Xét nghiệm Protein niệu đánh giá mức độ suy thận, hư thận

Xét nghiệm Protein niệu trong nước tiểu là gì?

Xét nghiệm protein niệu là xét nghiệm đo lượng protein trong nước tiểu bằng phương pháp hóa học hoặc miễn dịch. 

Thông thường, protein huyết tương được lọc qua cầu thận sẽ được ống thận tái hấp thu, phần lớn protein không đi vào nước tiểu, do đó, người khỏe mạnh bài tiết không quá 150 mg protein qua nước tiểu mỗi ngày, chủ yếu dưới dạng protein trọng lượng phân tử thấp.

Khi màng lọc của thận bị tổn thương hoặc quá trình tái hấp thu bị suy yếu, lượng protein rò rỉ vào nước tiểu sẽ lớn hơn, tình trạng này có thể  xảy ra trong:

• Tổn thương cầu thận (như trong viêm cầu thận, bệnh thận do tiểu đường)
• Rối loạn chức năng ống thận (như trong viêm kẽ thận)
• Protein niệu Bence–Jones (như trong bệnh đa u tủy, trong đó protein bất thường vượt quá khả năng tái hấp thu)

Các xét nghiệm protein nước tiểu phổ biến bao gồm

Que thử protein nước tiểu (phân tích nước tiểu)

• Hàm lượng protein trong nước tiểu được hiển thị bán định lượng (âm tính, ±, +, ++, +++) bằng cách sử dụng các thay đổi pH hoặc phản ứng liên kết thuốc nhuộm.
• Ưu điểm: nhanh chóng, tiện lợi và chi phí thấp.
• Nhược điểm: không đủ chính xác và có độ nhạy thấp với albumin nước tiểu.

Phát hiện định lượng protein niệu

• Định lượng protein nước tiểu 24 giờ: thu thập nước tiểu trong 24 giờ và đo tổng lượng protein niệu là tiêu chuẩn vàng để đánh giá tình trạng protein niệu.
• Tỷ lệ protein/creatinine trong nước tiểu ngẫu nhiên (Urine Protein / Creatinine Ratio – UPCR): tỷ lệ protein/creatinine được đo trong nước tiểu ngẫu nhiên và chuyển đổi thành lượng protein bài tiết trong nước tiểu 24 giờ để theo dõi lâm sàng.

Tiểu đạm vi thể

Phát hiện nhạy cảm microalbumin trong nước tiểu (30–300 mg/24 giờ) là xét nghiệm quan trọng để chẩn đoán sớm bệnh thận do tiểu đường.

Vì sao cần xét nghiệm Protein niệu?

Xét nghiệm protein niệu có ý nghĩa lâm sàng rộng rãi, nó không chỉ là xét nghiệm chẩn đoán bệnh thận mà còn là phương tiện quan trọng để cảnh báo sớm nhiều bệnh lý toàn thân.

Sàng lọc sớm bệnh thận

Viêm cầu thận, bệnh thận màng, bệnh thận mãn tính, v.v. đều có thể gây ra tình trạng protein niệu.

Protein niệu là một trong những dấu hiệu của tổn thương thận và thường xuất hiện sớm hơn tình trạng suy giảm chức năng thận.

Theo dõi biến chứng tiểu đường và tăng huyết áp

Một trong những dấu hiệu sớm của bệnh thận do tiểu đường và tổn thương thận do tăng huyết áp là chứng microalbumin niệu.

Kiểm tra thường xuyên có thể cho phép can thiệp sớm và làm chậm quá trình suy giảm chức năng thận.

Đánh giá tiến triển và hiệu quả của điều trị bệnh

Mức độ protein niệu có liên quan chặt chẽ đến sự tiến triển của bệnh thận mãn tính.

Hiệu quả của thuốc chống protein niệu (như thuốc ức chế men chuyển hoặc thuốc chẹn thụ thể angiotensin – ACEI/ARB) có thể được đánh giá bằng cách theo dõi những thay đổi trong protein niệu.

Theo dõi bệnh toàn thân khác

Protein niệu cũng có thể xảy ra trong các bệnh như lupus ban đỏ hệ thống, nhiễm trùng và khối u, và xét nghiệm có thể giúp hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi.

Ý nghĩa xét nghiệm định lượng Protein niệu

Đo định lượng protein niệu giúp xác định mức độ và bản chất của tổn thương thận, và diễn giải lâm sàng có thể được chia thành các trường hợp Dương tính và Âm tính.

Dương tính

Định nghĩa: Là tình trạng protein niệu vượt quá mức bình thường (> 150 mg/24h hoặc tỷ lệ protein/creatinine nước tiểu tại chỗ > 0,2 g/gCr).

