Xét nghiệm Acid Folic là gì?
Xét nghiệm axit folic, đôi khi được gọi là xét nghiệm folate, là xét nghiệm máu trong phòng xét nghiệm để đo nồng độ axit folic trong máu.
Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm này để đánh giá tình trạng dinh dưỡng của bệnh nhân, chẩn đoán tình trạng thiếu hụt vitamin tiềm ẩn hoặc theo dõi hiệu quả của việc bổ sung vitamin.
Vì thiếu hụt axit folic có thể dẫn đến thiếu máu và các biến chứng khác, đặc biệt là ở phụ nữ mang thai, nên xét nghiệm axit folic thường được sử dụng cùng với xét nghiệm vitamin B12.
Cả hai loại vitamin này phối hợp chặt chẽ với nhau trong việc tạo các tế bào hồng cầu khỏe mạnh, và thiếu hụt một trong hai loại có thể gây ra các triệu chứng chẳng hạn như mệt mỏi, suy nhược và các vấn đề về thần kinh.
Mục đích của Xét nghiệm Acid Folic
Mục tiêu chính của xét nghiệm axit folic bao gồm:
- Chẩn đoán thiếu axit folic
Một trong những mục đích quan trọng nhất của xét nghiệm này là xác định xem một người có nồng độ folate thấp hay không. Thiếu axit folic có thể gây ra bệnh thiếu máu hồng cầu to, trong đó cơ thể sản xuất ra các tế bào hồng cầu lớn bất thường, và các hồng cầu này không hoạt động bình thường.
- Đánh giá các triệu chứng thiếu máu hoặc mệt mỏi
Nếu bệnh nhân có biểu hiện mệt mỏi dai dẳng, da nhợt nhạt hoặc yếu cơ không rõ nguyên nhân, xét nghiệm axit folic có thể giúp xác định nguyên nhân có liên quan đến nồng độ folate hay không.
- Theo dõi sức khỏe dinh dưỡng trong thai kỳ
Trong thai kỳ, axit folic rất quan trọng để ngăn ngừa dị tật ống thần kinh ở thai nhi đang phát triển, bác sĩ có thể khuyến nghị xét nghiệm axit folic cho những bà mẹ tương lai có nguy cơ thiếu hụt acid folic.
- Kiểm tra tình trạng suy dinh dưỡng hoặc rối loạn hấp thu.
Những người mắc các bệnh lý đường tiêu hóa như bệnh celiac, bệnh Crohn hoặc nghiện rượu mãn tính có thể gặp tình trạng kém hấp thu folate, xét nghiệm có thể giúp phát hiện sớm những trường hợp thiếu hụt này.
- Đánh giá các tác dụng phụ của thuốc:
Một số loại thuốc, bao gồm methotrexate và một số thuốc chống co giật, ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa folate, việc xét nghiệm đảm bảo theo dõi được tình trạng thừa thiếu axit folic ở các bệnh nhân đang dùng các loại thuốc này.
- Phân biệt giữa thiếu hụt folate và vitamin B12.
Cả hai tình trạng thiếu hụt này đều có thể gây thiếu máu hồng cầu to, nhưng cách điều trị lại khác nhau, xét nghiệm folate cùng với xét nghiệm vitamin B12 giúp bác sĩ xác định chính xác nguyên nhân tiềm ẩn.
Quy trình xét nghiệm Acid Folic
Xét nghiệm axit folic khá đơn giản, dưới đây là các bước thực hiện:
- Chuẩn bị:
Trong hầu hết các trường hợp, không cần chuẩn bị đặc biệt, mặc dù đôi khi có thể khuyến nghị nhịn ăn từ 6 – 8 giờ, bệnh nhân nên thông báo cho bác sĩ về bất kỳ loại thuốc hoặc thực phẩm bổ sung nào đang dùng, vì chúng có thể ảnh hưởng đến kết quả.
