Xét nghiệm Cyfra 21-1 là gì?
Cyfra 21-1 là mảnh của cytokeratin 19 (Cytokeratin – 19 Fragment) – một loại protein với vai trò giá đỡ của tế bào, trọng lượng phân tử 30.000 dalton. Cyfra 21-1 được định lượng bằng phương pháp xét nghiệm miễn dịch điện hóa phát quang (ECLIA).
Vai trò của xét nghiệm Cyfra 21-1:
Theo GLOBOCAN 2022 (Tổ chức nghiên cứu ung thư Quốc tế – IARC) thì ung thư phổi là loại ung thư phổ biến, gây tử vong với tỷ lệ cao nhất, tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới cao hơn nữ giới và tỷ lệ mới mắc gần 2,5 triệu ca bệnh mới [1].
Ung thư phổi có mức độ ác tính cao, tiến triển nhanh và tiên lượng xấu chính vì vậy việc phát hiện sớm rất có ý nghĩa trong chẩn đoán, theo dõi đáp ứng điều trị.
Mặc dù Cyfra 21-1 không phải là xét nghiệm có tính đặc hiệu cao trong chẩn đoán sớm ung thư phổi nhưng Cyfra 21-1 là dấu ấn ung thư khá nhạy trong ung thư phổi khi so sánh với các loại ung thư khác.
Xét nghiệm Cyfra 21-1 giúp các bác sĩ điều trị theo dõi và đánh giá đáp ứng với phương pháp và phác đồ điều trị cụ thể ung thư phổi, tiên lượng bệnh, phát hiện tái phát giúp tăng (kéo dài) thời gian sống cho bệnh nhân cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Chỉ định xét nghiệm Cyfra 21-1 khi nào?
Định hướng chẩn đoán ung thư phổi, các bệnh lý khác ở phổi.
Định hướng chẩn đoán phân biệt ung thư phổi tế bào nhỏ (Small Cell Lung Cancer, SCLC) và ung thư phổi tế bào không nhỏ (Non Small Cell Lung Cancer, NSCLC), đặc biệt là ung thư biểu mô tuyến và ung thư phổi tế bào lớn.
Định hướng chẩn đoán giữa ung thư phổi nguyên phát và ung thư phổi thứ phát. Chất chỉ điểm ProGRP và Cyfra 21-1 là những dấu ấn có giá trị nhất trong chẩn đoán ung thư phổi nguyên phát. Hai chất chỉ điểm khối u này có độ nhạy và độ đặc hiệu cao trong chẩn đoán sớm.
Xem thêm: 9 dấu hiệu ung thư phổi giai đoạn đầu để chữa trị kịp thời
Bệnh nhân đang theo dõi và đang điều trị ung thư phổi tế bào không nhỏ (NSCLC).
Khi bác sĩ cần tiên lượng độc lập về tình trạng tiến triển của ung thư và phân tầng đáp ứng điều trị của ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC).
Chỉ định tương đối: Khi các bác sĩ muốn xét nghiệm định lượng Cyfra 21-1 với ý nghĩa là một chất chỉ điểm ung thư cho một số loại ung thư khác (ung thư thực quản, ung thư vú, ung thư cổ tử cung…).
Người hút thuốc lá thường xuyên nên kiểm tra Cyfra 21-1
Cụ thể những đối tượng sau đây nên kiểm tra định lượng Cyfra 21-1:
- Những người thường xuyên hút thuốc lá;
- Những công nhân làm việc trong môi trường độc hại nhiều khói bụi, phơi nhiễm với nhiều hóa chất độc hại;
- Trong gia đình có người đã bị ung thư phổi (tiền sử gia đình);
- Những người bệnh đang có tình trạng ung thư vú, ung thư bàng quang, ung thư tụy, ung thư đại tràng, ung thư cổ tử cung.
Ý nghĩa của chỉ số Cyfra 21-1 trong chẩn đoán ung thư phổi:
Bình thường, nồng độ Cyfra 21-1 nhỏ hơn 3,3 ng/mL.
