Xét nghiệm eGFR đánh giá khả năng lọc chất thải của thận

Xét nghiệm eGFR là gì?

Xét nghiệm eGFR dùng để ước tính khả năng lọc chất thải của thận, mức lọc cầu thận (GFR) phản ánh lưu lượng máu mà thận lọc mỗi phút. Chữ “e” trong eGFR là viết tắt của “estimated” (ước tính), vì xét nghiệm này không đo trực tiếp GFR mà dựa vào các yếu tố như nồng độ creatinine trong máu, tuổi và giới tính để tính toán đưa ra kết quả.

Thận khỏe mạnh lọc khoảng 120 – 125 ml máu mỗi phút, giúp duy trì sự cân bằng nước, muối và các chất khác trong cơ thể, khi chức năng thận suy giảm, độc tố có thể tích tụ trong máu, dẫn đến nhiều vấn đề về sức khỏe.

Bằng cách tính toán eGFR, bác sĩ có thể phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh thận và theo dõi tình trạng thận theo thời gian.

Mục đích của xét nghiệm eGFR

Xét nghiệm eGFR chủ yếu được sử dụng để:

1.   Phát hiện sớm bệnh thận: Bệnh thận có thể tiến triển âm thầm mà không có triệu chứng rõ rệt, đặc biệt trong giai đoạn đầu, xét nghiệm eGFR giúp phát hiện sự suy giảm chức năng thận trước khi các triệu chứng lâm sàng xuất hiện.
2.   Theo dõi bệnh thận mạn tính (CKD): Đối với những người đã mắc CKD hoặc có nguy cơ cao, eGFR giúp theo dõi tình trạng bệnh theo thời gian, phát hiện kịp thời sự thay đổi chức năng thận.
3.   Đánh giá chức năng thận trước điều trị: Trước khi thực hiện phẫu thuật hoặc điều trị một số bệnh lý, việc kiểm tra eGFR giúp bác sĩ xác định phương pháp điều trị tối ưu.
4.   Theo dõi tác dụng của thuốc: Một số thuốc như thuốc điều trị tăng huyết áp hoặc tiểu đường có thể ảnh hưởng đến chức năng thận, eGFR giúp bác sĩ theo dõi chức năng thận trong khi bạn đang dùng các loại thuốc này.
5.   Hỗ trợ đưa ra quyết định lọc máu: Trong giai đoạn suy thận nặng, eGFR là yếu tố quan trọng để quyết định thời điểm cần bắt đầu lọc máu nhân tạo.

Chỉ định xét nghiệm eGFR khi nào?

Xét nghiệm eGFR được khuyến nghị trong các trường hợp sau:

1.   Sàng lọc bệnh thận định kỳ: Nếu bạn có nguy cơ cao mắc bệnh thận như tiểu đường, tăng huyết áp hoặc tiền sử gia đình bị bệnh thận, bác sĩ sẽ đề nghị xét nghiệm eGFR thường xuyên để phát hiện sớm các vấn đề về thận.
2.   Dấu hiệu suy thận: Nếu bạn gặp các triệu chứng như sưng (phù nề), mệt mỏi, thay đổi tiểu tiện (tăng hoặc giảm tần suất), tiểu ra máu, …xét nghiệm eGFR có thể giúp xác định liệu bệnh thận có phải là nguyên nhân gây ra những triệu chứng này hay không.
3.   Bệnh mãn tính ảnh hưởng đến thận: Người mắc bệnh mãn tính như tiểu đường, cao huyết áp hoặc bệnh tim cần theo dõi chức năng thận thường xuyên, vì bệnh thận là biến chứng phổ biến của những bệnh lý này.

Xét nghiệm eGFR giúp phát hiện sớm và kiểm soát tình trạng thận trước khi tổn thương trở nên nghiêm trọng.

4.   Theo dõi sau khi dùng thuốc: Một số thuốc, đặc biệt là thuốc điều trị nhiễm trùng hoặc bệnh mãn tính có thể gây hại cho thận, nếu bạn đang dùng các thuốc này, bác sĩ sẽ sử dụng eGFR để theo dõi chức năng thận trong suốt quá trình điều trị.
5.   Sau ghép thận: Đối với người đã ghép thận, xét nghiệm eGFR giúp kiểm tra xem thận ghép có hoạt động bình thường hay không.
6.   Chuẩn bị cho chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận:  Xét nghiệm eGFR giúp xác định giai đoạn bệnh thận, từ đó quyết định có cần thực hiện chạy thận nhân tạo hay ghép thận hay không.

Công thức tính chỉ số eGFR trong xét nghiệm máu

eGFR được tính bằng cách sử dụng nồng độ creatinine huyết thanh, nồng độ creatinine cao là dấu hiệu cho thấy thận đang gặp vấn đề.

Tuy nhiên, các yếu tố khác cũng ảnh hưởng đến nồng độ creatinine, chẳng hạn như tuổi tác, giới tính, chủng tộc và kích thước cơ thể.

Dưới đây là phiên bản đơn giản của cách tính eGFR:

Công thức CKD-EPI (dành cho bệnh nhân trưởng thành):

eGFR= 141×() alpha×(tuổi) 𝛽 ×(hệ số điều chỉnh giới tính)

Trong đó:

• Creatinine huyết thanh được đo bằng miligam trên decilit (mg/dL).
• Alpha là 0,411 đối với nữ và 0,302 đối với nam.
• Beta là 0,993 đối với tất cả các nhóm tuổi.
• Hệ số điều chỉnh giới tính là 1 đối với nam và 0,7 đối với nữ.

