Tầm soát ung thư phổi và phát hiện bệnh sớm là giải pháp hữu hiệu để nâng cao hiệu quả điều trị. Với các phương pháp xét nghiệm ung thư phổi quan trọng sau đây sẽ giúp bác sĩ đưa ra kết luận bệnh chuẩn và phác đồ điều trị tối ưu.
1. Tầm quan trọng của xét nghiệm ung thư phổi
Ung thư phổi là bệnh lý ung thư nguy hiểm, tỷ lệ tử vong cao, thường diễn tiến âm thầm, chỉ xuất hiện các triệu chứng rõ ràng khi bệnh đã tiến triển nặng. Ở giai đoạn này, khả năng điều trị thành công và cơ hội sống còn của bệnh nhân giảm đi đáng kể.
Các xét nghiệm tầm soát giúp phát hiện bệnh từ giai đoạn rất sớm, chưa gây ra bất kỳ dấu hiệu lâm sàng nào. Phát hiện ở giai đoạn sớm cho phép áp dụng các phương pháp điều trị hiệu quả hơn (như phẫu thuật), từ đó nâng cao đáng kể hiệu quả điều trị và kéo dài sự sống cho người bệnh.
Hiểu biết và chủ động thực hiện các xét nghiệm tầm soát là cách tốt nhất để những người thuộc nhóm nguy cơ cao (như người hút thuốc lâu năm) sẵn sàng phòng ngừa và can thiệp kịp thời, tối ưu hóa kết quả sức khỏe.
2. Các xét nghiệm tầm soát ung thư phổi
Sau đây là những phương pháp xét nghiệm tầm soát ung thư phổi phổ biến:
2.1 Xét nghiệm hình ảnh
Chẩn đoán hình ảnh là bước đầu tiên, giúp phát hiện dấu hiệu bất thường và định hướng chẩn đoán:
- Chụp X-quang ngực: Kỹ thuật cơ bản, phổ biến; có thể phát hiện các khối u lớn hoặc dịch tích tụ, nhưng độ nhạy thấp với khối u nhỏ, giai đoạn sớm.
- Chụp cắt lớp vi tính phổi liều thấp: Tiêu chuẩn vàng cho nhóm nguy cơ cao; dùng liều bức xạ thấp nhưng cho hình ảnh rõ nét, vượt trội X-quang trong việc phát hiện các nốt nhỏ, giai đoạn sớm.
- Chụp PET/CT: Kết hợp hình ảnh giải phẫu CT và chức năng chuyển hóa của PET; giúp phân biệt u lành/ác tính, xác định giai đoạn bệnh và đánh giá mức độ di căn.
2.2. Nội soi và sinh thiết
Khi có nghi ngờ từ hình ảnh, các thủ thuật này giúp lấy mẫu mô để xác nhận chẩn đoán:
- Nội soi phế quản: Đưa ống nội soi qua đường thở để quan sát trực tiếp tổn thương, đặc biệt hiệu quả với khối u nằm ở trung tâm phổi, và lấy mẫu mô hoặc dịch.
- Sinh thiết phổi: Thủ thuật lấy mẫu mô nhỏ từ phổi (sinh thiết qua da hoặc phẫu thuật) để phân tích tại phòng xét nghiệm, xác nhận chính xác loại và đặc điểm di truyền của tế bào ung thư.
3.3. Xét nghiệm máu
Các xét nghiệm máu hỗ trợ chẩn đoán, tiên lượng và theo dõi điều trị:
- Xét nghiệm Cyfra 21-1: Dấu ấn thường tăng cao trong ung thư phổi không tế bào nhỏ NSCLC, đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào vảy, dùng để theo dõi đáp ứng điều trị.
- Xét nghiệm NSE (Neuron-Specific Enolase): Dấu ấn sinh học đặc hiệu cho ung thư phổi tế bào nhỏ SCLC, hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi hiệu quả điều trị.
- Xét nghiệm ProGRP: Dấu ấn đặc trưng khác của ung thư phổi tế bào nhỏ SCLC, thường được kết hợp với NSE để nâng cao độ chính xác chẩn đoán.
- Xét nghiệm CEA (Carcinoembryonic Antigen): Dấu ấn không đặc hiệu nhưng thường tăng trong NSCLC, dùng để đánh giá mức độ tiến triển và theo dõi tái phát sau điều trị.
- Xét nghiệm SCC (Squamous Cell Carcinoma Antigen): Thường liên quan đến ung thư phổi tế bào vảy NSCLC, dùng để theo dõi tiến triển bệnh hoặc tái phát.
2.4. Xét nghiệm tế bào đờm
Là phương pháp không xâm lấn, đơn giản, lấy mẫu đờm dưới kính hiển vi để tìm tế bào ung thư. Phương pháp này hiệu quả với các khối u nằm ở trung tâm phổi, phù hợp cho bệnh nhân không thể thực hiện thủ thuật xâm lấn.
