Chỉ số BASO trong máu là gì?
Chỉ số BASO thể hiện tỷ lệ phần trăm hoặc số lượng tuyệt đối của bạch cầu ái kiềm (basophil) trong máu, đây là bạch cầu chứa các hạt giải phóng histamine cùng nhiều chất trung gian hóa học khác khi bị kích hoạt, đặc biệt trong các phản ứng dị ứng và viêm nhiễm.
Chỉ số BASO giúp đánh giá chính xác mức độ hiện diện của bạch cầu ái kiềm, từ đó giúp đánh giá về tình trạng miễn dịch và các bệnh lý tiềm ẩn trong cơ thể.
Mục đích của xét nghiệm baso trong máu
Xét nghiệm BASO được thực hiện để đo lượng bạch cầu ái kiềm trong công thức máu toàn phần (CBC) và các xét nghiệm phân biệt khác, mục tiêu chính của xét nghiệm này gồm:
- Đánh giá phản ứng dị ứng: Bạch cầu ái kiềm đóng vai trò trung tâm trong các phản ứng dị ứng và hen suyễn, do đó chỉ số BASO tăng có thể báo hiệu tình trạng dị ứng đang diễn ra.
- Phát hiện các bệnh viêm mãn tính: Bạch cầu ái kiềm tham gia vào quá trình viêm, nồng độ của chúng thường tăng trong các bệnh viêm kéo dài.
- Theo dõi các rối loạn về tủy xương: BASO bất thường có thể cảnh báo các bệnh tăng sinh tủy như bệnh bạch cầu tủy mạn (CML) và các rối loạn khác liên quan đến tủy.
- Đánh giá hoạt động miễn dịch: Sự thay đổi BASO phản ánh mức độ khởi phát hoặc suy giảm của hệ miễn dịch trong các phản ứng nhiễm trùng hay bệnh tự miễn.
Khi nào cần làm xét nghiệm BASO?
Xét nghiệm BASO thường được chỉ định khi bác sĩ cần tìm hiểu nguyên nhân sâu xa của tình trạng bệnh lý như viêm không rõ lý do, phản ứng dị ứng hoặc rối loạn máu, cụ thể:
- Dị ứng kéo dài hoặc nghiêm trọng: Để đánh giá mức độ phản ứng của hệ miễn dịch đối với các tác nhân dị ứng.
- Các bệnh viêm mãn tính: Như viêm khớp dạng thấp, viêm loét đại tràng, bạch cầu ái kiềm có thể liên quan đến quá trình viêm.
- Nghi ngờ các bệnh về máu hoặc tủy xương: Khi cần kiểm tra sự tăng giảm bất thường của bạch cầu ái kiềm trong các bệnh như ung thư máu.
- Các triệu chứng không rõ nguyên nhân: Mệt mỏi, sốt hoặc nhiễm trùng kéo dài, có thể là dấu hiệu của rối loạn miễn dịch.
- Theo dõi điều trị: Theo dõi diễn biến và hiệu quả điều trị các bệnh huyết học hoặc rối loạn miễn dịch đã được chẩn đoán.
Quy trình xét nghiệm BASO
Xét nghiệm BASO thường được thực hiện như một phần của công thức máu toàn phần (CBC) kết hợp với xét nghiệm phân biệt các loại bạch cầu, quy trình rất đơn giản và nhanh chóng:
- Lấy mẫu máu: Nhân viên y tế lấy một lượng máu nhỏ (2 ml), thường từ tĩnh mạch ở cánh tay bằng kim tiêm vô trùng.
- Xử lý mẫu: Mẫu máu được chuyển đến phòng xét nghiệm, các thiết bị tự động sẽ đếm và phân loại các loại tế bào bạch cầu, trong đó có bạch cầu ái kiềm.
- Phân tích: Chỉ số BASO được xác định bằng tỷ lệ phần trăm trong tổng số bạch cầu hoặc số lượng tuyệt đối trên mỗi microlit máu.
- Báo cáo kết quả: Thông thường kết quả có sau vài giờ đến một ngày tùy vào nơi xét nghiệm.