• Protein niệu nhẹ (150 mg – 1g/24 giờ):
  • Có thể thấy ở bệnh thận giai đoạn đầu, protein niệu thoáng qua sau khi tập thể dục, sốt, v.v.
• Protein niệu trung bình (1 – 3,5 g/24 giờ):
  • Tình trạng này thường gặp ở bệnh viêm thận mãn tính và giai đoạn đầu và giữa của bệnh thận do tiểu đường.
• Protein niệu nặng (>3,5 g/24 giờ):
  • Gợi ý hội chứng thận hư.
• Ý nghĩa lâm sàng :
  • Điều này cho thấy màng lọc cầu thận bị tổn thương hoặc chức năng tái hấp thu của ống thận đang bị tổn thương.
  • Protein niệu càng nặng thì tiên lượng bệnh thận càng xấu và cần can thiệp kịp thời.
  • Xét nghiệm này góp phần trong định hướng điều trị: kiểm soát huyết áp chặt chẽ hơn, thuốc ACEI/ARB.
  • Cần kết hợp các xét nghiệm khác để có cái nhìn toàn diện (ví dụ, xét nghiệm chức năng thận, chụp ảnh, nghiên cứu miễn dịch

Âm tính

Định nghĩa : Protein niệu dưới giới hạn trên của bình thường (<150 mg/24h hoặc UPCR <0,2 g/gCr).

• Ý nghĩa lâm sàng :
  • Điều này cho thấy chức năng lọc cầu thận bình thường và không có tổn thương thận rõ ràng.
  • Cho thấy bệnh nhân đang kiểm soát ổn định các yếu tố nguy cơ hiện có (đối với người đang mắc các bệnh lý về thận)
  • Đối với bệnh nhân tiểu đường và tăng huyết áp, vẫn cần kiểm tra sức khỏe định kỳ để tránh bỏ sót các tổn thương sớm.

Tuy nhiên, kết quả xét nghiệm âm tính không phải lúc nào cũng loại trừ được các tình trạng bệnh lý. Ví dụ:

• Một số rối loạn chức năng thận gây ra tình trạng protein niệu không liên tục có thể không phát hiện được chỉ bằng một xét nghiệm.
• Xét nghiệm microalbumin niệu ở nồng độ thấp có thể bị bỏ sót bằng que thử thông thường, đòi hỏi phải có xét nghiệm microalbumin cụ thể.

Nên làm xét nghiệm Protein niệu khi nào?

Xét nghiệm protein niệu không chỉ dành cho bệnh nhân mắc bệnh thận mà còn nên được cân nhắc trong nhiều trường hợp khác nhau:

Sàng lọc thường quy

Xét nghiệm nước tiểu hàng năm cho người trưởng thành, đặc biệt là những người có các yếu tố nguy cơ như tiểu đường, tăng huyết áp hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh thận.

Kiểm tra sức khoẻ khi có các triệu chứng

• Sưng chân, mắt cá chân hoặc mặt
• Nước tiểu có bọt hoặc sủi bọt, bọt lâu tan
• Mệt mỏi, gầy sút cân không rõ nguyên nhân

Những người mắc bệnh thận

• Bệnh nhân mắc bệnh thận mãn tính cần theo dõi protein niệu 1–3 tháng một lần tùy theo tình trạng bệnh.
• Hội chứng thận hư hoặc thời gian điều chỉnh điều trị có thể được rút ngắn xuống còn 2–4 tuần một lần.

Giám sát các nhóm đối tượng có nguy cơ cao

• Bệnh nhân bị tiểu đường hoặc huyết áp cao
• Những người mắc bệnh tự miễn (ví dụ, bệnh lupus)
• Những người đã biết mình bị CKD

Theo dõi sau điều trị

• Sau khi ghép thận hoặc phục hồi chấn thương thận cấp tính
• Sau khi bắt đầu các phác đồ điều trị bệnh thận mạn

Kiểm tra sức khoẻ

• Khám sàng lọc tăng huyết áp thai kỳ và tiền sản giật
• Trong thời gian dài sử dụng thuốc gây độc cho thận (như một số loại kháng sinh, thuốc hóa trị).

Một số câu hỏi về xét nghiệm Protein niệu

Dưới đây là một số câu hỏi liên quan thường gặp về xét nghiệm Protein niệu

Xét nghiệm Protein niệu có an toàn không?

Có, xét nghiệm này bao gồm việc thu thập mẫu nước tiểu, có thể là mẫu nhỏ hoặc mẫu trong vòng 24 giờ. Xét nghiệm này không xâm lấn, không đau và không gây ra bất kỳ rủi ro nào về thể chất.

Nhược điểm nhỏ duy nhất có thể là quy trình thu thập mẫu nước tiểu trong vòng 24 giờ, đòi hỏi phải tính toán thời gian và bảo quản cẩn thận.

Xét nghiệm Protein niệu có chính xác không?

