Xét nghiệm định lượng Pepsinogen là gì?
Pepsinogen là tiền chất dạng không hoạt động (zymogen) của pepsin – enzyme chính chịu trách nhiệm phân hủy protein trong thức ăn ở dạ dày.
Pepsinogen được tiết ra bởi các tế bào niêm mạc dạ dày vào lòng dạ dày, nơi nó được hoạt hóa thành pepsin khi có mặt axit clohydric (HCl), ngoài ra một lượng nhỏ pepsinogen cũng đi vào huyết thanh và có thể được phát hiện bằng xét nghiệm máu.
Có hai loại pepsinogen chính:
- Pepsinogen I (PGI): Được sản xuất chủ yếu bởi các tế bào chính và tế bào nhầy ở đáy và thân dạ dày.
- Pepsinogen II (PGII): Được tiết ra không chỉ ở đáy và thân mà còn ở hang vị dạ dày và đoạn gần tá tràng.
Sự cân bằng giữa nồng độ Pepsinogen I và Pepsinogen II phản ánh tình trạng của niêm mạc dạ dày.
Do những thay đổi teo niêm mạc dạ dày (đặc biệt là ở đáy và thân dạ dày) làm giảm số lượng tế bào tiết Pepsinogen I, nên sự suy giảm Pepsinogen I hoặc tỷ lệ Pepsinogen I/ Pepsinogen II giảm là dấu hiệu của viêm dạ dày teo mạn tính – tiền thân của ung thư dạ dày.
Xét nghiệm pepsinogen bao gồm việc lấy khoảng 2ml máu tĩnh mạch và đo Pepsinogen I, Pepsinogen II, cũng như tính toán tỉ lệ Pepsinogen I/II bằng các xét nghiệm miễn dịch như xét nghiệm miễn dịch hấp thụ liên kết enzyme (ELISA).
Đây là một xét nghiệm ít xâm lấn, nhanh chóng và tương đối rẻ tiền, xét nghiệm này đã được đưa vào các chiến lược sàng lọc quốc gia ở Nhật Bản, Hàn Quốc và các khu vực khác có tỷ lệ ung thư dạ dày cao.
Cần xét nghiệm Pepsinogen khi nào?
Xét nghiệm Pepsinogen thường không phải là một phần của các kỳ kiểm tra sức khỏe định kỳ ở nhóm dân số có nguy cơ thấp, thay vào đó xét nghiệm này được khuyến cáo cho những người có nguy cơ cao mắc ung thư dạ dày, các trường hợp này bao gồm:
Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư dạ dày
Yếu tố di truyền đóng một vai trò quan trọng trong ung thư dạ dày, những người có huyết thống gần gũi được chẩn đoán mắc ung thư dạ dày có nguy cơ mắc bệnh cao hơn, đối với những người này
Xét nghiệm pepsinogen có thể giúp phát hiện sớm những thay đổi niêm mạc trước khi các triệu chứng lâm sàng xuất hiện.
Bệnh nhân bị nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori
Helicobacter pylori là nguyên nhân đã được xác định rõ ràng gây viêm dạ dày mãn tính, viêm teo dạ dày và cuối cùng là ung thư dạ dày.
Việc kết hợp xét nghiệm pepsinogen với xét nghiệm kháng thể H. pylori – đôi khi được gọi là phương pháp ABC – giúp phân tầng nguy cơ tốt hơn, bệnh nhân dương tính với H. pylori với tỷ lệ Pepsinogen I/II thấp được coi là có nguy cơ đặc biệt cao, cụ thể:
- Nhóm A (H. pylori – âm tính, PG bình thường): Nguy cơ thấp.
- Nhóm B (H. pylori – dương tính, PG bình thường): Có nhiễm H. pylori, chưa có teo dạ dày rõ → nguy cơ trung bình.
- Nhóm C (H. pylori – dương tính, PG bất thường): Có nhiễm H. pylori kèm teo dạ dày → nguy cơ cao.