- Lấy mẫu máu:
Điều dưỡng sẽ đưa kim vô trùng vào tĩnh mạch – thường là ở cánh tay – để lấy một lượng máu nhỏ (khoảng 2ml), quá trình này thường chỉ mất vài phút và ít gây khó chịu đối với bạn.
- Phân tích trong phòng xét nghiệm:
Mẫu máu được xử lý để đo nồng độ folate trong huyết thanh, một số phòng xét nghiệm cũng có thể xét nghiệm folate trong hồng cầu, giúp theo dõi nồng độ folate trong thời gian dài hơn.
- Thời gian có kết quả
Tùy thuộc vào phòng xét nghiệm, kết quả có thể có sau vài giờ đến vài ngày.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ
Kết quả được phân tích dựa trên tiền sử bệnh lý, triệu chứng và các xét nghiệm khác của bệnh nhân, sau đó bác sĩ sẽ quyết định xem có cần bổ sung, thay đổi chế độ ăn uống hay xét nghiệm thêm hay không.
Ý nghĩa kết quả Xét nghiệm Acid Folic
Việc diễn giải kết quả xét nghiệm axit folic cần được thực hiện một cách bài bản, khoa học và chi tiết, khoảng tham chiếu bình thường có thể thay đổi đôi chút tùy thuộc vào phòng xét nghiệm, nhưng nhìn chung, nồng độ folate huyết thanh trên 4 ng/mL được coi là bình thường.
Thừa Acid Folic
Tình trạng dư thừa axit folic trong máu không phổ biến nhưng vẫn có thể xảy ra, đặc biệt là ở những người dùng thực phẩm bổ sung liều cao.
Mặc dù folate tan trong nước và thường được bài tiết qua nước tiểu, nhưng việc bổ sung quá nhiều có thể che giấu tình trạng thiếu hụt vitamin B12.
Điều này đặc biệt nguy hiểm vì thiếu hụt vitamin B12 nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến các tổn thương thần kinh không hồi phục.
Một số nghiên cứu cũng cho thấy nồng độ folate rất cao có thể liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư, mặc dù các bằng chứng vẫn còn đang được tranh luận.
Những nguyên nhân có thể gây ra tình trạng dư thừa axit folic bao gồm:
- Lạm dụng thực phẩm bổ sung axit folic
- Thực phẩm tăng cường kết hợp với bổ sung
- Giảm mức lọc cầu thận trong một số tình trạng sức khỏe nhất định
Tác động của việc dư thừa axit folic đến sức khỏe:
- Thiếu hụt vitamin B12 tiềm tàng
- Biến chứng thần kinh tiềm ẩn nếu tình trạng thiếu hụt B12 không được phát hiện và điều trị kịp thời
- Có thể liên quan đến sự phát triển của khối u (vẫn đang được nghiên cứu)
Thiếu Acid Folic
Thiếu hụt axit folic phổ biến hơn nhiều và có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe, các nguyên nhân phổ biến gây thiếu hụt folate bao gồm:
- Chế độ ăn uống kém (tiêu thụ ít rau xanh, đậu và thực phẩm bổ sung)
- Uống rượu, nghiện rượu nhiều năm, gây cản trở quá trình hấp thụ và chuyển hóa acid folic
- Các tình trạng kém hấp thu (bệnh celiac, bệnh Crohn)
- Nhu cầu folate tăng cao trong thời kỳ mang thai và cho con bú
- Một số loại thuốc làm gián đoạn quá trình chuyển hóa folate
Các triệu chứng thiếu axit folic có thể bao gồm:
- Mệt mỏi, yếu và xanh xao do thiếu máu
- Dễ cáu, nổi nóng hoặc khó tập trung
- Viêm lưỡi (lưỡi sưng đỏ)
- Hụt hơi
- Trong thai kỳ: nguy cơ dị tật ống thần kinh ở thai nhi cao hơn
Việc điều trị thường bao gồm:
- Thay đổi chế độ ăn uống bao gồm các thực phẩm giàu folate (rau bina, bông cải xanh, trái cây họ cam quýt, đậu lăng)
- Thuốc bổ sung axit folic theo hướng dẫn của bác sĩ
- Giải quyết các vấn đề liên quan đến rối loạn hấp thu
Lưu ý khi làm xét nghiệm Acid Folic
Trước khi thực hiện xét nghiệm axit folic, bạn cần lưu ý những điều sau:
- Thông tin cho bác sĩ về các loại thuốc và các thực phẩm chức năng khác
Hãy thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc, vitamin hoặc thực phẩm bổ sung vì chúng có thể ảnh hưởng đến nồng độ folate.
