Xét nghiệm là gì? Phân loại, quy trình và những điều bạn cần biết

1. Xét nghiệm là gì?

Xét nghiệm trong y học là một quá trình phân tích các mẫu bệnh phẩm (như máu, nước tiểu, dịch cơ thể, mô…) được lấy từ cơ thể người cần xét nghiệm. Mục đích của xét nghiệm là để thu thập thông tin về tình trạng sức khỏe, chức năng của các cơ quan.

Từ đó, phát hiện các dấu hiệu bất thường, xác định nguyên nhân gây bệnh, theo dõi quá trình điều trị và đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp y tế.

Xét nghiệm là lấy mẫu vật phẩm từ cơ thể của người bệnh để thu thập thông tin sức khỏe

2. Các loại xét nghiệm thường gặp hiện nay

Hiện nay, có nhiều loại xét nghiệm y học khác nhau, mỗi loại tập trung vào việc phân tích một loại mẫu bệnh phẩm cụ thể hoặc một khía cạnh nhất định của sức khỏe. Cụ thể như sau: 

Xét nghiệm máu là một trong những xét nghiệm phổ biến hiện nay

3. Quy trình xét nghiệm như thế nào?

Quy trình xét nghiệm thường bao gồm các bước cơ bản sau:

• Bước 1: Chỉ định xét nghiệm: Bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định xét nghiệm dựa trên triệu chứng lâm sàng, tiền sử bệnh và mục đích chẩn đoán hoặc theo dõi.
• Bước 2: Chuẩn bị trước xét nghiệm: Tùy từng loại xét nghiệm, bạn có thể cần thực hiện một số chuẩn bị như nhịn ăn (đối với xét nghiệm máu), uống nhiều nước (đối với xét nghiệm nước tiểu), hoặc ngưng một số loại thuốc. 
• Bước 3: Lấy mẫu bệnh phẩm: Nhân viên y tế được đào tạo sẽ tiến hành lấy mẫu bệnh phẩm cần thiết (máu, nước tiểu, dịch, phân,…) theo đúng quy trình và đảm bảo vô trùng (nếu cần).
• Bước 4: Ghi nhận và bảo quản mẫu: Mẫu bệnh phẩm sẽ được dán nhãn cẩn thận với thông tin của bạn và được bảo quản trong điều kiện phù hợp để đảm bảo chất lượng cho đến khi phân tích.
• Bước 5: Thực hiện xét nghiệm: Mẫu bệnh phẩm được chuyển đến phòng xét nghiệm, nơi các kỹ thuật viên sẽ sử dụng các thiết bị và hóa chất chuyên dụng để phân tích theo yêu cầu của bác sĩ.
• Bước 6: Đọc và phân tích kết quả: Các kỹ thuật viên hoặc bác sĩ chuyên khoa xét nghiệm sẽ đọc các chỉ số, hình ảnh thu được và tiến hành phân tích, đánh giá kết quả dựa trên các giá trị tham chiếu và thông tin lâm sàng.
• Bước 7: Trả kết quả: Kết quả xét nghiệm thường được in ra hoặc trả về hệ thống điện tử của bệnh viện/phòng khám. Thời gian trả kết quả tùy thuộc vào độ phức tạp của xét nghiệm.
• Bước 8: Bác sĩ giải thích kết quả: Bác sĩ điều trị sẽ giải thích ý nghĩa của các kết quả xét nghiệm trong bối cảnh lâm sàng của bạn, đưa ra chẩn đoán và kế hoạch điều trị (nếu cần).

Bước đầu tiên trong quy trình xét nghiệm là lấy mẫu phẩm từ cơ thể người bệnh 

4. Khi nào nên đi xét nghiệm?

Các xét nghiệm thường được thực hiện trong khi khám sức khỏe định kỳ, có triệu chứng bất thường hoặc trước khi phẫu thuật,… Sau đây là các trường hợp bạn cần thực hiện xét nghiệm:  

• Khám sức khỏe định kỳ: Các xét nghiệm như máu, nước tiểu,… sẽ được thực hiện khi khám sức khỏe định kỳ để theo dõi sức khỏe và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn. 
• Khi có triệu chứng bất thường: Nếu bạn xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào đáng lo ngại như mệt mỏi kéo dài, sụt cân không rõ nguyên nhân, sốt, đau nhức,…, hãy đi thăm khám. Bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng của mỗi người để đưa ra chỉ định xét nghiệm phù hợp để tìm ra nguyên nhân.
• Theo dõi bệnh mãn tính: Nếu bạn đang mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, tim mạch, suy thận,… bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm thường xuyên để theo dõi tình trạng bệnh và hiệu quả điều trị.
• Trước khi phẫu thuật: Xét nghiệm thường được thực hiện trước phẫu thuật để đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể và đảm bảo an toàn cho quá trình phẫu thuật.
• Kiểm tra các bệnh truyền nhiễm: Khi có nguy cơ hoặc nghi ngờ mắc các bệnh truyền nhiễm (ví dụ: viêm gan, HIV, các bệnh lây qua đường tình dục), xét nghiệm là cần thiết để chẩn đoán và điều trị.
• Tầm soát ung thư: Một số xét nghiệm máu và các xét nghiệm khác có thể được sử dụng để tầm soát một số loại ung thư ở giai đoạn sớm.
• Kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân và trước khi mang thai: Để đánh giá sức khỏe tổng thể và phát hiện các yếu tố có thể ảnh hưởng đến hôn nhân và thai kỳ.
• Theo chỉ định của bác sĩ: Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm bất cứ khi nào họ nghi ngờ có vấn đề sức khỏe hoặc cần thêm thông tin để đưa ra chẩn đoán chính xác.