3. Quy trình xét nghiệm ung thư phổi
Quy trình xét nghiệm ung thư phổi gồm các bước tuần tự như sau:
- Bước 1: Đánh giá nguy cơ: Bác sĩ thu thập thông tin về tiền sử bệnh, thói quen hút thuốc và các yếu tố nguy cơ khác để xác định mức độ cần thiết của việc tầm soát.
- Bước 2: Sàng lọc ban đầu: Thực hiện Chụp CT liều thấp. Đây là tiêu chuẩn vàng, giúp phát hiện sớm các nốt hoặc bất thường nhỏ ở phổi, đặc biệt ở nhóm nguy cơ cao.
- Bước 3: Chẩn đoán chuyên sâu: Nếu phát hiện nốt nghi ngờ, bệnh nhân có thể được chỉ định Chụp PET/CT để đánh giá tính chất khối u (lành tính hay ác tính) và mức độ hoạt động chuyển hóa của nó.
- Bước 4: Sinh thiết (Xác nhận): Tiến hành lấy mẫu mô nghi ngờ thông qua nội soi phế quản hoặc chọc hút kim dưới hướng dẫn hình ảnh.
- Bước 5: Phân tích mẫu: Mẫu mô (sinh thiết) và mẫu máu được gửi đến phòng xét nghiệm để xác định sự hiện diện của tế bào ung thư và phân tích các dấu ấn sinh học.
- Bước 6: Xác định giai đoạn: Dựa trên kết quả hình ảnh PET/CT và phân tích mẫu chuyên sâu, bác sĩ sẽ xác định giai đoạn bệnh chính xác, từ đó xây dựng kế hoạch điều trị tối ưu (phẫu thuật, hóa trị, xạ trị).
4. Phương pháp điều trị ung thư phổi
Việc điều trị ung thư phổi là một quá trình phức tạp, được cá nhân hóa dựa trên loại ung thư (tế bào nhỏ hay không tế bào nhỏ), giai đoạn bệnh, và tổng thể sức khỏe của người bệnh. Phác đồ điều trị thường kết hợp nhiều phương pháp để đạt hiệu quả tối đa:
- Phẫu thuật: Mục đích là cắt bỏ khối u và mô phổi xung quanh, cùng các hạch bạch huyết liên quan. Thường được áp dụng cho ung thư phổi ở giai đoạn sớm, khi khối u còn khu trú.
- Xạ trị: Sử dụng tia năng lượng cao để ngăn chặn sự phát triển và tiêu diệt tế bào ung thư. Có thể dùng đơn độc, hoặc kết hợp trước/sau phẫu thuật và hóa trị.
- Hóa trị: Sử dụng thuốc để tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của tế bào ung thư trong toàn bộ cơ thể. Áp dụng cho cả ung thư phổi tế bào nhỏ SCLC và ung thư phổi không tế bào nhỏ NSCLC.
- Liệu pháp nhắm trúng đích: Sử dụng thuốc tác động chính xác vào các đột biến gen hoặc protein cụ thể trong tế bào ung thư.
- Liệu pháp miễn dịch: Giúp kích hoạt hệ miễn dịch của chính người bệnh để nhận diện và tấn công các tế bào ung thư. Thường được sử dụng cho bệnh ở giai đoạn tiến triển hoặc khi các liệu pháp truyền thống không hiệu quả.
5. Xét nghiệm ung thư phổi ở đâu uy tín?
Phòng khám Đa khoa Mirai là một lựa chọn đáng tin cậy cho việc tầm soát ung thư phổi, đặc biệt với những người muốn trải nghiệm dịch vụ chất lượng cao theo tiêu chuẩn quốc tế:
- Tiêu chuẩn Nhật Bản: Mirai là hệ thống khám sức khỏe theo tiêu chuẩn Nhật Bản tại Việt Nam, cam kết chất lượng xét nghiệm và quy trình chuyên nghiệp.
- Gói tầm soát toàn diện: Cung cấp gói tầm soát ung thư phổi toàn diện, bao gồm các phương pháp quan trọng như xét nghiệm máu (dấu ấn ung thư), xét nghiệm miễn dịch, và chẩn đoán hình ảnh.
- Tiện ích hiện đại: Phòng khám áp dụng quy trình khám khép kín, hỗ trợ đặt lịch online, tra cứu kết quả điện tử và quản lý hồ sơ sức khỏe tiện lợi theo công nghệ hiện đại.
Việc lựa chọn địa chỉ tầm soát nên dựa trên sự cân bằng giữa chuyên môn sâu, thiết bị công nghệ và sự tiện lợi trong quy trình thăm khám.
Xét nghiệm ung thư phổi gồm nhiều biện pháp từ cơ bản đến chuyên sâu, giúp phát hiện bệnh sớm để cải thiện đáng kể tiên lượng và kéo dài sự sống. Phòng khám Đa khoa Mirai luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn chăm sóc sức khỏe và chẩn đoán sớm các bệnh lý nguy hiểm.
