo bài bản để mang lại kết quả chính xác nhất.
Phòng khám Mirai với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa có chuyên môn cao, dày dặn kinh nghiệm, các trang thiết bị hiện đại được đầu tư đồng bộ là một trong những phòng khám có uy tín hàng đầu về chuyên môn và dịch vụ chăm sóc người bệnh trên cả nước, luôn là địa chỉ hàng đầu để người bệnh yên tâm, tin tưởng, đặt trọn niềm tin để thăm khám và điều trị.
Xét nghiệm AST nhanh, chuẩn tại Mirai Healthcare
Xét nghiệm nồng độ AST máu là một trong các xét nghiệm cơ bản, phổ biến để khảo sát tình trạng tổn thương gan, theo dõi đáp ứng điều trị và đánh giá nguy cơ mắc các bệnh về gan. Khi phát hiện chỉ số AST tăng cao, bạn nên liên hệ với các bác sĩ để được tư vấn kịp thời và đưa ra hướng xử trí phù hợp.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Bộ Y tế (2014). Quyết định số 320/QĐ-BYT về việc ban hành tài liệu chuyên môn “Hướng dẫn quy trình kỹ thuật chuyên ngành Hóa sinh”
