Xét nghiệm CMV là gì?
Xét nghiệm CMV, viết tắt của xét nghiệm Cytomegalovirus, là một xét nghiệm được sử dụng để phát hiện nhiễm Cytomegalovirus – một loại virus phổ biến thuộc họ Herpesviridae.
CMV rất phổ biến và lây nhiễm cho mọi lứa tuổi; hầu hết người lớn khỏe mạnh đều bị nhiễm vào một thời điểm nào đó trong đời, thường không có triệu chứng.
Tuy nhiên CMV có thể gây ra những rủi ro sức khỏe nghiêm trọng cho những người có hệ miễn dịch suy yếu chẳng hạn như người được ghép tạng, bệnh nhân HIV/AIDS hoặc những người đang hóa trị – và cho phụ nữ mang thai, vì virus có thể lây truyền sang thai nhi và gây nhiễm CMV bẩm sinh.
Cytomegalovirus có thể tồn tại trong cơ thể suốt đời sau lần nhiễm trùng ban đầu, khi hệ miễn dịch suy yếu, virus có thể tái hoạt động dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
Xét nghiệm CMV giúp bác sĩ xác định xem một người có đang bị nhiễm trùng hiện tại, trong quá khứ hay tái hoạt động không.
Xét nghiệm này cũng đóng vai trò thiết yếu trong việc đánh giá nguy cơ lây truyền từ mẹ sang con trong thai kỳ và theo dõi ở những bệnh nhân ghép tạng dễ bị nhiễm trùng cơ hội.
Xét nghiệm CMV để xác định tồn tại virus Cytomegalovirus
Xét nghiệm CMV có thể phát hiện chính virus hoặc phản ứng miễn dịch chống lại virus.
Các xét nghiệm phổ biến nhất đo kháng thể CMV (IgM và IgG) trong máu, trong khi các phương pháp khác xác định DNA hoặc kháng nguyên của virus.
Bằng cách đánh giá cả nồng độ kháng thể và sự hiện diện của virus, bác sĩ lâm sàng có thể xác định chính xác giai đoạn nhiễm trùng, phân biệt giữa phơi nhiễm gần đây và miễn dịch trước đó, và hướng dẫn điều trị hoặc các biện pháp dự phòng phù hợp.
Chỉ định xét nghiệm CMV trong trường hợp nào?
Xét nghiệm CMV được khuyến nghị trong một số trường hợp lâm sàng, đặc biệt khi bác sĩ nghi ngờ nhiễm CMV đang hoạt động hoặc mới nhiễm, hoặc cần đánh giá tình trạng miễn dịch của bệnh nhân đối với virus, chỉ định xét nghiệm CMV bao gồm:
Sàng lọc thai kỳ và đánh giá thai nhi: Phụ nữ mang thai thường được xét nghiệm CMV nếu có các triệu chứng nhiễm virus – như sốt, mệt mỏi hoặc sưng hạch bạch huyết – hoặc nếu siêu âm cho thấy các bất thường của thai nhi như chậm phát triển, tật đầu nhỏ, hoặc vôi hóa não và gan.
Vì CMV là nguyên nhân hàng đầu gây nhiễm trùng bẩm sinh, việc phát hiện sớm ở mẹ cho phép theo dõi kịp thời và can thiệp kịp thời để giảm nguy cơ lây truyền sang con.
Xem thêm: Tổng hợp các xét nghiệm cần làm trước khi mang thai
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nghi ngờ nhiễm CMV bẩm sinh: Trẻ sinh ra bị khiếm thính, vàng da, nhẹ cân hoặc chậm phát triển có thể được xét nghiệm CMV để xác định nhiễm trùng bẩm sinh.
Chẩn đoán sớm là rất quan trọng, vì liệu pháp kháng vi-rút có thể giúp ngăn ngừa tiến triển của bệnh về thính lực hoặc các biến chứng thần kinh.
Bệnh nhân ghép tạng và tủy xương: CMV gây ra nguy cơ lớn cho những người được ghép tạng hoặc tế bào gốc vì liệu pháp ức chế miễn dịch làm suy yếu khả năng chống lại virus của họ.
