Xét nghiệm phết máu ngoại biên là gì?
Xét nghiệm phết máu ngoại biên là một kỹ thuật xét nghiệm trong huyết học dùng để quan sát trực tiếp dưới kính hiển vi các tế bào máu, bao gồm:
- Hồng cầu (Erythrocytes): Vận chuyển oxy trong cơ thể.
- Tiểu cầu (Platelets): Tham gia quá trình đông máu.
- Bạch cầu (Leukocytes): Tham gia hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh.
Khác với xét nghiệm công thức máu toàn bộ (Complete Blood Count – CBC) – vốn chỉ đưa ra các con số định lượng như: số lượng hồng cầu, nồng độ hemoglobin, số lượng bạch cầu, tiểu cầu,… thì xét nghiệm phết máu ngoại biên tập trung vào đánh giá định tính, bao gồm:
- Hình dạng và kích thước của hồng cầu (có đều nhau không, có dị dạng không)
- Sự trưởng thành hoặc bất thường trong nhân và bào tương của bạch cầu
- Sự hiện diện của các tế bào non, tế bào ác tính hoặc ký sinh trùng (như ký sinh trùng sốt rét)
- Kích thước và hình dạng của tiểu cầu, sự kết cụm hay phân bố không đều
Xét nghiệm phết máu ngoại biên đánh giá kích thước hồng cầu
Khi nào cần làm phết máu ngoại biên?
Phết máu ngoại biên thường được chỉ định khi có nghi ngờ bất thường trong kết quả công thức máu hoặc biểu hiện lâm sàng không rõ nguyên nhân. Một số trường hợp phổ biến bao gồm:
- Thiếu máu chưa rõ nguyên nhân: Giúp phân biệt thiếu máu do thiếu sắt, thiếu vitamin B12 hay folate, thiếu máu tan máu, hoặc bất thường hồng cầu di truyền.
- Khi số lượng bạch cầu tăng hoặc giảm bất thường, xét nghiệm giúp phát hiện nhiễm trùng, viêm, bệnh bạch cầu (leukemia), hoặc sự xuất hiện của tế bào non, dị dạng.
- Rối loạn tiểu cầu: Được chỉ định khi có dấu hiệu xuất huyết, giảm tiểu cầu, hoặc nghi ngờ rối loạn đông máu.
- Nghi ngờ bệnh ác tính huyết học: Như bạch cầu cấp hoặc mạn, đa u tủy xương, u lympho, rối loạn sinh tủy,…
- Nghi ngờ nhiễm ký sinh trùng máu: Đặc biệt trong bệnh sốt rét.
- Theo dõi điều trị: Hóa trị, xạ trị hoặc ghép tủy, để đánh giá quá trình hồi phục hoặc tái phát.
Xét nghiệm phết máu ngoại biên khi nghi ngờ bệnh lý máu
Quy trình thực hiện phết máu ngoại biên
- Lấy máu: Máu thường được lấy từ tĩnh mạch ở tay
- Một giọt máu nhỏ được nhỏ lên lam kính sạch, sau đó được dàn mỏng đều bằng một lam kính khác và được nhuộm màu bằng thuốc nhuộm chuyên biệt để phân biệt rõ các loại tế bào máu.
- Bác sĩ hoặc kỹ thuật viên xét nghiệm sẽ phân tích hình dạng, kích thước, màu sắc và các bất thường của hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu.
Bác sĩ phân tích hình dạng, kích thước hồng cầu trong máu
Ý nghĩa kết quả phết máu ngoại biên
Xét nghiệm phết máu ngoại biên cung cấp dữ liệu định tính về hình thái và cấu trúc tế bào máu, đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý về huyết học. Kết quả được đánh giá dựa trên đặc điểm của từng dòng tế bào chính:
– Hồng cầu:
- Hồng cầu bình thường: Có hình tròn đều, lõm hai mặt, kích thước đồng đều
- Hồng cầu nhỏ: Thường gặp trong thiếu máu do thiếu sắt hoặc các rối loạn sinh tổng hợp hemoglobin như thalassemia.
- Hồng cầu to: Gặp trong thiếu vitamin B12 hoặc folate, thiếu máu ác tính, hoặc do tác động thuốc, bệnh lý gan.
- Hồng cầu biến dạng: hồng cầu hình liềm, hình cầu, hình mảnh vỡ là dấu hiệu của các quá trình bệnh lý như thiếu máu tán huyết hoặc tổn thương cơ học tế bào
Xem thêm: Công thức máu là gì? Cách đọc và hiểu kết quả xét nghiệm máu
Xét nghiệm phết máu ngoại biên nghiên cứu định tính tế bào máu
– Bạch cầu:
- Số lượng và phân bố bình thường: Các loại bạch cầu (trung tính, lympho, mono, ái toan, ái kiềm) có tỷ lệ hợp lý và hình dạng điển hình.
- Tăng bạch cầu gợi ý tình trạng viêm, nhiễm trùng, bệnh lý hyết học ác tính.
- Xuất hiện tế bào non (Blast): Là dấu hiệu cảnh báo bệnh bạch cầu cấp hoặc các rối loạn sinh tủy.
- Bạch cầu dị dạng: Thay đổi hình thái nhân, bào tương hoặc cấu trúc tế bào thường biểu hiện các rối loạn sinh tủy hoặc bệnh lýhuyết học ác tính.
– Tiểu cầu:
- Tiểu cầu bình thường: Có kích thước nhỏ, tròn, phân bố đều, không kết cụm.
- Giảm tiểu: Là nguyên nhân phổ biến gây chảy máu, có thể do suy tủy, bệnh tự miễn, nhiễm trùng hoặc tác dụng thuốc.
- Tiểu cầu to: Gợi ý rối loạn sản xuất tiểu cầu hoặc các bệnh về huyết học như tăng sinh tủy.
Xét nghiệm phết máu ngoại biên quan sát qua kính hiển vi nhanh, chuẩn tại Mirai Healthcare
Để thực hiện xét nghiệm phết máu ngoại biên một cách nhanh chóng và chuẩn xác, Phòng khám Đa khoa Mirai Healthcare là lựa chọn tin cậy.
Mirai thuộc Tập đoàn Hoken Kagaku Kenkyujo – một trong những tập đoàn y tế uy tín có 74 năm kinh nghiệm trong xét nghiệm lâm sàng hàng đầu Nhật Bản, đảm bảo quy trình xét nghiệm chuyên nghiệp từ khâu lấy mẫu đến chuẩn bị lam kính và đọc kết quả.
Xét nghiệm phết máu ngoại biên tin cậy tại Mirai Healthcare
Phòng khám được trang bị hệ thống thiết bị y tế hiện đại, bao gồm các loại kính hiển vi tiên tiến, giúp đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác. Hơn nữa, với dịch vụ lấy mẫu tận nơi miễn phí, Mirai mang lại sự tiện ích tối đa, giúp khách hàng chủ động thời gian mà vẫn an tâm về chất lượng dịch vụ chuẩn quốc tế.
Nếu vẫn còn băn khoăn về xét nghiệm phết máu ngoại biên quan sát qua kính hiển vi, bạn hãy liên hệ ngay với Mirai Healthcare qua website https://miraihealthcare.vn/ hoặc Hotline 1900 9186 để được tư vấn chi tiết.









