Số ca cúm mùa mỗi khi đến mùa lạnh, đặc biệt là cúm A, luôn tăng cao. Mùa cúm năm nay tiếp tục ghi nhận dự báo các biến chủng cúm lưu hành song song, không ít người băn khoăn: Làm sao nhận biết triệu chứng cúm A? Cúm A khác gì cảm lạnh? Khi nào cần đi khám hoặc làm test nhanh cúm A?
Với góc nhìn lâm sàng của một bác sĩ, bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận diện sớm các dấu hiệu đặc trưng, tránh điều trị sai cách và biết khi nào cần hỗ trợ y tế.
Cúm A là gì?
Cúm A là bệnh nhiễm virus cúm thuộc nhóm Influenza A, dễ lây lan, có khả năng bùng phát thành dịch lớn. Virus cúm A liên tục biến đổi, vì vậy mỗi năm người bệnh có thể gặp những chủng mới với mức độ gây bệnh khác nhau.
Trong năm 2025, nhiều cơ sở y tế ghi nhận số ca cúm A tăng cao ngay từ đầu mùa. Nguyên nhất xuất phát từ:
- Sự thay đổi thời tiết đột ngột khiến niêm mạc hô hấp dễ tổn thương.
- Người dân chủ quan với triệu chứng ban đầu, tự điều trị tại nhà bằng thuốc cảm thông thường.
- Virus cúm A lây nhanh, đặc biệt trong gia đình, trường học, văn phòng.
Triệu chứng cúm A
Trên thực tế khi thăm khám, có thể nhận thấy rằng triệu chứng cúm A biểu hiện đột ngột hơn và nặng hơn cảm lạnh. Đa số bệnh nhân mô tả họ cơ thể họ có dấu hiệu mệt mỏi, nặng nề ngay từ những ngày đầu tiên.Các triệu chứng của cúm A khác với cảm lạnh thông thường, chúng phụ thuộc vào thể trạng của từng người. Người lớn và trẻ nhỏ sẽ xuất hiện những triệu chứng khác nhau.
Triệu chứng cúm A ở người lớn điển hình:
- Sốt cao đột ngột: Thường từ 38,5 – 40°C, có thể kéo dài 2-4 ngày
- Đau đầu: Xuất hiện những cơn đau nhức thường xuyên ở đầu
- Đau mỏi cơ: Người bệnh thường có cảm giác đau nhức xương khớp, khó đứng dậy làm việc
- Ho: Thường xuyên bị ho khan, đau họng, xuất hiện từ ngày đầu hoặc ngày thứ hai
- Mệt mỏi, chán ăn: Người bệnh cảm thấy mệt lả rõ rệt
- Sổ mũi: Dấu hiệu sổ mũi, nghẹt mũi xuất hiện, không phải lúc nào cũng có
Sốt cao 38,5 – 40°C
Triệu chứng cúm A ở trẻ nhỏ:
- Sốt cao liên tục, dễ tái sốt sau 4-6 giờ
- Bỏ bú, quấy khóc, ngủ li bì
- Một số trẻ bị nôn ói khi no
Xem thêm: Dấu hiệu RSV ở trẻ nhỏ: phát hiện sớm, phòng ngừa biến chứng
Phân biệt cúm A
Trên thực tế lâm sàng, rất nhiều người nhầm lẫn cúm A với cảm lạnh thông thường, do chúng có những triệu chứng khá tương đồng nhau. Điều này dẫn đến người bệnh có thể không có phương pháp chăm sóc hợp lý và kịp thời, gây nên những biến chứng nặng hơn. Vài điểm cần phân biệt rõ giữa cúm A và cảm lạnh đó là:
Khởi phát bệnh:
- Cúm A: khởi phát rất nhanh, sốt cao trong vài giờ.
- Cảm lạnh: khởi phát từ từ, hiếm khi sốt cao.
Mệt mỏi:
- Cúm A: mệt nhiều, đau nhức toàn thân.
- Cảm lạnh: mệt nhẹ hoặc không mệt.
Mức độ ho:
- Cúm A: ho khan nhiều, có thể dữ dội từ ngày 2–3.
- Cảm lạnh: ho nhẹ, thường ít ảnh hưởng sinh hoạt.
Khả năng lây lan:
- Cúm A rất dễ lây, đặc biệt qua giọt bắn.
- Cảm lạnh ít lây hơn.
Cúm A có nguy hiểm không?
Đa phần bệnh nhân cúm A sẽ tự hồi phục trong 5-7 ngày. Tuy nhiên, cúm A vẫn có thể gây nên những biến chứng nặng cho người mắc, đặc biệt ở những nhóm:
- Trẻ dưới 5 tuổi.
- Người lớn tuổi.
- Người mắc bệnh nền hô hấp, tim mạch, tiểu đường.
- Phụ nữ mang thai.
Mặc dù đa số trường hợp có thể hồi phục, cúm A vẫn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nặng, nhất là ở người có hệ miễn dịch yếu. Những biến chứng bác sĩ thường gặp bao gồm:
|
Biến chứng thường gặp |
Biến chứng nghiêm trọng và hiếm gặp |
|
|
Viêm phế quản
Khi nào cần khám cúm A?
Thực tế cho thấy, không phải ai cũng cần test cúm A. Tuy nhiên, người bệnh nên đến khám để test cúm A hoặc xét nghiệm cúm khi xuất hiện những triệu chứng như sau:
- Sốt cao đột ngột, kéo dài quá 48 giờ hoặc tái sốt liên tục và không đáp ứng tốt với thuốc hạ sốt.
- Ho khan nhiều, mệt lả, đau đầu dữ dội.
- Khó thở, thở nhanh, đau tức ngực
- Mệt mỏi bất thường, không thể ăn uống
- Trẻ nhỏ bỏ bú, co giật, thở rút lõm ngực
Phòng ngừa cúm A
Để có thể phòng ngừa cúm A hiệu quả, bạn có thể thực hiện những điều sau:
- Không tự ý dùng kháng sinh khi chưa có chỉ định. Cúm A là bệnh do virus, kháng sinh không giúp giảm triệu chứng.
- Theo dõi nhiệt độ sát sao, đặc biệt ở trẻ nhỏ.
- Bù đủ nước, vì sốt và ho khiến cơ thể mất nước nhanh.
- Đeo khẩu trang khi có triệu chứng để giảm nguy cơ lây lan cho người thân.
- Tiêm vaccine cúm hàng năm, giúp giảm mức độ bệnh ngay cả khi nhiễm cúm
Đeo khẩu trang để phòng tránh
Cúm mùa 2025 dự kiến tiếp tục có nhiều biến chủng cúm A lưu hành. Việc nhận biết sớm triệu chứng cúm A, phân biệt với cảm lạnh và biết khi nào cần khám bác sĩ hoặc làm test nhanh cúm A sẽ giúp người bệnh tránh biến chứng nặng và rút ngắn thời gian hồi phục. Nếu bạn đang nghi ngờ bản thân hoặc con trẻ mắc cúm A, việc thăm khám sớm tại cơ sở y tế uy tín là lựa chọn an toàn và cần thiết.