Xét nghiệm được thực hiện trước khi ghép để xác định tình trạng CMV của người hiến và người nhận, và được lặp lại thường xuyên sau đó để phát hiện sớm sự tái hoạt động.
Xét nghiệm CMV được chỉ định cho bệnh nhân sau ghép tạng
Người có hệ miễn dịch suy yếu: Bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS, ung thư hoặc đang hóa trị có thể được xét nghiệm CMV khi có các triệu chứng như sốt kéo dài, viêm phổi, viêm gan hoặc rối loạn thị giác do viêm võng mạc do CMV.
Việc phát hiện sớm cho phép bác sĩ bắt đầu điều trị kháng vi-rút và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
Sốt không rõ nguyên nhân hoặc bệnh lý giống tăng bạch cầu đơn nhân: Nhiễm CMV có thể gây ra các triệu chứng giống các bệnh nhiễm virus khác như virus Epstein-Barr (EBV).
Xét nghiệm giúp phân biệt nhiễm CMV với các nguyên nhân khác có triệu chứng tương tự, bao gồm mệt mỏi, đau họng và sưng hạch bạch huyết.
Các phương pháp xét nghiệm CMV
Có một số phương pháp xét nghiệm CMV , mỗi phương pháp nhắm vào các khía cạnh khác nhau của virus hoặc phản ứng miễn dịch của cơ thể, việc lựa chọn xét nghiệm phụ thuộc vào mục đích lâm sàng – phát hiện tình trạng nhiễm trùng hiện tại, phơi nhiễm trong quá khứ hay hoạt động của virus.
Các phương pháp xét nghiệm CMV chính bao gồm:
1. Xét nghiệm huyết thanh (xét nghiệm kháng thể):
Đây là phương pháp phổ biến nhất, đo kháng thể đặc hiệu CMV, chủ yếu là IgM và IgG trong máu.
- CMV IgM xuất hiện sớm trong hoặc ngay sau khi nhiễm trùng ban đầu và cho biết tình trạng nhiễm trùng gần đây hoặc đang diễn ra.
- Kháng thể IgG CMV phát triển muộn hơn và tồn tại suốt đời, cho thấy tình trạng nhiễm trùng trước đó.
- Bằng cách so sánh nồng độ IgM và IgG, bác sĩ có thể xác định một người mới nhiễm, đã miễn dịch hay đang tái hoạt động.
Xét nghiệm CMV huyết thanh là phổ biến nhất
2. Xét nghiệm DNA CMV bằng PCR (Phản ứng chuỗi polymerase)
Xét nghiệm PCR phát hiện trực tiếp vật liệu di truyền (DNA) CMV trong máu, nước tiểu, nước bọt, dịch não tủy hoặc dịch ối.
Xét nghiệm này có độ nhạy cao và có thể định lượng tải lượng virus, giúp bác sĩ lâm sàng theo dõi đáp ứng điều trị hoặc đánh giá mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng, là xét nghiệm được ưu tiên cho bệnh nhân suy giảm miễn dịch và để chẩn đoán CMV bẩm sinh ở trẻ sơ sinh.
3. Phát hiện kháng nguyên CMV
Một số phòng xét nghiệm sử dụng xét nghiệm để phát hiện kháng nguyên pp65 – một protein được tìm thấy trong tế bào bạch cầu bị nhiễm CMV, giúp chẩn đoán nhiễm CMV đang hoạt động và thường được sử dụng cho người nhận ghép tạng khi cần kết quả nhanh chóng.
4. Nuôi cấy virus
Mặc dù hiếm khi được sử dụng ngày nay do tốn thời gian, CMV có thể được nuôi cấy trong các mẫu tế bào chuyên biệt từ nước tiểu, nước bọt hoặc mô. Phương pháp này giúp xác nhận nhiễm trùng khi không có các phương pháp phân tử, nhưng chậm hơn và kém nhạy hơn.