Mức tăng nhẹ của nồng độ Cyfra 21-1 (lớn hơn 3,3 ng/mL) thường gặp trong một số bệnh lành tính về gan, thận thậm chí một số bệnh ác tính ngoài phổi như ung thư ở tuyến tiêu hóa, đường tiết niệu.
Mức giá trị nồng độ Cyfra 21-1 tăng cao và có giá trị chẩn đoán nhất trong trường hợp ung thư phổi không phải tế bào nhỏ (Non small cell lung cancer – NSCLC).
Theo Okamura K. và cộng sự, xét nghiệm Cyfra 21-1 có độ đặc hiệu 89% và độ nhạy 43% trong chẩn đoán ung thư phổi nguyên phát nói chung, với giá trị cắt 3,5 ng/mL [2].
Cyfra 21-1 tăng cao giúp chẩn đoán ung thư phổi nguyên phát
Theo một nghiên cứu hồi cứu và mô tả cắt ngang có phân tích của Huỳnh Kim Phượng, Ngô Diễm My thực hiện trên 305 đối tượng (bao gồm bệnh nhân ung thư phổi, bệnh phổi lành tính và người bình thường) tại Bệnh viện Chợ Rẫy, nồng độ trung bình của Cyfra 21-1 ở nhóm ung thư phổi là 11,0 ± 13,6 ng/mL cao gấp 6 lần nhóm bệnh phổi lành tính 1,9 ± 1,2 ng/mL và cao gấp 8 lần nhóm kiểm tra sức khỏe 1,4 ± 0,9 ng/mL.
Không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về nồng độ của Cyfra 21-1 giữa các nhóm hút thuốc và không hút thuốc. Nồng độ Cyfra 21-1 tăng theo kích thước khối u và theo các giai đoạn của ung thư phổi. Độ nhạy của Cyfra 21-1 ở nhóm ung thư phổi tế bào tuyến là 75,8% cao hơn nhóm ung thư phổi tế bào gai là 70% [3].
Tuy nhiên, định lượng nồng độ Cyfra 21-1 không có giá trị tuyệt đối chính xác trong chẩn đoán sớm ung thư phổi và một số ung thư khác, để có thể củng cố thêm giá trị chẩn đoán chính xác, cần thực hiện một số các xét nghiệm cận lâm sàng bổ sung như: chụp Xquang phổi (thẳng – nghiêng), chụp cắt lớp vi tính (CT) phổi…
Xét nghiệm Cyfra 21-1 tiêu chuẩn Nhật tại Mirai Healthcare
Để làm xét nghiệm Cyfra 21-1, bạn không cần nhịn ăn.
Mẫu máu tĩnh mạch sau khi lấy được định lượng Cyfra 21-1 bằng kỹ thuật miễn dịch kiểu sandwich sử dụng công nghệ hóa phát quang hay điện hóa phát quang.
Để được tư vấn và thực hiện xét nghiệm Cyfra 21-1, bạn có thể đến với phòng khám Mirai. Bạn sẽ nhận được sự an tâm tuyệt đối về tính chính xác của kết quả xét nghiệm và nhận được sự tư vấn đầy đủ về kết quả xét nghiệm, trực tiếp từ phía đội ngũ chuyên môn là các Bác sĩ của phòng khám Mirai.
Xét nghiệm định lượng Cyfra 21-1 cho biết nồng độ một trong những chất chỉ điểm khối u được sử dụng rộng rãi, phổ biến nhằm mục đích phát hiện, chẩn đoán sớm, đánh giá hiệu quả điều trị và tiên lượng bệnh ung thư phổi không tế bào nhỏ (Non small cell lung cancer – NSCLC).
TLTK:
[1]. Global Cancer Observatory (2022). https://gco.iarc.who.int/media/globocan/factsheets/cancers/15-trachea-bronchus-and-lung-factsheet.pdf
[2]. Okamura K., Takayama K. et al., Diagnostic value of CEA and CYFRA21-1 tumor markers in primary lung cancer. Lung Cancer 2013 Apr; 80 (1): 45-49
[3]. Huỳnh Kim Phượng, Ngô Diễm My (2015). Giá trị của Cyfra 21-1 trong chẩn đoán Ung thư phổi. Tạp chí Y học thành phố Hồ Chí Minh, tập 19, số 6.