Điều quan trọng cần lưu ý là eGFR là chỉ số được tính toán, không phải là phép đo trực tiếp chức năng thận, do đó eGFR có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như chế độ ăn uống, tình trạng mất nước và thuốc đang sử dụng.

Ý nghĩa kết quả xét nghiệm eGFR

• eGFR bình thường (≥ 90 mL/phút/1,73m²): Mức eGFR từ 90 trở lên được coi là bình thường, cho thấy thận của bạn đang hoạt động tốt.
• Giảm nhẹ eGFR (60-89 mL/phút/1,73m²): Mức eGFR này có thể là dấu hiệu cảnh báo suy thận ở giai đoạn đầu, nếu có thêm yếu tố như protein trong nước tiểu hoặc các triệu chứng, đây có thể là dấu hiệu bệnh thận cần theo dõi.
• Giảm vừa phải eGFR (30-59 mL/phút/1,73m²): Ở mức này, chức năng thận đã suy giảm ở mức độ vừa phải, đây có thể là dấu hiệu của bệnh thận mạn tính (CKD). Bác sĩ sẽ đề nghị theo dõi, thay đổi lối sống, hoặc điều trị để ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh.
• Giảm eGFR nghiêm trọng (15-29 mL/phút/1,73m²): Khi eGFR giảm dưới 30, chức năng thận suy giảm nghiêm trọng, thường là giai đoạn cần can thiệp lọc máu hoặc ghép thận.
• Suy thận (eGFR < 15 mL/phút/1,73m²): Khi eGFR dưới 15, thận đã suy chức năng nghiêm trọng và cần điều trị khẩn cấp, chẳng hạn như lọc máu.

Các lưu ý khi làm xét nghiệm eGFR

• Uống đủ nước: Mất nước có thể làm sai lệch kết quả eGFR vì nó ảnh hưởng đến nồng độ creatinine, do đó cần đảm bảo uống đủ nước trước khi xét nghiệm.
• Chế độ ăn: Chế độ ăn giàu protein có thể làm tăng nồng độ creatinine, gây ảnh hưởng đến kết quả, bạn hãy thônh tin về chế độ ăn uống với bác sĩ trước khi làm xét nghiệm.
• Thuốc: Một số loại thuốc như NSAID, thuốc ức chế men chuyển, hoặc thuốc lợi tiểu có thể ảnh hưởng đến chức năng thận và kết quả xét nghiệm, hãy thông báo cho bác sĩ về thuốc bạn đang sử dụng.
• Tình trạng sức khỏe khác: Các yếu tố như mang thai, béo phì cũng có thể ảnh hưởng đến eGFR, trong trường hợp này bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm hoặc điều chỉnh bổ sung.
• Xét nghiệm lại: Nếu kết quả xét nghiệm eGFR bất thường hoặc nếu bạn có nguy cơ mắc bệnh thận, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm lại để theo dõi tình trạng thận theo thời gian.
• Hạn chế của xét nghiệm eGFR: Xét nghiệm eGFR chỉ là ước tính và có thể không chính xác với những người có tình trạng như tuổi cao, béo phì hoặc suy dinh dưỡng; bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm bổ sung như xét nghiệm nước tiểu hoặc siêu âm thận để đánh giá chính xác hơn.

Xét nghiệm eGFR nhanh, chuẩn tại Mirai Healthcare

Để đánh giá nhanh chóng và chính xác chức năng thận thông qua chỉ số eGFR (Mức lọc cầu thận ước tính), Phòng khám Đa khoa Mirai Healthcare là địa chỉ tin cậy được nhiều người lựa chọn. 

Sự đảm bảo về chất lượng đến từ việc Mirai là thành viên của Tập đoàn Hoken Kagaku Kenkyujo Nhật Bản danh tiếng, một tổ chức có nhiều kinh nghiệm sâu rộng trong lĩnh vực xét nghiệm lâm sàng.

Phòng khám được trang bị hệ thống máy móc và trang thiết bị hiện đại, giúp phân tích các chỉ số cần thiết để tính toán eGFR một cách chính xác và nhanh chóng. 

Với quy trình thăm khám chuẩn mực và sự tư vấn tận tình từ đội ngũ chuyên gia, Mirai Healthcare cam kết giúp bệnh nhân đánh giá kịp thời tình trạng suy giảm chức năng thận, tạo điều kiện cho việc can thiệp và điều trị sớm, hiệu quả.

Xét nghiệm eGFR là công cụ quan trọng giúp đánh giá chức năng thận và phát hiện sớm các vấn đề về thận. Hiểu rõ cách tính, thời điểm thực hiện và ý nghĩa của kết quả sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe, phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn trước khi chúng trở nên nghiêm trọng.

Nếu muốn được tư vấn rõ hơn về xét nghiệm eGFR và những lưu ý cần thiết, bạn vui lòng inbox với Mirai Healthcare qua website https://miraihealthcare.vn/ hoặc Hotline 1900 9186 để được giải đáp chi tiết.