Định lượng CA 72-4 là gì?
CA 72-4 (Cancer Antigen 72-4 hay kháng nguyên ung thư 72-4) là một dấu ấn ung thư trong huyết thanh, là một glycoprotein trọng lượng phân tử cao được tìm thấy trong máu của các bệnh nhân mắc một số loại ung thư biểu mô như ung thư dạ dày, ung thư buồng trứng, ung thư đại tràng….
Xét nghiệm định lượng CA 72-4 là phương pháp đo nồng độ kháng nguyên này trong huyết thanh (U/ml) và được các bác sĩ lâm sàng sử dụng như một công cụ hỗ trợ trong chẩn đoán, phân tầng nguy cơ và theo dõi trong quá trình điều trị ung thư.
Tuy CA 72-4 tăng cao trong rất nhiều loại ung thư nhưng cũng có tăng trong một số trường hợp bệnh lành tính, nên xét nghiệm CA 72-4 không phải là xét nghiệm “sàng lọc” có độ nhạy cao cho một loại ung thư cụ thể – nó thường được sử dụng kết hợp với các dấu ấn sinh học khác (ví dụ: CEA, CA19-9, CA125) và các xét nghiệm cận lâm sàng khác như chẩn đoán hình ảnh để gia tăng tính chính xác của chẩn đoán.
Chỉ định làm xét nghiệm CA 72-4 khi nào?
CA 72 -4 được chỉ định xét nghiệm trong những trường hợp sau:
- Khi có các dấu hiệu nghi ngờ ung thư đường tiêu hoá như gầy sút cân không rõ nguyên nhân, sốt liên tục, mệt mỏi ăn uống kém, táo lỏng thất thường, đau bụng kéo dài…
- Theo dõi đáp ứng điều trị và tiên lượng khả năng tái phát của một số loại ung thư (đặc biệt là ở khối u đường tiêu hóa và một số khối u buồng trứng)
- Bổ sung trong chẩn đoán ung thư biểu mô tuyến khi các xét nghiệm khác hoặc chẩn đoán hình ảnh còn mơ hồ
- Như một marker ung thư bổ sung cho các marker ung thư khác khi nghi ngờ ung thư dạ dày, ung thư buồng trứng để tăng độ nhạy và độ đặc hiệu của tổng thể các marker (thường dùng tổ hợp các marker CEA, CA19-9, CA72-4).
Lưu ý: CA 72-4 không được khuyến cáo để sàng lọc hàng loạt cho cộng đồng do độ nhạy thấp ở giai đoạn sớm ở nhiều loại ung thư.
Chỉ số CA 72 -4 xét nghiệm khi nghi ngờ ung thư tiêu hóa
Chỉ số CA 72-4 bao nhiêu là bình thường
Đối với người trưởng thành khoẻ mạnh, nồng độ CA 72-4 huyết thanh thường thấp hơn 6,9 U/ml, giá trị có thể khác nhau đôi chút tuỳ vào khoảng tham chiếu của từng phòng xét nghiệm. Vậy nên khi đọc kết quả cần so sánh với giá trị đối chiếu của phòng xét nghiệm đó.
Chỉ số CA 72-4 tăng cao khi nào?
Nồng độ CA 72-4 tăng cao được quan sát thấy trong nhiều bệnh lý ác tính. Sự gia tăng thường được ghi nhận trong:
- Ung thư biểu mô đường tiêu hóa bao gồm ung thư dạ dày và ung thư đại trực tràng đặc biệt là giai đoạn tiến triển
- Một số type ung thư buồng trứng (đặc biệt là ung thư biểu mô nhầy)
- Ung thư tuyến tụy và ung thư đường mật
- CA 72-4 có tăng trong ung thư vú, ung thư phổi và ung thư thực quản nhưng ít gặp hơn các loại ung thư nêu trên
- CA 72-4 cũng có thể gia tăng trong một số bệnh lành tính và tình trạng viêm (ví dụ: bệnh gan mãn tính)
Chỉ số CA 72-4 tăng cao khi mắc một số bệnh lý ung thư
Độ nhạy chẩn đoán của CA 72-4 trong các loại ung thư khác nhau là khác nhau (đối với ung thư dạ dày, độ nhạy trong các nghiên cứu dao động từ 28% – 80%, trung bình khoảng 40 – 50% và độ nhạy tăng dần ở các giai đoạn sau).