Xét nghiệm này không yêu cầu chuẩn bị đặc biệt và thường ít gây khó chịu cho người làm xét nghiệm.
Ý nghĩa kết quả chỉ số xét nghiệm BASO
Chỉ số BASO bình thường
Chỉ số bạch cầu ái kiềm (BASO) bình thường thường nằm trong khoảng 0,0% đến 1,0% tổng số bạch cầu, tương đương khoảng 0 đến 300 tế bào trên mỗi microlit máu.
Mức BASO ở ngưỡng này cho thấy hệ miễn dịch hoạt động ổn định, không có dấu hiệu phản ứng dị ứng hay viêm quá mức.
Chỉ số BASO cao
Khi chỉ số BASO tăng cao, tức là số lượng bạch cầu ái kiềm trong máu vượt mức bình thường, tình trạng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm:
- Phản ứng dị ứng như hen suyễn hoặc dị ứng thực phẩm.
- Viêm mãn tính như viêm khớp dạng thấp hay viêm loét đại tràng.
- Rối loạn tăng sinh tủy, chẳng hạn bệnh bạch cầu tủy mạn tính hoặc đa hồng cầu nguyên phát.
- Một số nhiễm trùng do virus hoặc ký sinh trùng có thể làm tăng bạch cầu ái kiềm.
- Suy giáp cũng có thể gây tăng chỉ số này.
Chỉ số BASO cao thường phản ánh sự hoạt động mạnh mẽ của hệ miễn dịch trong các phản ứng dị ứng, viêm hoặc cảnh báo các rối loạn về tủy xương cần được theo dõi và đánh giá kỹ lưỡng hơn.
Chỉ số BASO thấp
Chỉ số BASO thấp hoặc bằng 0 cho thấy lượng bạch cầu ái kiềm trong máu giảm xuống dưới mức bình thường, tình trạng này có thể xuất hiện trong một số trường hợp như:
- Nhiễm trùng cấp tính: Đặc biệt trong giai đoạn đầu, khi bạch cầu trung tính tăng lên chiếm ưu thế, dẫn đến giảm tỷ lệ bạch cầu ái kiềm.
- Sử dụng corticosteroid: Corticosteroid có tác dụng ức chế sự sản xuất bạch cầu ái kiềm, gây giảm chỉ số BASO.
- Cường giáp: Hoạt động quá mức của tuyến giáp có thể làm giảm số lượng bạch cầu ái kiềm trong máu.
- Phản ứng dị ứng nặng: Một số trường hợp bạch cầu ái kiềm có thể giảm sau khi bị sản xuất quá mức trong phản ứng dị ứng nghiêm trọng.
- Ức chế tủy xương: Do các tác nhân như hóa trị liệu hoặc suy tủy, làm giảm khả năng sản xuất bạch cầu nói chung.
Thông thường, chỉ số BASO thấp phản ánh những thay đổi tạm thời hoặc ảnh hưởng từ các phương pháp điều trị hơn là dấu hiệu của bệnh lý mãn tính, tuy nhiên việc đánh giá chỉ số này cần được đặt trong bối cảnh lâm sàng cụ thể để có kết luận chính xác.
Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả BASO
Kết quả xét nghiệm chỉ số bạch cầu ái kiềm (BASO) có thể bị ảnh hường bởi nhiều yếu tố, bao gồm:
- Thuốc: Các loại corticosteroid, thuốc kháng histamine hay một số thuốc hóa trị có thể làm thay đổi nồng độ bạch cầu ái kiềm trong máu.
- Tình trạng sinh lý: Các tình trạng như mang thai, stress hoặc vận động thể chất cường độ cao đều có thể gây biến động tạm thời về số lượng bạch cầu ái kiềm trong máu.
- Biến số kỹ thuật xét nghiệm: Sự khác biệt về thiết bị phân tích hoặc quy trình xử lý mẫu máu có thể dẫn đến sự sai lệch nhỏ trong kết quả.
