Xét nghiệm máu là phương pháp vô cùng hiệu quả nhằm sớm phát hiện ung thư phổi. Tuy nhiên để đọc chỉ số xét nghiệm máu phát hiện ung thư phổi thì không phải ai cũng biết. Bài viết này của Mirai Healthcare sẽ tổng hợp các chỉ số xét nghiệm máu phát hiện ung thư phổi để bạn nắm rõ và hiểu hơn về căn bệnh này.
1. Tầm quan trọng của xét nghiệm máu tầm soát ung thư phổi
Ung thư phổi hiện là nguyên nhân tử vong hàng đầu do ung thư trên toàn cầu, với hơn 2 triệu ca mắc mới mỗi năm. Riêng tại Việt Nam, theo thống kê của GLOBOCAN 2020, căn bệnh này đứng thứ hai về cả số ca mắc mới (26.262 trường hợp) và số ca tử vong (23.797 trường hợp).
Đáng lo ngại, phần lớn các trường hợp ung thư phổi đều được phát hiện ở giai đoạn muộn, khiến hiệu quả điều trị bị suy giảm đáng kể. Chính vì vậy, việc tầm soát sớm đóng vai trò cực kỳ quan trọng và xét nghiệm máu đang ngày càng trở thành một công cụ hỗ trợ đắc lực trong quá trình này.
Vậy xét nghiệm máu có phát hiện ung thư phổi không? Xét nghiệm máu giúp phát hiện các dấu ấn ung thư – những chất do tế bào ung thư hoặc cơ thể phản ứng lại sự hiện diện của ung thư tiết ra. Đối với ung thư phổi, một số dấu ấn như CEA, Cyfra 21-1, NSE, ProGRP có thể được kiểm tra.
Nếu nồng độ các chỉ số này trong máu tăng cao, đó có thể là một tín hiệu cảnh báo sớm về sự xuất hiện hoặc tiến triển của khối u, đặc biệt ở những người có nguy cơ cao (như người hút thuốc lá lâu năm, tiền sử gia đình có người mắc ung thư phổi).
Chỉ số xét nghiệm máu sẽ giúp phát hiện các dấu ấn ung thư phổi
Mặc dù các chỉ số này không thể dùng để chẩn đoán xác định ung thư phổi một cách độc lập vì chúng cũng có thể tăng trong các bệnh lý lành tính khác hoặc ở các loại ung thư khác. Tuy nhiên, các chỉ số phát hiện dấu ấn ung thư vẫn có giá trị lớn trong việc định hướng bác sĩ chỉ định phương pháp chẩn đoán chuyên sâu hơn như: chụp X-quang, CT scan liều thấp, hoặc nội soi phế quản.
Hơn nữa, với bệnh nhân đã được chẩn đoán và điều trị, việc theo dõi các dấu ấn này qua xét nghiệm máu còn giúp đánh giá hiệu quả điều trị và phát hiện sớm nguy cơ tái phát hoặc di căn, từ đó có phương án can thiệp kịp thời.
2. Các chỉ số xét nghiệm máu phát hiện ung thư phổi
Để xét nghiệm máu phát hiện ung thư phổi, bác sĩ sẽ đánh giá các chỉ số quan trọng sau đây:
2.1. Chỉ số xét nghiệm máu CYFRA 21-1
Một trong những chỉ số xét nghiệm máu ung thư phổi là CYFRA 21-1 – một dấu ấn ung thư hỗ trợ tầm soát bệnh lý này, đặc biệt là ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC).
- Ngưỡng nguy cơ: Nếu chỉ số này lớn hơn 3.3 μg/L (tương đương 3.3 ng/ml), người bệnh có nguy cơ cao mắc ung thư phổi.
- Độ nhạy: Khoảng 30% – 75% cho NSCLC và 20% – 60% cho ung thư phổi tế bào nhỏ.
- Vai trò: CYFRA 21-1 quan trọng trong chẩn đoán, phát hiện tái phát và theo dõi quá trình điều trị. Sự kết hợp với CEA còn tăng cường giá trị chẩn đoán ung thư phổi.
Một trong những chỉ số xét nghiệm máu ung thư phổi là CYFRA 21-1
2.2. Chỉ số xét nghiệm định lượng CEA
CEA (Carcinoembryonic Antigen) là dấu ấn ung thư phổ biến, hỗ trợ chẩn đoán nhiều loại ung thư, bao gồm cả ung thư phổi.