Độ đặc hiệu đối với một số loại ung thư có thể tương đối cao, nhưng ở giai đoạn sớm nồng độ CA 72-4 thường thấp nên sẽ hạn chế vai trò chẩn đoán sớm của dấu ấn ung thư này.
Vai trò của CA 72-4 trong phát hiện dấu ấn ung thư dạ dày
Đối với ung thư dạ dày, CA 72-4 được coi là một trong những dấu ấn huyết thanh đặc hiệu nhất. Các nghiên cứu cho thấy ở một số bệnh nhân ung thư dạ dày, nồng độ CA 72-4 tăng lên và tương quan với tỷ lệ mắc bệnh và tiên lượng: ví dụ, nồng độ CA 72-4 tăng cao thường được ghi nhận ở các dạng di căn hoặc xâm lấn rộng.
Tuy nhiên, độ nhạy của CA 72-4 ở giai đoạn sớm của ung thư dạ dày vẫn còn hạn chế, vì vậy marker này thường được sử dụng kết hợp với nội soi, chẩn đoán hình ảnh và các marker khác (CEA, CA19-9) trong chẩn đoán sớm và theo dõi.
Xem thêm: Xét nghiệm CA 19-9 trong phát hiện dấu ấn ung thư
Trong thực hành lâm sàng, CA 72-4 thường được sử dụng cho mục đích theo dõi (đánh giá đáp ứng điều trị, phát hiện sớm tái phát, tiên lượng thời gian sống thêm) ở những bệnh nhân đã được chẩn đoán ung thư dạ dày.
Xét nghiệm CA 72-4 trong phát hiện ung thư buồng trứng
Trong ung thư buồng trứng, CA 72-4 không thể thay thế marker CA125 mà bổ sung cho CA125. CA125 vẫn là dấu ấn huyết thanh chính của ung thư biểu mô buồng trứng.
Ở các nhóm ung thư biểu mô nhầy, CA125 có thể có độ nhạy thấp hơn, nhưng CA 72-4 lại cho hiệu quả phát hiện tốt hơn.
Sự kết hợp các marker CA125, HE4, CA72-4 và các thuật toán ROMA (Risk of Ovarian Malignancy Algorithm – thuật toán phân tầng nguy cơ ung thư buồng trứng) – làm tăng hiệu quả chẩn đoán trong việc phân tầng nguy cơ u buồng trứng lành tính và ác tính, đặc biệt khi đánh giá bệnh nhân có tổn thương buồng trứng dạng đặc hoặc dạng nang-đặc.
Trong quá trình theo dõi bệnh nhân ung thư buồng trứng, CA 72-4 có thể được sử dụng như một dấu ấn bổ sung để theo dõi đáp ứng điều trị và phát hiện sớm tái phát.
Xét nghiệm CA 72-4 thực hiện khi nghi ngờ ung thư buồng trứng
Xét nghiệm CA 72-4 trong phát hiện ung thư đại trực tràng
CA 72-4 không phải là dấu ấn chính của ung thư đại trực tràng nhưng trong ung thư biểu mô tuyến, CA 72-4 có thể tăng cao ở. Thực tế lâm sàng, các bác sĩ thường sử dụng xét nghiệm kết hợp (CEA + CA19-9 + CA72-4) để tăng độ nhạy tổng thể trong việc theo dõi điều trị và phát hiện tái phát sau phẫu thuật.
Tuy nhiên, không có marker nào trong số này thay thế được nội soi và sinh thiết trong chẩn đoán ung thư đại trực tràng nguyên phát.
Xét nghiệm CA 72-4 trong phát hiện ung thư đường mật
Ung thư đường mật là một bệnh hiếm gặp, và nhiều dấu ấn ung thư (bao gồm CA19-9) được sử dụng để chẩn đoán. CA 72-4 có thể tăng cao trong ung thư đường mật và đóng vai trò là một chất chỉ điểm bổ sung trong chẩn đoán phân biệt và theo dõi.
Tuy nhiên, độ nhạy và độ đặc hiệu của CA 72-4 đối với ung thư đường mật chưa đủ để khuyến cáo làm xét nghiệm sàng lọc độc lập.
Xét nghiệm CA 72-4 trong phát hiện ung thư thực quản
CA 72-4 ít giá trị trong chẩn đoán và theo dõi ung thư thực quản. Ở giai đoạn đầu, độ nhạy thấp, do đó vai trò của CA 72-4 chỉ mang tính bổ sung, chủ yếu trong việc đánh giá tỷ lệ mắc bệnh và theo dõi kết hợp với các xét nghiệm đánh giá khác.