Nuôi cấy virus cũng là một cách để xét nghiệm CMV
5. Xét nghiệm ái lực IgG kháng CMV
Xét nghiệm chuyên biệt này đo cường độ liên kết (ái lực) giữa kháng thể IgG kháng CMV và virus.
IgG ái lực thấp cho thấy tình trạng nhiễm trùng gần đây (trong vòng vài tháng trở lại đây), trong khi IgG ái lực cao cho thấy tình trạng nhiễm trùng đã lâu, sự khác biệt này đặc biệt có giá trị trong thai kỳ để đánh giá thời điểm nhiễm trùng ở mẹ và nguy cơ cho thai nhi.
Ý nghĩa kết quả xét nghiệm CMV
CMV âm tính
Nếu xét nghiệm CMV của một người cho kết quả âm tính với cả kháng thể IgM và IgG , điều đó có nghĩa là người đó chưa từng tiếp xúc với CMV và không có miễn dịch.
Đối với phụ nữ mang thai, kết quả âm tính cho thấy họ chưa từng nhiễm virus trước đó, họ nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa – chẳng hạn như rửa tay thường xuyên, tránh tiếp xúc với nước bọt hoặc nước tiểu của trẻ nhỏ và giữ gìn vệ sinh để giảm nguy cơ nhiễm trùng nguyên phát trong thai kỳ.
Ở những người được ghép tạng, kết quả xét nghiệm CMV âm tính ở người nhận và kết quả xét nghiệm CMV dương tính ở người hiến tặng có thể làm tăng đáng kể nguy cơ nhiễm trùng sau ghép, đòi hỏi phải điều trị kháng vi-rút dự phòng.
Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu của nhiễm trùng, trước khi kháng thể xuất hiện, một người vẫn có thể bị nhiễm bệnh ngay cả khi xét nghiệm âm tính, trong những trường hợp như vậy xét nghiệm PCR có thể giúp xác nhận xem DNA của virus đã hiện diện hay chưa.
IgM dương tính
Kết quả xét nghiệm CMV IgM dương tính cho thấy tình trạng nhiễm CMV gần đây hoặc hiện tại, kháng thể IgM thường xuất hiện trong vòng một hoặc hai tuần đầu sau khi nhiễm và có thể tồn tại trong vài tháng.
Đôi khi, IgM cũng có thể xuất hiện trở lại trong quá trình tái hoạt động của nhiễm trùng tiềm ẩn.
Ở phụ nữ mang thai, kết quả IgM dương tính cần được làm rõ thêm vì nó có thể gợi ý nhiễm CMV nguyên phát trong thai kỳ, làm tăng nguy cơ lây truyền sang thai nhi.
Để xác định thời điểm và ý nghĩa, bác sĩ thường thực hiện xét nghiệm ái lực IgG hoặc xét nghiệm lại sau 2–3 tuần để tìm nồng độ IgG tăng.
Ở phụ nữ mang thai IgM dương tính gợi ý nhiễm CMV nguyên phát
Tuy nhiên, kết quả dương tính giả có thể xảy ra, vì kháng thể IgM cũng có thể được kích hoạt bởi các bệnh nhiễm trùng khác hoặc phản ứng tự miễn. Do đó, kết quả dương tính IgM phải luôn được diễn giải kết hợp với xét nghiệm IgG và có thể cả kết quả PCR để xác định xem bệnh nhiễm trùng có thực sự hoạt động hay không.
IgG dương tính
Kết quả xét nghiệm IgG dương tính với CMV có nghĩa là người đó đã từng bị nhiễm CMV vào một thời điểm nào đó trong quá khứ và đã phát triển khả năng miễn dịch.
Sự hiện diện của kháng thể IgG thường cho thấy hệ thống miễn dịch đã đáp ứng thành công với nhiễm trùng và virus hiện đang ở trạng thái tiềm ẩn (không hoạt động).
Ở những người khỏe mạnh, IgG dương tính là phổ biến và không đáng lo ngại. Trên thực tế, nó chỉ bảo vệ một phần chống lại việc tái nhiễm cùng chủng CMV, tuy nhiên, ở những người có hệ miễn dịch suy yếu – chẳng hạn như người được ghép tạng hoặc bệnh nhân HIV – virus có thể tái hoạt động bất chấp IgG dương tính, dẫn đến các biến chứng.
