LDL Cholesterol là gì?
Cholesterol là một chất béo, có mặt trong mọi tế bào của cơ thể. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng màng tế bào, sản xuất hormone và hỗ trợ các quá trình trao đổi chất.
Tuy nhiên, vì cholesterol không hòa tan trong nước, nó cần có các chất mang để di chuyển qua dòng máu. Những chất mang này được gọi là lipoprotein.
LDL cholesterol (Low-Density Lipoprotein cholesterol – Lipoprotein cholesterol tỉ trọng thấp) là một loại lipoprotein, mang cholesterol từ gan đến các mô khác nhau trong cơ thể.
Mặc dù chức năng này là cần thiết, nhưng LDL cholesterol dư thừa có thể làm lắng đọng cholesterol trên thành mạch máu, hình thành các mảng bám, góp phần vào sự phát triển của xơ vữa động mạch, theo thời gian, điều này có thể làm hẹp hoặc tắc các động mạch, dẫn đến các vấn đề về tim mạch, đột quỵ… Đó là lý do tại sao LDL cholesterol thường được gọi là cholesterol “xấu”.
Ý nghĩa của định lượng LDL Cholesterol
Việc theo dõi LDL cholesterol là rất quan trọng trong việc đánh giá nguy cơ mắc bệnh tim của một người.
Mức LDL cholesterol cao có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm, cả trước khi xuất hiện triệu chứng. Kiểm tra định kỳ giúp đưa ra quyết định sớm về điều chỉnh lối sống hoặc các liệu trình điều trị phù hợp.
Chỉ số LDL Cholesterol bình thường
Mức LDL cholesterol thường được đo bằng miligam trên decilit (mg/dL). Các mốc tham chiếu tiêu chuẩn là:
- Tối ưu: <100 mg/dL
- Gần tối ưu: 100 – 129 mg/dL
- Ngưỡng cao: 130 – 159 mg/dL
- Cao: 160 – 189 mg/dL
- Rất cao: > 190 mg/dL
Đối với những người có nguy cơ cao mắc bệnh tim, như những người bị tiểu đường, huyết áp cao, hoặc đã có tiền sử tim mạch trước đó, các bác sĩ có thể khuyến nghị các mục tiêu kiểm soát LDL cholesterol nghiêm ngặt hơn (ví dụ, dưới 70 mg/dL).
Chỉ số LDL Cholesterol cao
Khi mức LDL cholesterol tăng vượt quá mức bình thường, nguy cơ hình thành mảng bám trong động mạch tăng lên đáng kể.
Những mảng bám này có thể làm giảm lưu lượng máu, xơ hoá và giảm khả năng đàn hồi của các mạch máu, dẫn đến các biến chứng như: cơn đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim (do động mạch vành bị tắc nghẽn), đột quỵ (do lưu lượng máu đến não giảm), bệnh động mạch ngoại vi (do mạch máu ở chi bị hẹp).
Xem thêm: 10 dấu hiệu bệnh tim mạch nguy cơ rủi ro không được chủ quan
Thường thì, những người có mức LDL cholesterol cao không có triệu chứng ngay lập tức, đó là lý do tại sao việc kiểm tra định kỳ là rất quan trọng.
Các yếu tố khiến chỉ số LDL Cholesterol cao
Các yếu tố gây ra mức LDL cholesterol huyết thanh cao: nhiều yếu tố về lối sống, di truyền và môi trường góp phần vào việc gia tăng nồng độ LDL cholesterol.
Hiểu biết về những yếu tố này có thể giúp mỗi cá nhân chủ động ngăn ngừa các yếu tố nguy cơ và quản lý mức cholesterol của mình.
Chế độ ăn uống không khoa học
Một chế độ ăn giàu chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa và cholesterol là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra LDL cholesterol cao.
Những thủ phạm phổ biến bao gồm: thực phẩm chiên rán, thịt đỏ, sản phẩm từ sữa nguyên kem, thực phẩm chế biến sẵn và thức ăn nhanh, bánh ngọt làm từ dầu hydro hóa, chế độ ăn ít chất xơ và giàu carbohydrate tinh chế (như bánh mì trắng hoặc đồ ăn vặt có đường) cũng làm tăng tích tụ LDL cholesterol trong cơ thể.
Sử dụng thuốc lá, rượu bia
Hút thuốc gây tổn thương thành mạch máu, khiến chúng dễ bị tích tụ cholesterol hơn.