Ý nghĩa lâm sàng của dấu ấn này ở ung thư thực quản thấp hơn rõ rệt hơn so với ung thư đường tiêu hóa và ung thư buồng trứng.
CA 72-4 chỉ mang tính bổ sung để chẩn đoán ung thư thực quản
Xét nghiệm CA 72-4 trong phát hiện ung thư vú
Sự gia tăng nồng độ CA 72-4 trong huyết thanh đã được báo cáo trong ung thư vú, nhưng marker này không được coi là nhạy cảm hoặc đặc hiệu cho chẩn đoán chính của bệnh này.
Ở một số type ung thư và giai đoạn bệnh, CA 72-4 có thể phản ánh mức độ phát triển và xâm lấn của khối u, góp phần vào quá trình theo dõi điều trị, nhưng nó không phải là marker chính của ung thư vú.
Để sàng lọc và chẩn đoán sớm ung thư vú, các bác sĩ lâm sàng thường dựa vào khám lâm sàng, chụp nhũ ảnh, siêu âm và sinh thiết.
Xét nghiệm CA 72-4 trong phát hiện ung thư phổi
Nồng độ CA 72-4 tăng cao đã được báo cáo ở những bệnh nhân mắc một số loại ung thư phổi (đặc biệt là ung thư biểu mô tuyến), nhưng marker này có giá trị thấp trong chẩn đoán ung thư phổi.
Xét nghiệm CA 72-4 trong phát hiện ung thư cổ tử cung
Các dữ liệu về CA 72-4 trong ung thư cổ tử cung còn hạn chế: nồng độ CA 72-4 huyết thanh có thể tăng cao trong ung thư biểu mô tuyến cổ tử cung, ít gặp hơn ở ung thư biểu mô tế bào vảy.
Giống như các loại ung thư khác, marker CA 72-4 không thay thế được sàng lọc tế bào học (xét nghiệm PAP – xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung), xét nghiệm HPV và chẩn đoán hình ảnh.
Vai trò của xét nghiệm CA 72-4 là bổ sung thông tin trong quá trình điều trị, theo dõi và tiên lượng.
CA 72-4 có vài trò bổ trợ trong chẩn đoán ung thư cổ tử cung
Địa chỉ xét nghiệm CA 72-4 uy tín tại Hà Nội
Địa chỉ xét nghiệm CA 72-4 uy tín giúp bạn an tâm thực hiện và cho kết quả chẩn đoán chính xác. Nếu bạn vẫn đang băn khoăn chưa biết thực hiện xét nghiệm ở địa chỉ nào thì Mirai Healthcare địa chỉ tin cậy hàng đầu tại Hà Nội là một lựa chọn lý tưởng.
Mirai Healthcare thuộc Tập đoàn Hoken Kagaku Kenkyujo, một trong những tập đoàn y tế hàng đầu Nhật Bản về xét nghiệm lâm sàng với bề dày kinh nghiệm. Điều này đảm bảo mọi quy trình xét nghiệm, từ khâu lấy mẫu đến phân tích và trả kết quả, đều tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt, cho độ chính xác cao.
Mirai Healthcare – Địa chỉ xét nghiệm CA 71-4 tin cậy
Phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại bậc nhất, điển hình là Hệ thống máy xét nghiệm sinh hóa và miễn dịch ATELLICA. Đây là một giải pháp tích hợp, hoạt động cực kỳ linh hoạt và chính xác, có khả năng phân tích nhanh chóng và hiệu quả các chỉ số dấu ấn ung thư, bao gồm cả CA 72-4.
Với công suất xử lý ấn tượng, lên tới 1.200 xét nghiệm/giờ, ATELLICA giúp trả kết quả nhanh chóng, hỗ trợ bác sĩ đưa ra đánh giá và tư vấn kịp thời.
Bên cạnh đó, Mirai Healthcare còn mang đến sự tiện lợi vượt trội với dịch vụ xét nghiệm tận nơi miễn phí, giúp bạn dễ dàng kiểm tra sức khỏe mà không cần phải di chuyển, rất thuận tiện và tiết kiệm thời gian.
Nếu bạn vẫn còn thắc mắc về định lượng CA 72-4, vui lòng inbox với Mirai Healthcare qua website https://miraihealthcare.vn/ hoặc Hotline 1900 9186 để được tư vấn chi tiết.