- Nhóm D (H. pylori – âm tính, PG bất thường): Thường là đã từng nhiễm H. pylori, niêm mạc dạ dày teo nặng, nguy cơ ung thư dạ dày rất cao.
Dân số ở các vùng có tỷ lệ mắc bệnh cao
Các quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc, nơi ung thư dạ dày là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư, đã tích hợp sàng lọc Pepsinogen vào các chương trình quốc gia, các xét nghiệm này thường được chỉ định theo sau các xét nghiệm nội soi cho những người có kết quả bất thường.
Bệnh nhân có triệu chứng dạ dày mãn tính
Những người bị chứng khó tiêu dai dẳng, no sớm, đầy hơi hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân có thể được hưởng lợi từ xét nghiệm Pepsinogen như một phần của quá trình chẩn đoán, đặc biệt là khi không thể nội soi ngay lập tức.
Người lớn tuổi bị viêm teo dạ dày
Lão hóa có liên quan đến sự mất dần các tế bào tuyến dạ dày, việc theo dõi nồng độ Pepsinogen ở người cao tuổi có thể giúp phát hiện những trường hợp tiến triển từ teo lành tính thành tổn thương tiền ung thư.
Chỉ số Pepsinogen bình thường là bao nhiêu?
Giá trị chẩn đoán của xét nghiệm Pepsinogen nằm ở cả mức Pepsinogen I tuyệt đối và tỷ lệ Pepsinogen I/II .
- Nồng độ Pepsinogen I bình thường: > 70 ng/mL
- Nồng độ Pepsinogen II bình thường là 7,5 ng/mL
- Tỷ lệ Pepsinogen I/II bình thường: > 3,0
- Mức độ Pepsinogen I, Pepsinogen II và tỷ lệ I/II không khác nhau theo độ tuổi và giới tính.
Giá trị bất thường
- PGI < 70 ng/mL và/hoặc tỷ lệ Pepsinogen I/II < 3,0 → Gợi ý tình trạng viêm teo dạ dày mãn tính, là dấu hiệu báo trước của ung thư dạ dày.
- PGI < 30 ng/mL và tỷ lệ Pepsinogen I/II < 2,0 → Chỉ ra rõ tình trạng teo dạ dày tiến triển và nguy cơ ung thư dạ dày cao hơn đáng kể.
Ở bệnh nhân bị viêm teo niêm mạc dạ dày (atrophic gastritis), nồng độ Pepsinogen I huyết thanh giảm một cách có ý nghĩa trong khi mức độ Pepsinogen II hầu như không có sự biến đổi.
Trong viêm teo dạ dày mức độ nặng thì nồng độ Pepsinogen I trong huyết thanh có thể giảm thấp xuống dưới 20 ng/mL tùy thuộc và mức độ tổn thương niêm mạc do viêm teo.
Khi có viêm teo niêm mạc (phát hiện qua nội soi dạ dày) cần phối hợp đánh giá hình ảnh viêm teo trên nội soi theo phân loại của Kimura.
Phân loại Kimura là một phương pháp đánh giá tình trạng viêm teo niêm mạc dạ dày dựa trên hình ảnh nội soi, được chia thành các mức độ từ nhẹ đến nặng.
Cụ thể, các mức độ bao gồm: C1, C2, C3, O1, O2, và O3. Trong đó, C1 và C2 là các mức độ nhẹ, C3 và O1 là trung bình, và O2, O3 là nặng.
Khi nồng độ Pepsinogen I trong huyết thanh thấp và tỷ lệ I/II dương tính, để có thể nâng cao giá trị chẩn đoán ung thư dạ dày, cần xét nghiệm thêm một số dấu ấn (chất chỉ điểm ung thư dạ dày) khác như CA 72-4, CA 19-9, CEA cũng như nội soi dạ dày tìm khối u, sinh thiết các vị trí nghi ngờ sau đó chẩn đoán tế bào học.
Làm gì khi chỉ số xét nghiệm Pepsinogen thấp?