Ngoài ra hút thuốc cũng làm giảm HDL cholesterol (cholesterol “tốt”), vốn thường giúp loại bỏ LDL cholesterol khỏi dòng máu.
Uống rượu quá mức có thể làm tăng mức cholesterol và triglyceride. Mặc dù việc tiêu thụ rượu vừa phải có thể có tác động tích cực nhẹ đến HDL cholesterol, nhưng những rủi ro thường cao hơn rất nhiều so với lợi ích khi việc tiêu thụ một lượng lớn rượu hoặc thường xuyên sử dụng rượu.
Ít vận động
Lối sống ít vận động có liên quan chặt chẽ đến mức LDL cholesterol cao. Hạn chế hoạt động thể chất góp phần vào việc tăng cân và làm suy giảm chức năng chuyển hóa lipid.
Ngược lại, tập thể dục thường xuyên đã được chứng minh là làm giảm LDL cholesterol và tăng HDL cholesterol, cải thiện sức khỏe và nguy cơ các bệnh về tim mạch.
Cân nặng mất kiểm soát
Béo phì, đặc biệt là béo phì vùng bụng liên quan chặt chẽ đến mức tăng LDL cholesterol và triglyceride, cùng với HDL cholesterol thấp.
Mô mỡ, đặc biệt là mỡ nội tạng xung quanh các cơ quan, làm rối loạn quá trình chuyển hoá lipid sinh lý và tăng viêm, làm trầm trọng thêm tình trạng tăng LDL cholesterol.
Yếu tố tiền sử gia đình
Di truyền đóng một vai trò quan trọng trong mức cholesterol. Tăng cholesterol gia đình là một tình trạng di truyền mà cơ thể không thể loại bỏ LDL cholesterol một cách hiệu quả.
Những người có tiền sử gia đình về cholesterol cao hoặc bệnh tim sớm nên được kiểm tra thường xuyên hơn và có thể cần điều trị tích cực.
LDL Cholesterol do tuổi tác
Tuổi cao cũng là yếu tố nguy cơ gây tăng LDL cholesterol. Ở độ tuổi này chuyển hóa cơ thể giảm, và gan trở nên kém hiệu quả trong việc loại bỏ LDL cholesterol ra khỏi máu.
Điều này cho thấy tuổi tác là một yếu tố nguy cơ không thể thay đổi nhưng rất quan trọng trong việc kiểm soát cholesterol.
LDL Cholesterol liên quan đến bệnh lý nào?
LDL cholesterol cao là một yếu tố chính góp phần vào một số bệnh mãn tính và có thể đe dọa tính mạng. Hãy cùng xem qua những bệnh phổ biến nhất:
Xơ vữa động mạch
Xơ vữa động mạch là sự tích tụ mảng bám trong lớp lót bên trong của động mạch.
Theo thời gian, các mảng bám cứng lại và làm hẹp động mạch, hạn chế lưu lượng máu đi qua. LDL Cholesterol cao là một trong những nguyên nhân chính gây ra sự hình thành mảng bám.
Bệnh mạch vành
Khi mảng bám tích tụ trong các động mạch cung cấp máu cho tim, nó dẫn đến bệnh động mạch vành (Coronary heart disease – CAD).
Điều này có thể gây ra đau ngực (đau thắt ngực), nhồi máu cơ tim, và cuối cùng là suy tim nếu không được điều trị.
Đột quỵ máu não
Đột quỵ xảy ra khi lưu lượng máu đến một khu vực của não bị tắc, thường do cục máu đông hoặc vỡ mảng bám.
LDL cholesterol cao làm tăng đáng kể khả năng tắc nghẽn động mạch, đặc biệt là ở động mạch cảnh của cổ, cung cấp máu cho não.
Bệnh động mạch ngoại vi
Bệnh động mạch ngoại biên (Peripheral Artery Disease – PAD) do sự tích tụ mảng bám trong các động mạch mang máu đến các chi, đặc biệt là chân.
Những người có mức LDL cholesterol cao có thể xuất hiện cơn đau, tê bì và thậm chí là nhiễm trùng, hoại tử do lưu thông kém.
Bệnh đái tháo đường
Mặc dù tiểu đường không trực tiếp làm tăng LDL cholesterol, nhưng nó ảnh hưởng đáng kể đến quá trình chuyển hóa lipid.
Những người mắc tiểu đường typ 2 thường có các hạt LDL cholesterol nhỏ, dày đặc hơn, nguy hiểm hơn. Kết hợp với lượng đường trong máu cao và LDL cholesterol tăng cao làm tăng nguy cơ biến chứng mạch máu.