Đối với phụ nữ mang thai, xét nghiệm IgG dương tính trước khi thụ thai cho thấy đã từng nhiễm trùng và nhìn chung nguy cơ lây truyền bẩm sinh thấp. Tuy nhiên, nếu IgG chuyển từ âm tính sang dương tính trong thai kỳ (chuyển đổi huyết thanh), điều này cho thấy tình trạng nhiễm trùng gần đây và cần theo dõi thai nhi chặt chẽ.
PCR dương tính
Kết quả xét nghiệm PCR CMV dương tính có nghĩa là DNA virus đã được phát hiện trong mẫu xét nghiệm, xác nhận tình trạng nhiễm trùng đang hoạt động hoặc virus đang nhân lên.
PCR là một trong những công cụ chẩn đoán nhạy nhất, có khả năng phát hiện ngay cả nồng độ CMV thấp trong cơ thể.
Đối với bệnh nhân suy giảm miễn dịch, kết quả PCR giúp đo tải lượng virus là một yếu tố quan trọng để xác định thời điểm bắt đầu hoặc điều chỉnh liệu pháp kháng virus.
Tải lượng virus cao thường cho thấy sự nhân lên liên tục và nguy cơ tổn thương mô hoặc nhiễm trùng toàn thân cao hơn. Xét nghiệm PCR định kỳ cũng có thể theo dõi hiệu quả của liệu pháp – nồng độ DNA virus giảm cho thấy việc kiểm soát nhiễm trùng thành công.
Xét nghiệm PCR dương tính cho thấy DNA virus đang nhân lên
Ở trẻ sơ sinh, kết quả PCR dương tính từ nước bọt, nước tiểu hoặc máu thu thập trong vòng ba tuần đầu đời xác nhận nhiễm CMV bẩm sinh, việc phát hiện sớm cho phép điều trị y tế kịp thời, bao gồm cả liệu pháp kháng vi-rút, nhằm giảm thiểu các biến chứng về thính giác và thần kinh.
Xét nghiệm CMV chính xác và tiện lợi tại Mirai Healthcare
Phòng khám Đa khoa Mirai Healthcare là địa chỉ tin cậy để thực hiện xét nghiệm CMV (Cytomegalovirus) chính xác và tiện lợi. Mirai thuộc Tập đoàn Hoken Kagaku Kenkyujo – một trong những tập đoàn y tế uy tín hàng đầu Nhật Bản với hơn 74 năm kinh nghiệm, đảm bảo quy trình xét nghiệm chuyên nghiệp tuân thủ nghiêm ngặt chuẩn quốc tế.
Mirai Healthcare xét nghiệm CMV nhanh, chuẩn
Phòng khám được trang bị hệ thống thiết bị y tế hiện đại giúp phân tích và định lượng virus Cytomegalovirus một cách chính xác, hỗ trợ đắc lực trong chẩn đoán nhiễm trùng cấp tính hoặc tái hoạt động.
Đặc biệt, với dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tận nơi miễn phí, Mirai mang lại sự tiện ích tối đa, giúp khách hàng tiết kiệm thời gian mà vẫn đảm bảo kết quả xét nghiệm chất lượng cao.
Mức phí xét nghiệm CMV cụ thể tại Mirai Healthcare
- Xét nghiệm CMV IgG: 345.000 VNĐ
- Xét nghiệm CMV IgM: 345.000 VNĐ
- Xét nghiệm CMV-DNA PCR định lượng: 920.000 VNĐ
Đây là mức phí tại thời điểm hiện tại, nếu muốn cập nhật giá mới và cụ thể nhất, khách hàng có thể tham khảo tại Bảng giá dịch vụ để nắm rõ.
Nếu cần tư vấn thêm về xét nghiệm CMV, bạn hãy liên hệ ngay với Mirai Healthcare qua website https://miraihealthcare.vn/ hoặc Hotline 1900 9186 để được tư vấn chi tiết.