Xét nghiệm nên thực hiện khi có các dấu hiệu bệnh nghi ngờ hoặc thăm khám định kỳ,…

5. Chi phí xét nghiệm bao nhiêu tiền?

Chi phí cho các xét nghiệm y tế rất đa dạng, mức giá có thể từ vài chục nghìn đến vài triệu. Các yếu tố quyết định cụ thể chi phí xét nghiệm gồm:

• Loại xét nghiệm: Các xét nghiệm cơ bản như công thức máu, xét nghiệm nước tiểu thường có chi phí thấp hơn các xét nghiệm chuyên sâu như xét nghiệm gen, marker ung thư, hay các xét nghiệm miễn dịch phức tạp.
• Cơ sở y tế: Bệnh viện công lập thường có chi phí thấp hơn bệnh viện tư nhân, phòng khám đa khoa hoặc các trung tâm xét nghiệm độc lập. Các bệnh viện lớn, có uy tín và trang thiết bị hiện đại có thể có chi phí cao hơn.
• Gói xét nghiệm: Nhiều cơ sở y tế cung cấp các gói xét nghiệm khác nhau, bao gồm nhiều chỉ số liên quan đến một mục đích cụ thể (ví dụ: gói tầm soát tim mạch, gói kiểm tra chức năng gan…). Mỗi gói sẽ có mức giá riêng.
• Kỹ thuật xét nghiệm: Các xét nghiệm sử dụng kỹ thuật hiện đại, máy móc tự động thường có chi phí cao hơn so với các phương pháp thủ công.
• Dịch vụ đi kèm: Chi phí có thể bao gồm phí lấy mẫu, phí bác sĩ tư vấn kết quả,…

Chi phí xét nghiệm phụ thuộc vào nhiều yếu tố như gói xét nghiệm, cơ sở y tế thực hiện,…

6. Làm xét nghiệm ở đâu uy tín?

Hiện nay với nhiều cơ sở y tế bao gồm các bệnh viện công, bệnh viện và phòng khám tư nhân, khách hàng có nhiều lựa chọn để thăm khám và xét nghiệm. Tuy nhiên, bạn nên ưu tiên những cơ sở gần địa chỉ sinh sống, phù hợp với thời gian biểu và nhu cầu, tài chính của bản thân.

Một số địa chỉ tin cậy mà khách hàng có thể tham khảo như: 

• Các bệnh viện tuyến trung ương và tuyến tỉnh: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Huế,…
• Các bệnh viện tư nhân uy tín: Bệnh viện Thu Cúc, Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc, Bệnh viện Quốc tế Vinmec,…
• Các phòng khám đa khoa và trung tâm xét nghiệm có uy tín: Phòng khám Đa khoa Mirai, Bệnh viện Đa khoa Medlatec, Trung tâm Xét nghiệm Diag,…
• Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương: Là cơ sở xét nghiệm y học uy tín hàng đầu, đặc biệt các xét nghiệm về máu.

Trong đó, Phòng khám Đa khoa Mirai là một trong những lựa chọn lý tưởng. Tại đây bạn có thể an tâm thực hiện các xét nghiệm y tế đảm bảo kết quả chính xác, thời gian nhận kết quả nhanh. 

Kế thừa nền tảng 73 năm kinh nghiệm từ Tập đoàn Hoken Kagaku (Nhật Bản), Mirai sở hữu hệ thống trang thiết bị hiện đại, đồng bộ, cùng đội ngũ kỹ thuật viên và bác sĩ chuyên khoa xét nghiệm giàu kinh nghiệm. 

Quy trình xét nghiệm tại Mirai được tối ưu hóa, đảm bảo nhanh chóng từ khâu lấy mẫu đến phân tích, giúp bạn nhận được kết quả sớm và chính xác nhất, hỗ trợ đắc lực cho quá trình chẩn đoán và theo dõi sức khỏe của bạn.

Xét nghiệm nhanh chóng, chính xác tại phòng khám Đa khoa Mirai

7. Một số lưu ý trước khi đi xét nghiệm

Để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác và quá trình diễn ra thuận lợi, bạn cần lưu ý một số điều quan trọng trước khi đi xét nghiệm:

• Tuân thủ hướng dẫn chuẩn bị: Bạn cần tuân thủ đúng theo các hướng dẫn như nhịn ăn (khi xét nghiệm máu), tránh đồ uống có cồn, đường, trà, cà phê, không dùng thuốc, thực phẩm chức năng,… đảm bảo kết quả xét nghiệm có độ chính xác cao. 
• Chuẩn bị về giấy tờ, thủ tục: Mang theo các loại giấy tờ cần thiết, chuẩn bị tài chính và tìm hiểu về các loại xét nghiệm để quá trình thực hiện được suôn sẻ. 

• Thông báo tiền sử bệnh: Cho nhân viên y tế biết về các bệnh mãn tính bạn đang mắc, các loại thuốc đang sử dụng, tiền sử dị ứng, hoặc nếu bạn đang mang thai (đối với nữ giới).
• Đặt câu hỏi: Chuẩn bị sẵn những câu hỏi bạn muốn hỏi bác sĩ về kết quả xét nghiệm sau này.

Bạn cần chuẩn bị các câu hỏi để trao đổi với bác sĩ sau khi có kết quả xét nghiệm

Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ về xét nghiệm y học, quy trình cũng như những lưu ý cần thiết. Điều quan trọng là bạn cần lựa chọn cơ sở y tế uy tín như Mirai Healthcare, để thực hiện xét nghiệm nhanh chóng, hiệu quả.