- Bình thường: Chỉ số CEA ở người khỏe mạnh thường nhỏ hơn 2.5 ng/mL.
- Nguy cơ ung thư phổi: Nếu chỉ số CEA cao hơn 10 ng/mL, người bệnh có nguy cơ cao mắc ung thư phổi.
Chỉ số xét nghiệm định lượng CEA cũng là một dấu ấn đặc trưng để phát hiện ung thư phổi
2.3. Chỉ số xét nghiệm Pro-GRP
Pro-GRP là dấu ấn sinh học đáng tin cậy và nhạy nhất cho ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC), giúp phân biệt với các loại ung thư phổi khác và bệnh phổi lành tính. Đây là phương pháp tối ưu khi không thể sinh thiết khối u.
- Bình thường: Nồng độ Pro-GRP huyết tương ở người khỏe mạnh thường ≤ 50 ng/L.
- Cảnh báo nguy cơ SCLC: Nồng độ tăng > 200 ng/L.
- Nghi ngờ SCLC cao: Nồng độ tăng > 300 ng/L nếu chức năng thận bình thường.
2.4. Xét nghiệm máu SCC tầm soát ung thư phổi
SCC (Squamous Cell Carcinoma Antigen) thường tăng trong một số loại ung thư, đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào vảy ở phổi và ung thư cổ tử cung. Bình thường nồng độ SCC huyết tương ở người khỏe mạnh luôn thấp hơn 2 ng/mL.
Nồng độ thường tăng cao trong nhiều loại ung thư phổi, với tần suất giảm dần theo thứ tự sau:
- Ung thư biểu mô tế bào vảy trong phổi
- Ung thư tế bào phổi không nhỏ (bao gồm cả ung thư biểu mô tế bào vảy)
- Ung thư tế bào lớn
- Ung thư tế bào nhỏ
- Ung thư biểu mô tuyến
Vai trò của chỉ số SCC là được chỉ định trong chẩn đoán, theo dõi đáp ứng điều trị và đánh giá nguy cơ tái phát bệnh, giúp phân biệt các loại ung thư phổi.
Chỉ số SCC giúp phân biệt, theo dõi và đánh giá nguy cơ tái phát ung thư phổi
2.5. Định lượng NSE
NSE là dấu ấn ung thư đặc hiệu cho ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC) và u nguyên bào thần kinh.
- Nguy cơ SCLC: Nồng độ NSE cao hơn mức bình thường, thường cao hơn 25 ng/mL, cho thấy nguy cơ mắc SCLC cao.
- Vai trò: Khi kết hợp với Pro-GRP, NSE mang lại kết quả chính xác hơn trong chẩn đoán, theo dõi SCLC và được dùng để theo dõi hiệu quả điều trị, phát hiện tái phát và tiên lượng.
Sau hóa trị thành công, nồng độ NSE có thể tăng tạm thời (24 – 72 giờ) do tế bào u phân hủy, sau đó nhanh chóng giảm. Còn khi bệnh tái phát nồng độ NSE huyết thanh sẽ tăng trở lại.
3. Các phương pháp tầm soát ung thư phổi khác
Ngoài xét nghiệm máu ung thư phổi, có nhiều phương pháp khác được sử dụng để tầm soát và chẩn đoán bệnh lý này, từ xâm lấn đến không xâm lấn. Cụ thể như sau:
| Loại xét nghiệm | Ý nghĩa | Cách thực hiện |
| Xét nghiệm mô bệnh học | Giúp xác định loại ung thư phổi (tế bào nhỏ, không tế bào nhỏ, loại phụ…) và mức độ ác tính, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp | Lấy mẫu bệnh phẩm (mô) từ khối u bằng cách nội soi hoặc sinh thiết xuyên thành ngực |
| Xét nghiệm tế bào học | Giúp chẩn đoán ung thư phổi bằng cách phát hiện các tế bào ung thư | Chọn hút tế bào từ hạch bạch huyết hoặc chọc dò dịch màng phổi để lấy mẫu |
| Soi phế quản | Giúp phát hiện trực tiếp các khối u phát triển trong phế quản và hỗ trợ thu thập mẫu mô hoặc tế bào để xét nghiệm | Bác sĩ đưa một ống soi nhỏ có gắn camera vào đường thở (phế quản) của bệnh nhân |
| Chụp X-quang phổi | Giúp quan sát hình ảnh phổi và đánh giá những tổn thương của phổi | Sử dụng tia X để xem hình ảnh phổi |
| Chụp cắt lớp vi tính (CT) | Quan sát những tổn thương nhỏ trên phổi mà chụp X-quang không phát hiện được | Sử dụng tia X để quan sát hình ảnh bên trong phổi |
| Xét nghiệm SCS | Là dấu ấn sinh học để đánh giá tình trạng bệnh lý ung thư phổi không tế bào nhỏ | Phân tích hình thái tế bào trong mẫu đờm của bệnh nhân dưới kính hiển vi |
Siêu âm cũng là một trong những phương pháp chẩn đoán ung thư phổi
4. Xét nghiệm máu tầm soát ung thư phổi tại Mirai Healthcare
Phòng khám Đa khoa Mirai Healthcare thuộc Tập đoàn Hoken Kagaku Kenkyujo danh tiếng – một trong 5 tập đoàn y tế lớn nhất Nhật Bản, mang đến dịch vụ xét nghiệm máu tầm soát ung thư phổi vượt trội với nhiều ưu điểm nổi bật.