Độ chính xác phụ thuộc vào:

• Phương pháp sử dụng: xét nghiệm que nhúng nhanh nhưng có thể bị ảnh hưởng bởi nồng độ và độ pH của nước tiểu,  xét nghiệm định lượng (nước tiểu 24 giờ hoặc UPCR) chính xác hơn.
• Chất lượng mẫu: sự nhiễm bẩn hoặc thu thập mẫu không đầy đủ trong vòng 24 giờ có thể ảnh hưởng đến kết quả.
• Thời điểm lấy mãu: một số tình trạng gây ra tình trạng protein niệu không liên tục, do đó, một xét nghiệm duy nhất có thể không phản ánh đúng tình trạng thực tế.

Để cải thiện độ chính xác:

• Thực hiện theo hướng dẫn để thu thập mẫu
• Lặp lại xét nghiệm nếu các kết quả không nhất quán
• Sử dụng các phương pháp định lượng xác nhận nếu que thử dương tính

Có yếu tố nào ảnh hưởng đến chỉ số Protein niệu không?

Có. Một số yếu tố liên quan đến bệnh nhân có thể làm tăng hoặc giảm tạm thời lượng protein bài tiết qua nước tiểu, có khả năng ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

1. Các yếu tố có thể làm tăng bài tiết protein

• Tập thể dục gắng sức (protein niệu tạm thời trong vòng 48 giờ)
• Sốt hoặc các bệnh cấp tính
• Mất nước
• Căng thẳng về mặt cảm xúc
• Mang thai (đặc biệt là tam cá nguyệt thứ ba)
• Protein niệu tư thế: protein niệu xuất hiện khi đứng và hết khi nằm xuống, thường gặp ở thanh thiếu niên

2. Các yếu tố có thể làm giảm bài tiết protein

• Làm loãng nước tiểu do uống nhiều nước (có thể che lấp protein niệu ở mức nồng độ thấp)
• Sai lệch trong quá trình thu thập mẫu (ví dụ, thu thập không đủ nước tiểu trong xét nghiệm 24 giờ)

3. Tác dụng của thuốc

Một số loại thuốc có thể gây ra chứng protein niệu (ví dụ, thuốc giảm đau kháng viêm không steroid – NSAID, một số loại kháng sinh)

Ý nghĩa: vì những yếu tố này, bác sĩ lâm sàng có thể

• Lặp lại xét nghiệm trong điều kiện chuẩn hóa
• Diễn giải kết quả trong bối cảnh lâm sàng cụ thể
• Sử dụng các chỉ số xét nghiệm khác để xác nhận nếu có nghi ngờ trong kết quả protein niệu

 Xét nghiệm Protein niệu đánh giá mức độ suy thận, hư thận uy tín tại Mirai Healthcare

Mirai Healthcare nổi bật là một trong những địa chỉ hàng đầu để kiểm tra chức năng gan thận, đặc biệt là xét nghiệm protein niệu, nhờ những ưu thế vượt trội sau:

Chất lượng chuẩn Nhật Bản

Mirai Healthcare là thành viên của Tập đoàn Hoken Kagaku Kenkyujo, một trong những tập đoàn y tế hàng đầu Nhật Bản với hơn 74 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực xét nghiệm lâm sàng. 

Điều này đảm bảo toàn bộ quy trình xét nghiệm và kết quả đều tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt của Nhật Bản, mang lại sự an tâm tuyệt đối cho khách hàng.

Máy móc hiện đại

Phòng khám được đầu tư mạnh vào hệ thống trang thiết bị tiên tiến, hiện đại bậc nhất, nhập khẩu trực tiếp từ Nhật Bản và Mỹ, đảm bảo hiệu quả trong việc phân tích chỉ số protein niệu giúp đánh giá chức năng thận chính xác, nhanh chóng.

Đội ngũ chuyên môn cao

Phòng khám có sự tham gia của bác sĩ Nhật Bản cùng đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên Việt Nam giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm. Họ không chỉ đảm bảo quy trình xét nghiệm đúng chuẩn mà còn tư vấn và đọc kết quả chính xác, tận tâm, giúp bạn hiểu rõ tình trạng sức khỏe của mình.

Dịch vụ tiện lợi

Mirai Healthcare cung cấp dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tận nơi, giúp bạn tiết kiệm thời gian và công sức di chuyển mà vẫn đảm bảo độ chính xác và bảo mật thông tin.

Xét nghiệm protein niệu là một trong những chỉ số quan trọng để đánh giá chức năng thận, giúp phát hiện sớm các tổn thương thận tiềm ẩn. Việc thực hiện xét nghiệm này định kỳ tại các cơ sở y tế uy tín như Mirai Healthcare là “chìa khóa” để bảo vệ sức khỏe thận.

Hãy inbox ngay cho Mirai Healthcare trên website https://miraihealthcare.vn/ hoặc Hotline 19009186 để đặt lịch khám nhanh chóng và tư vấn miễn phí.