Tăng huyết áp
Huyết áp cao và LDL cholesterol cao thường xảy ra cùng nhau. LDL cholesterol góp phần vào quá trinh gây hẹp các động mạch, điều này buộc tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, làm tăng huyết áp; tạo ra một vòng xoắn bệnh lý gây gia tăng gánh nặng cho hệ tim mạch.
Đau thắt ngực
Đau thắt ngực là cơn đau ở ngực do lưu lượng máu đến cơ tim bị hạn chế. Nó thường là triệu chứng của bệnh động mạch vành, với mức LDL cholesterol cao là một yếu tố gây thu hẹp của các động mạch.
Phình động mạch chủ
Phình động mạch chủ là sự phình ra ở thành động mạch chủ, động mạch chính của cơ thể. Cholesterol cao làm yếu thành động mạch, khiến chúng dễ bị phình và vỡ. Phình động mạch có thể đe dọa tính mạng nếu bị vỡ.
Cần làm gì để đảm bảo mức Cholesterol LDL bình thường?
Kiểm soát LDL cholesterol đòi hỏi sự kết hợp giữa thay đổi lối sống, theo dõi thường xuyên và trong một số trường hợp cần thiết phải sử dụng thuốc. Dưới đây là một số cách bạn có thể tham khảo:
Thực hiện chế độ ăn lành mạnh
Áp dụng chế độ ăn ít cholesterol, nhiều chất xơ có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể. Chọn chất béo lành mạnh: thay thế chất béo bão hòa bằng chất béo không bão hòa từ các nguồn như dầu ô liu, hạt, hạt giống và cá béo.
Tăng cường chất xơ hòa tan: Các thực phẩm như yến mạch, đậu, đậu lăng, táo và cà rốt giúp giảm LDL bằng cách liên kết với cholesterol trong ruột.
Ăn nhiều thức ăn có nguồn gốc từ thực vật: kết hợp nhiều trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt để giảm mức LDL cholesterol.
Tăng cường vận động thể chất
Hãy đặt mục tiêu ít nhất 150 phút tập thể dục aerobic cường độ vừa phải mỗi tuần.
Các hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội và chạy bộ có thể cải thiện đáng kể mức cholesterol và tăng cường chức năng tim mạch một cách toàn diện.
Sử dụng thuốc theo chỉ định
Đối với những người mắc các bệnh về rối loạn chuyển hoá lipid hoặc các bệnh di truyền chuyển hoá, cần được bác sĩ khám và đưa ra tư vấn, hướng dẫn và các phác đồ điều trị phù hợp cho từng cá nhân.
Một số thuốc kiểm soát lipid máu như Statin, Niacin, Gemfibrozil, Fenofibrate, Ezetimibe cần được sử dụng dưới sự hướng dẫn và giám sát chặt chẽ từ các bác sĩ.
Gợi ý địa chỉ uy tín xét nghiệm LDL Cholesterol
Một trong những địa chỉ uy tín tại Hà Nội để bạn xét nghiệm LDL Cholesterol an tâm chính là Mirai Healthcare. Tại đây bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi thực hiện xét nghiệm LDL Cholesterol – một trong những xét nghiệm quan trọng để đánh giá sức khỏe tim mạch.
Mirai Healthcare là trung tâm y tế thuộc Tập đoàn Hoken Kagaku Kenkyujo, một trong 5 tập đoàn y tế hàng đầu Nhật Bản với hơn 74 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực xét nghiệm lâm sàng, đảm bảo chất lượng và độ chính xác vượt trội theo tiêu chuẩn Nhật Bản.
Trung tâm sử dụng hệ thống máy xét nghiệm sinh hóa và miễn dịch ATELLICA tiên tiến. Hệ thống này có công suất lên tới 1200 xét nghiệm/giờ, giúp trả kết quả nhanh chóng, chính xác.
Ngoài ra, Mirai Healthcare còn cung cấp dịch vụ lấy mẫu tại nhà miễn phí, giúp bạn chủ động và thuận tiện trong việc theo dõi sức khỏe.
Nếu bạn cần giải đáp thêm về xét nghiệm LDL Cholesterol trong máu, vui lòng liên hệ Mirai Healthcare qua https://miraihealthcare.vn/ hoặc Hotline 1900 9186 để được tư vấn chi tiết.