Mirai Healthcare không chỉ thừa hưởng kinh nghiệm trong lĩnh vực xét nghiệm lâm sàng và quy trình chuẩn Nhật Bản, mà còn được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, tối tân, đảm bảo độ chính xác và tốc độ cao trong mọi xét nghiệm. Điển hình như:
- Máy chụp X-Quang kỹ thuật số: Cung cấp hình ảnh X-quang đa chức năng với chất lượng cao, sắc nét và tốc độ nhanh. Máy có cấu hình linh hoạt (bóng phát tia X treo trần hoặc gắn sàn) giúp tối ưu hóa quá trình chụp và hỗ trợ phát hiện các tổn thương phổi sớm.
- ATELLICA – Hệ thống máy xét nghiệm sinh hóa và miễn dịch: Đây là một hệ thống tích hợp 3 module (bộ xử lý mẫu, máy phân tích sinh hóa và máy phân tích miễn dịch), hoạt động độc lập, linh hoạt và đặc biệt chính xác.
- Hệ thống này có thể triển khai một lượng lớn danh mục xét nghiệm sinh hóa (139 chỉ số) và miễn dịch (96 chỉ số) với công suất vượt trội (bộ xử lý mẫu lên tới 500 mẫu/giờ, máy phân tích sinh hóa 1200 xét nghiệm/giờ, máy phân tích miễn dịch 220-440 xét nghiệm/giờ). Điều này giúp phân tích nhanh chóng và chính xác các dấu ấn ung thư phổi trong máu như CEA, CYFRA 21-1, NSE, Pro-GRP, SCC.
- Máy xét nghiệm huyết học SYSMEX XN-2000: Là hệ thống hoàn toàn tự động, cung cấp khả năng chẩn đoán mở rộng với lên đến 32 chỉ số tế bào máu. Với công suất lên đến 200 mẫu/giờ, máy giúp rút ngắn đáng kể thời gian trả kết quả, hỗ trợ bác sĩ đưa ra chẩn đoán và kế hoạch điều trị kịp thời.
Mirai Healthcare – với hệ thống máy móc hiện đại, chẩn đoán ung thư phổi chính xác
Với sự kết hợp giữa kinh nghiệm lâu năm, công nghệ tiên tiến, đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn và quy trình chuẩn Nhật Bản, Mirai Healthcare là lựa chọn đáng tin cậy cho việc xét nghiệm máu tầm soát ung thư phổi, giúp phát hiện sớm và nâng cao hiệu quả điều trị.
Các chỉ số xét nghiệm máu phát hiện ung thư phổi đóng vai trò là công cụ hỗ trợ đắc lực và tiên phong trong việc tầm soát bệnh lý này, đặc biệt khi kết hợp với các yếu tố nguy cơ và triệu chứng lâm sàng.
Tuy nhiên xét nghiệm máu chỉ mang tính hỗ trợ và cần thực hiện thêm các biện pháp chẩn đoán hình ảnh, sinh thiết mô bệnh để có kết luận chính xác nhất về bệnh ung thư phổi. Khi có dấu hiệu nghi ngờ bạn hãy lựa chọn cơ sở nha khoa uy tín như Mirai Healthcare để được bác sĩ tư vấn, chỉ định biện pháp chẩn đoán phù hợp. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe bằng cách thăm khám định kỳ nhé!