- Về vấn đề nhịn ăn
Thường không cần thiết phải nhịn ăn tuy nhiên một số phòng xét nghiệm có thể yêu cầu nhịn ăn, nên tuân thủ hướng dẫn cụ thể của bác sĩ.
- Kết hợp với các xét nghiệm khác
Xét nghiệm axit folic thường được chỉ định cùng với xét nghiệm vitamin B12 và công thức máu toàn phần (CBC) để có cái nhìn rõ ràng hơn về tình trạng sức khỏe tổng thể.
- Đối với phụ nữ mang thai
Phụ nữ mang thai nên thảo luận về việc xét nghiệm axit folic với bác sĩ chăm sóc sức khỏe ngay từ đầu thai kỳ, đặc biệt nếu họ có nguy cơ cao bị thiếu hụt.
- Kiểm tra lại
Trong trường hợp thiếu hụt hoặc bổ sung axit folic liên tục, có thể cần phải kiểm tra lại để theo dõi hiệu quả điều trị.
Một số câu hỏi khi làm Acid Folic
Xét nghiệm Acid Folic có cần nhịn ăn không?
Không cần thiết phải nhịn ăn, tuy nhiên, một số bác sĩ khuyên nên nhịn ăn từ 6 – 8 giờ để đảm bảo độ chính xác, đặc biệt nếu xét nghiệm máu khác được thực hiện cùng lúc.
Xét nghiệm Acid Folic bao lâu có kết quả
Thời gian trả kết quả tùy thuộc vào phòng xét nghiệm, trong hầu hết các trường hợp, kết quả sẽ có trong vòng 24 đến 48 giờ, một số bệnh viện có phòng xét nghiệm nội bộ có thể cung cấp kết quả ngay trong ngày.
Xét nghiệm Acid Folic có nguy hiểm không
Xét nghiệm axit folic nhìn chung an toàn, các rủi ro chính là không đáng kể, bao gồm đau nhẹ tại vị trí tiêm, bầm tím nhẹ hoặc chóng mặt khi lấy máu và chưa ghi nhận các biến chứng nghiêm trọng nào.
Xét nghiệm Acid Folic uy tín tại đâu?
Để tìm địa chỉ xét nghiệm Acid Folic (Folate) uy tín, Mirai Healthcare là lựa chọn đáng tin cậy. Cơ sở này thuộc Tập đoàn Y tế danh tiếng của Nhật Bản, cam kết chất lượng xét nghiệm cao với hệ thống máy móc hiện đại và quy trình chuẩn mực.
Khi xét nghiệm tại đây, bạn nhận được kết quả chính xác về nồng độ Acid Folic, giúp kịp thời phát hiện tình trạng thiếu hụt để phòng ngừa thiếu máu và các vấn đề thần kinh.
Đặc biệt, Mirai Healthcare cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên sâu, hỗ trợ khách hàng hiểu rõ về sức khỏe và cách bổ sung Folate hiệu quả.
Nếu vẫn còn thắc mắc về xét nghiệm Acid Folic, vui lòng liên hệ Mirai Healthcare qua website https://miraihealthcare.vn/ hoặc Hotline 1900 9186 để được tư vấn chi tiết.