- Bệnh lý cấp tính: Trong tình trạng nhiễm trùng hoặc viêm cấp, số lượng bạch cầu có thể thay đổi tạm thời, ảnh hưởng đến chỉ số BASO.
- Lỗi lấy và bảo quản mẫu: Việc lấy máu không đúng kỹ thuật hoặc bảo quản mẫu không hợp lý cũng có thể làm giảm độ chính xác của xét nghiệm.
Do đó, việc đánh giá kết quả BASO cần được thực hiện một cách toàn diện, kết hợp cùng các dấu hiệu lâm sàng và kết quả xét nghiệm khác để đưa ra kết luận chính xác và phù hợp.
Cần làm gì khi chỉ số BASO bất thường?
Khi kết quả xét nghiệm BASO bất thường, bác sĩ thường tiến hành các bước sau để xác định nguyên nhân và lựa chọn hướng xử lý phù hợp:
- Xác nhận kết quả: Bác sĩ có thể đề nghị làm lại xét nghiệm nhằm loại trừ sai sót kỹ thuật.
- Đánh giá toàn diện: Việc khám lâm sàng kết hợp tiền sử bệnh lý rất cần thiết để xác định nguyên nhân gây bất thường.
- Xét nghiệm bổ sung: Dựa vào nghi ngờ trên lâm sàng, có thể cần thực hiện thêm các xét nghiệm chuyên sâu như sinh thiết tủy xương, kiểm tra dị ứng, đánh giá chức năng tuyến giáp hoặc các dấu hiệu viêm nhiễm.
- Lập kế hoạch điều trị: phác đồ điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân, ví dụ dị ứng thường được xử lý bằng thuốc kháng histamine hoặc corticosteroid; nhiễm trùng cần dùng kháng sinh; các rối loạn về máu cần các phương pháp điều trị chuyên biệt.
- Theo dõi định kỳ: Người bệnh có thể cần được xét nghiệm định kỳ để đánh giá sự thay đổi của chỉ số BASO cũng như hiệu quả điều trị.
Xét nghiệm BASO ở đâu tin cậy, nhanh chóng?
Để thực hiện Xét nghiệm BASO (Bạch cầu ái kiềm) một cách tin cậy và nhanh chóng, bạn nên chọn Mirai Healthcare. Cơ sở thuộc Tập đoàn Hoken Kagaku Kenkyujo – một trong những trụ cột vững chắc của nền y tế Nhật Bản, đảm bảo chất lượng và uy tín cao.
Cơ sở này sở hữu hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại, điển hình là hệ thống máy xét nghiệm sinh hóa và miễn dịch ATELLICA với công suất xử lý mẫu cực lớn (lên tới 500 mẫu/giờ), giúp phân tích chỉ số BASO chính xác và trả kết quả nhanh chóng.
Điều này mang lại lợi ích lớn cho người khám là được đánh giá tình trạng dị ứng hoặc viêm nhiễm kịp thời. Khách hàng không chỉ được trải nghiệm quy trình thăm khám chuẩn Nhật mà còn nhận được sự tư vấn tận tình từ đội ngũ chuyên gia về ý nghĩa chỉ số BASO đối với sức khỏe của mình.
Xét nghiệm BASO cung cấp thông tin quan trọng về bạch cầu ái kiềm, một thành phần nhỏ nhưng thiết yếu của hệ miễn dịch, thông qua chỉ số này bác sĩ có thể đánh giá phản ứng dị ứng, tình trạng viêm và một số bệnh huyết học.
Nếu bạn có triệu chứng dị ứng kéo dài, viêm không rõ nguyên nhân hoặc các tình trạng rối loạn liên quan đến huyết học, nên trao đổi với bác sĩ về việc thực hiện xét nghiệm BASO để phát hiện bệnh và được điều trị kịp thời.
Nếu vẫn còn băn khoăn về xét nghiệm BASO, bạn vui lòng liên hệ Mirai Healthcare qua website https://miraihealthcare.vn/ hoặc Hotline 1900 9186 để được tư vấn chi tiết.