Không được chủ quan khi xét nghiệm phát hiện chỉ số pepsinogen bất thường, mặc dù nó không khẳng định chắc chắn ung thư dạ dày.
Nội soi dạ dày
Nội soi là tiêu chuẩn vàng để phát hiện tổn thương dạ dày, nếu kết quả xét nghiệm pepsinogen cho thấy teo dạ dày, nên nội soi dạ dày kèm sinh thiết để loại trừ loạn sản hoặc ung thư biểu mô giai đoạn sớm.
Xét nghiệm và điều trị H. pylori
Vì nhiễm H. pylori làm tăng tốc độ teo niêm mạc dạ dày, nên các phác đồ diệt trừ vi khuẩn H. pylori được khuyến cáo mạnh mẽ cho những bệnh nhân có kết quả xét nghiệm dương tính.
Nhiều nghiên cứu khẳng định rằng điều trị H. pylori thành công giúp giảm nguy cơ ung thư dạ dày, đặc biệt là khi được thực hiện trước khi viêm teo niêm mạc dạ dày nặng.
Theo dõi định kỳ
Bệnh nhân có nồng độ pepsinogen thấp nhưng không phát hiện ung thư khi nội soi ban đầu nên được theo dõi định kỳ, tần suất theo dõi phụ thuộc vào mức độ viêm teo:
- Viêm teo mức độ nhẹ: Lặp lại xét nghiệm sau mỗi 2–3 năm.
- Viêm teo mức độ từ trung bình đến nặng: Theo dõi nội soi 1 – 2 năm một lần.
Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống
- Giảm lượng thức ăn có muối, hun khói và đồ bảo quản.
- Tăng cường tiêu thụ trái cây và rau quả tươi.
- Tránh hút thuốc và hạn chế uống rượu.
Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa
Chuyên gia có thể xác định xem có cần thực hiện thêm các xét nghiệm chẩn đoán như nội soi sắc ký, chụp ảnh dải hẹp hay xét nghiệm dấu ấn sinh học phân tử hay không và đưa ra những tư vấn phù hợp với từng người bệnh.
Xét nghiệm Pepsiongen uy tín, nhanh chóng tại Mirai Healthcare
Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ xét nghiệm Pepsinogen uy tín và tiện lợi, Phòng khám Đa khoa Mirai Healthcare là một trong những lựa chọn hàng đầu.
Phòng khám này nổi bật với sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại, chất lượng chuẩn Nhật Bản và dịch vụ tận tâm.
Mirai Healthcare thuộc Tập đoàn Hoken Kagaku Kenkyujo (Nhật Bản), một đơn vị y tế hàng đầu với hơn 74 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực xét nghiệm.
Nhờ sự đầu tư mạnh mẽ, Mirai được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, đảm bảo mọi quy trình đều tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của Nhật Bản.
Điển hình là máy xét nghiệm miễn dịch tự động ATELLICA IM 1600, một thiết bị tiên tiến có khả năng phân tích lên đến 440 xét nghiệm mỗi giờ.
Công nghệ này không chỉ giúp xét nghiệm Pepsinogen diễn ra nhanh chóng, chính xác mà còn đảm bảo kết quả đáng tin cậy.
Đội ngũ y bác sĩ và kỹ thuật viên tại Mirai Healthcare được đào tạo bài bản, luôn tuân thủ quy trình nghiêm ngặt và cập nhật kiến thức liên tục, đảm bảo tính chính xác cho từng kết quả xét nghiệm.
Với mong muốn mang lại sự thoải mái và riêng tư, Mirai Healthcare cung cấp dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tận nơi miễn phí. Điều này đặc biệt phù hợp với những người bận rộn, người già hoặc những ai muốn đảm bảo tính bảo mật.
Nếu bạn cần giải đáp thêm về xét nghiệm Pepsinogen trong chẩn đoán ung thư dạ dày, vui lòng liên hệ Mirai Healthcare qua website https://miraihealthcare.vn/ hoặc Hotline 1900 9186 để được tư vấn chi tiết.
